Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Hasan Hüseyin Kaya
Üye
3

Lorentz Faktörü nedir ve nasıl kullanılır?

Lorentz Faktörü ile bir cisim için nasıl hesaplama yapılır? Araştırırken karşıma çıkan bir başka şey de "Proper Time" terimi. Bu tam olarak nedir?
1,325 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Ege Özmeral
Ege Özmeral
178K UP
Fizik Mezunu / Evrim Ağacı Yazarı

Proper time, cismin durağan halde olduğu referans sisteminde geçen zamandır. Bir örnek vermek gerekirse bir arkadaşının kolunda saat olsun. Eğer arkadaşın sana göre durağan ise arkadaşının saatinin tik-toklamasını ölçersen saatin proper time'ını bulmuş olursun. Ancak eğer arkadaşın sana göre belirli bir hıza sahip ise onun saatini daha yavaş tik-tokluyor olarak ölçersin (ışık hızına yakın hızlarda bu etki çok daha net olacaktır). İşte bu ölçtüğün zaman saatin proper time ı DEĞİLDİR çünkü saat sana göre durağan değildir, senin ölçtüğün şeye coordinate time denir. Arkadaşının referans sisteminde saat durağan olduğu için (çünkü kolunda bulunuyor) arkadaşının ölçtüğü tik-toklama proper time'dır. Bir saatin ölçtüğü proper time zaten özel bir referans sisteminde tanımlı olduğu için referans sistemine bağlı değildir, öte yandan coordinate time ise referans sistemine bağlıdır. Eğer referans sisteminde saat durağan ise o referans sistemi için proper time ve coordinate time aynı değere sahiptir.

Lorentz faktörü, özel görelilik hesaplamalarının hemen her yerinde mutlaka vardır. Nasıl geldiğini türetmek çok uzun olacağı için buraya yazmak anlamsız olur ancak Lorentz faktörü'nden çok kısaca bahsetmek gerekirse Lorentz faktörü, hıza bağlı bir fonksiyondur. Matematiksel ifadesi aşağıdaki gibidir.

kod hali: \gamma\left(v\right)=\frac{1}{\sqrt{1-\frac{v^2}{c^2}

Tüm Reklamları Kapat

diğer bir gösterim: gamma(v) = 1/sqrt(1-v^2/c^2)

Not: koddaki bir sıkıntıdan dolayı denklemi yazamıyorum. Aşağıdaki denklemde proper time ve coordinate time yerine 1 sayılarını koyduğumu varsay.

Durağan bir cisim için olduğundan Lorentz faktörü de 1'e eşit olur. Öte yandan cismin hızı ışık hızına yaklaştıkça bu faktörün değeri de sonsuza kayar. Proper time ve coordinate time arasındaki ilişkiyi bu faktör ile ifade edebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

: coordinate time

: proper time

Bu denklem bize şunu söyler. Bir cisim ışık hızına yaklaştıkça cismin saatinin tik-toklamasını daha yavaş ölçeriz, ışık hızına yaklaştıkça cismin saatinin tik-toklaması durmaya doğru gider.

Aşağıda verdiğim kaynak tam olarak bundan bahsetmiyor ancak kuramsal fizik konusunda gördüğüm en kaliteli Youtube kanalı, içeriklerine bakmanı mutlaka tavsiye ediyorum.

410 görüntülenme

Kaynaklar

  1. PBS Space Time. The Geometry Of Causality | Space Time. (3 Şubat 2017). Alındığı Tarih: 23 Ocak 2021. Alındığı Yer: YouTube | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close