Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Timuçin Kurtcu
Üye 3 Kasım 1 Cevap
3

M-teorisinde olan 11 boyutlu zarlar (membranlar) karadeliklerin merkezindeki tekillik olabilir mi?

12 yaşındayım çok ileri düzey olmayacak şekilde izah etmeye çalışırsanız sevinirim
204 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Sena Küçükkıvanç
Yazar&Editör 4 Kasım

Evreni kocaman, esnek bir kumaş gibi düşün; mesela bir trambolin gibi. Şimdi trambolinin üstüne ağır bir top koyduğunu hayal et. Top kumaşın üstünde bir çukur oluşturur. İşte evrende de büyük cisimler, yani yıldızlar ve gezegenler, böyle çukurlar oluşturur, uzay-zaman dediğimiz bu kumaşı bükerler.

Şimdi kara deliklere gelelim. Kara delik dediğimiz şey, o kadar çok maddenin minicik bir alana sıkışması ki, uzay-zaman kumaşında çok deriiiin bir kuyu açar. Bu kuyu o kadar derindir ki ışık bile dışarı kaçamaz, bu yüzden "kara" delik diyoruz.

Bu kuyunun tam merkezinde "tekillik" diye bir şey var. Tekillik bildiğimiz fizik kurallarının artık işe yaramadığı, her şeyin sonsuz yoğunlukta olduğu bir nokta gibi. Sanki trambolinde kumaş sonsuza kadar gerilmiş, aşırı sıkışmış bir nokta gibi düşün.

Tüm Reklamları Kapat

Şimdi biraz M-teorisinden bahsedelim. M-teorisi aslında evrenimizin bildiğimiz üç boyut (uzunluk, genişlik, yükseklik) ve zaman dışında daha fazla boyut içerdiğini öne süren bir fikir. Bu teoriye göre toplamda 11 boyut var. Bu teoride "brane" adı verilen çok boyutlu zar benzeri varlıklar bulunuyor, bu zarlar 11 boyutlu uzayda yüzüyorlar diyebiliriz.

Peki bu 11 boyutlu brane'ler, kara deliklerin merkezindeki tekillikler olabilir mi? Bilim adamları bunu araştırıyorlar. Bazı teoriler kara deliklerin merkezinde tek bir nokta değil, daha karmaşık, daha çok boyutlu bir nesnenin (bir brane mesela) olabileceğini söylüyor. Yani aslında tekillik dediğimiz şey M-teorisinde bir brane olabilir.

Bunu biraz basitleştirelim istersen: Trambolinin en derin çukurunun, sadece tek bir nokta değil de, bizim göremediğimiz daha fazla boyuta sahip, karmaşık ve minik bir şekil olduğunu hayal et. Bilim insanları kara deliklerin gizemli merkezlerini M-teorisiyle böyle açıklamaya çalışıyor.

Bu konu hâlâ araştırılıyor; yani kesinleşmiş bir şey değil ama bu tekilliklerin aslında daha çok boyutlu brane’ler olabileceği fikri, büyük olan şeylerin (yıldızlar ve galaksiler) fiziğiyle, küçük olan şeylerin (atomlar, parçacıklar) fiziğini birleştirmeye çalışmanın bir parçası.

Kaynaklar

  1. MIT News | Massachusetts Institute of Technology. Physicists Observationally Confirm Hawking’s Black Hole Theorem For The First Time. (1 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 4 Kasım 2024. Alındığı Yer: MIT News | Massachusetts Institute of Technology | Arşiv Bağlantısı
  2. R. Lea. Singularity Minded: The Black Hole Science That Won A Nobel Prize. (16 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 4 Kasım 2024. Alındığı Yer: ZME Science | Arşiv Bağlantısı
11
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close