Korku ve kaygı zaman zaman birbirine karıştırılan iki kavramdır. Bunların dışında bir de fobiler vardır. Korku; dışardan gelen tehlikeye karşı duyduğumuz duygusal tepkidir. Fobi de bir çeşit korkudur. Normalde korkulmayacak belli durum ve nesnelere karşı ortaya çıkan korkuya fobi diyoruz. Aslında korkumuzun olay ya da nesneyle orantılı olmadığını biliriz. Anlamsızlığına, gereksizliğine de inanırız. Ama korkumuzla baş edemez ve korktuğumuz durumla karşılaşınca, karşılaşma olasılığı olunca uzaklaşmaya çalışırız.
Fobi duyulan şey bir nesne olabileceği gibi, bir olay da olabilir. En tipik olan hayvanlara karşı duyulan fobilerdir. Hayvanlara duyulan fobiler genellikle çocuklukta başlar. Duruma bağlı olanlar ise fırtına, deprem gibi doğal olaylar olabileceği gibi, uçağa binmek, iğne yapılması gibi olaylar da olabilir. Kan görme, iğne yapılmasından korkma gibi fobiler genellikle aileseldir. Uçağa, otobüse binememe, köprüden geçememe, araba kullanma, kapalı yerde kalma gibi fobiler çocukluk ve gençlik dönemlerinde daha sık görülür. Bazen çocuklara özgü fobiler olabilir. Bunlardan en sık rastlananlar yüksek seslerden ve özel giysili kahramanlardan korkmaktır.
Korku bir obje ,durum ya da bir aktivite ile karşılaşıldığında ortaya çıkar.
Fobiler peki neden olur ?
Bununla ilgili birçok farklı görüş bulunmaktadırlar. Bazen biri neden olarak saptanabilir. Bazen başka nedenlerle oluşan fobiler özellikle hatırlanması ve dile getirilmesi zor olanlar nesne ya da maddelere yönlendirilir.
Fobi oluşan durum ya da nesneyle karşılaşmada olan acı, endişe verici bir olay fobinin kaynağını oluşturabilir. Küçükken bir hayvanla ilişkili yaşanmış bir olay, başka olay olmasa da fobiye dönebilir. Davranışcı terapiler bu durumda yararlı olur. Fobilerin oluşumunda kalıtımın ve bazı biyokimyasal değişimlerin de etkili olduğu bilinmektedir.
Peki tedavisi var mıdır ?
Yani kişinin hayatını etkilemeye başladığı zaman başvurulur. Mesela şöyle düşünün bir insan köpekten çok korkuyor ama çevresinde çok fazla köpek bulunmuyor işte böle durumlarda tedaviye pek ihtiyaç duyulmaz .
Ama bir insan atıyorum bir köy gibi yerde yaşıyor ve fareden çok korkuyor yani köy gibi yerlerde de fare bol bulunuyor genellikle ozaman tedaviye ihtiyaç duyar .
fobilerde ilaç tedavisi nadir kullanılır. Sistemik duyarsızlaştırma, üstüne gitme gibi davranışcı yöntemler kullanılabilir. Korkunun kaynağını bulmaya yönelik terapiler uygulanabilir. Yükseklik korkunuz, gökdelen camı silmeniz gerekmiyorsa sorun olmayabilir.
Açıkçası korkuya karşı en büyük tedavi korkuları aşmak için çaba göstermektir ama zor bir iştir açıkçası bu.
Biraz araştırmalardan biraz da kendi yorumumu katarak cevap vermeye çalıştım. [1]
Kaynaklar
- Cadrmpsikoloji. Fobiler, Korkular Ve Kaygilar. Alındığı Tarih: 15 Kasım 2022. Alındığı Yer: Cadempsikoloji | Arşiv Bağlantısı