Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
2

Natüralistler kendi felsefi görüşünü bilime nasıl kamufle etti?

322 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Soruyu Soranın Seçtiği Cevap
Teiste Cevap
Teiste Cevap
4,525 UP
Bilim felsefesi okudum

Bilimde natüralizm hiç yok, kamufle edilmiş durumda değildir - yaratılışçıların bilimde natüralizm zannettikleri şey empirizmdir (bunun için şu cevabıma bakabilirsiniz: https://evrimagaci.org/soru/bilim-ve-naturalizm-arasindaki-bag-nedir-3044#5909 ) ve bilimi şekillendiren hemen hemen her düşünür teist idi, natüralist değil. Natüralistlerin bilime natüralizmi kamufle ettiği bir masaldır bir şehir efsanesidir.

Bilim derken aydınlanma (rönesans) felsefesinin motivasyonuyla ortaya konan ve daha çok J.S.Mill ve C.Lock, gibi empiristlerin, O.Comte ve daha sonraki dönemlerde de mantıksal pozitivistlerin formüle ettiği pozitivist bilim anlayışından söz edildiğini hatırlatalım. İşte bu bilim kavrayışını şekillendirenler teistler idi. Şimdi tarihe ve detaylara inelim:

Tüm Reklamları Kapat

Bilimi şekillendirenler:

Bilim felsefesi tarihinde modern bilim anlayışının temel çizgisini oluşturan en önemli düşünürler olarak şu düşünürler görülür:

  • Francis Bacon
  • Rene Descartes
  • Isaac Newton
  • Kepler
  • Leibniz
  • Galileo

Bilimin natüralist değil empirist idüğünden söz etmiştik yukarıda, 20.yüzyılın mantıksal empiristlerinden Hans Reichanbach empirizm hakkında şöyle der:

Tüm Reklamları Kapat

"Empirizm Bacon’da peygamberini, Locke’da alkışlanan liderini, Hume’de ise eleştirmecisini bulmuştur."

Bilimi şekillendiren en önemli düşünürler diye gösterilenlere bakacak olursak haklarında kısaca şöyle denilebilir:

Bacon

kendisi tanrıya inanan bir insandı, Bacon bilimsel bir çalışma yapmamakla birlikte, hem Aristo’nun bilim anlayışı hem de çağının bilim metodolojisi konusunda yeni ve etkili görüşler ileri sürmüştür. Bacon indüksiyonu bilime kazandırmakla bilinir. Bacon bilime etkisi sadece empirizmi öne çıkarması değil aynı zamanda indüktif düşünceyi de yaygınlaştırması da vardır (başka da katkıları var).

Descartes

Descartes için nesneyi nesne kılan özellikler, ölçme yoluyla yani nicel bir dil ile o nesne hakkında ortaya konulabilecek bilgilerdir. Ona göre ikincil özellikler, yani renk, ses, vb. gibi nitel özellikler insana bağlıdır, dolayısıyla nesnenin asli yönünü temsil etmezler. Bilimin nicelselciliği (ölçme) de bir teistten gelmektedir, bir natüralistten değil. Descartes’e göre Tanrı yaratılışa sadece başlangıçta hareket vermekle kalmamış, hareketlerin maddenin bir kısmından diğerine, doğanın 3 yasası ve çarpmanın 7 kuralı uyarınca aktarılmasını sağlayarak dünyadaki hareket miktarını korumaktadır. Descartes dedüksiyonu bilime kazandırmakla bilinir.

Newton:

Newton'ın dini inancından bahsetmeye gerek görmüyorum, zira adam bilim insanından çok ilahiyatçı da denilebilir. Pek bilinmez ama Newton Descartes'in dedüktif düşünme katkısına karşın hipotetik-dedüktif yöntemi ortaya koymuştur. Newton Principia adlı eserini yazarken karşılaştığı güçlükleri aşmak için diferansiyel hesabı bulmuştur ve bununla sadece yepyeni bir evren tablosu çizmekle kalmamış, felsefede ve bilimde önemli bir yeri olan yeni bir yöntem (hipotetik-dedüktif) oluşturmuş, yeni felsefi ve bilimsel problemlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Newton’un da natüralist olmadığını söylememize gerek yoktur herhalde. Newton’un bilimsel çalışmaları mekanist bir dünya görüşünü de temellendirmiştir.

Leibniz, Galileo, Locke ve Kepler:

  • Leibniz hakkında konuşacak olursak o da tanrıya inanan insandı, tanrı varlığına dair tartışmalarda en yaygın kullanılan argümanlardan birisini oluşturan da bizzat kendisidir: Arguement from contingency.
  • Kepler'ın teolojiye doğrudan bir katkısı olduğundan söz edemeyecek olsak da tanrıya inandığından şöyle emin olabilirsiniz: Kopernikan görüşü savunurken hristiyan incillerindeki görüşlerle evren arasında paralellikler kurarak yapar savunmasını. Başka eserlerinde de dini argümanlara yer vermişliği vardır.
  • John Locke kendisi empirizmi yaygınlaştırmasıyla bilinir ve bilime empirizme kazandırmakla bilim felsefesinde iz bırakmıştır. Liberalizmle ve toplumsal sözleşme gibi konularla bilinir, kendisi başka dinlerin mensuplarına tolerans gösterilmesi gerektiğini söylese de inançsızlara karşın tolerans karşıtı olmuştur. "İnsan tanrının varlığını sezgisel olarak bilir" gibi ona atfedilen söz de var, bu söze bakarak kimileri Locke'ının empirist olduğu kadar rasyonalist olduğunu da öne sürer.
  • Galileo: Galileo konusunda ihtilaflar var denilebilir belki, Katolik olarak bilinse de Kimileri sırf işkenceden kaçınmak ve kendisini güvenceye almak için katolikmiş gibi davranan bir ateist olduğunu iddia eder ama buna dair bir esas var mıdır? Bilmem.

ÖZET:

Yazıyı sonlandırmamız gerekirse soruda şöyle sorunlar var:

  • Bilime natüralizm kamufle edilmiş değildir.
  • Bilime natüralistler natüralizmi veya herhangi bir şeyi kamufle ettiği de asılsız iddiadır.
  • Bilimsel yöntemi şekillendirenler de natüralist değil.

Dolayısıyla soru'nun asılsız bir şehir efsanesi olduğunu söyleyebiliriz.

Kaynaklar:

  1. Doç. Dr. Hasan Tutar. Bilim ve Sözde Bilim. Ankara, Seçkin yayıncılık A.Ş. Nisan 2014. ISBN: 978-975-02-2843-8
  2. Prof. Dr. Şafak Ural. Bilim Tarihi. İstanbul, Çantay kitabevi, Ocak 2000. ISBN: 975-7206-32-6
  3. David Wootton. Bilimin icadı Bilim devriminin yeni bir tarihi. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları Ocak 2019. ISBN: 978-975-08-4380-8
  4. Profesör Cemal Yıldırım. Bilim Felsefesi 13.baskı. İstanbul, Remzi kitabevi. Mart 2010. ISBN: 978-975-14-0294-3
188 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
9
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Kozmik Enflasyon, Büyük Patlama'dan ÖNCESİNİ İzah Edebilir mi?
Kozmik Enflasyon, Büyük Patlama'dan ÖNCESİNİ İzah Edebilir mi?
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Büyük Patlama Teorisi: Bildiklerinizin Ne Kadarı Gerçek?
Büyük Patlama Teorisi: Bildiklerinizin Ne Kadarı Gerçek?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close