Kozmolojik ölçekte tüm cisimlerin, görünenden daha yakında olması gerekmez mi?
Evrenle ilgili her türden incelemeyi gök cisimlerinden bize ulaşan ışıklar üzerinden yapıyoruz. Ancak bize gelen her ışık, yol boyunca sayısız gök cisminin uzayı bükme bölgesinden geçip kıvrımlı bir rota izlediği için o cisimlerin görünenden çok daha yakında olması gerekmez mi?
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim.20 Eylül
Bildiğim kadarıyla zaten öyle !
Buna kütle çekimsel mercekleme adı veriliyor. Uzayda hareket halindeki ışığın yol üzerinde, gök cisimlerinin kütleleri oranında uzay-zaman dokusunu bükmesi ile ışığın da bu uzay zaman dokusuna tabi oluşu neticesinde bükülmesine bağlı mercekleme.
Ancak sorun evrenin genişleme hızı olunca ve bu genişleme hızı ışık hızından fazla olunca gök cisimlerinin uzak olanları olduğundan daha büyük görünemez, aksine uzak gök cisimleri olduğundan daha küçük görünür diye düşünüyorum.
Evrenin tamamı kütleçekim dalgaları ile dolu, yani uzay zaman dokusu olarak tanımladığımız bu yapı hiçbir yerde düzgün değil ve sürekli irili ufaklı dalgalanmalar söz konusu. Gökcisimlerinden bize doğru gelen ışığın görece daha uzun yol kat etmesi mümkündür. Fakat bizler cisimlerin uzaklığını ışığın kat ettiği yolu hasaplayararak yapmıyoruz.
Genelde kullanılan ve en çok bilinen yöntem Paralax yöntemidir (kaynak kısmında detaylıca okuyabilirsiniz): Bu yönteme göre Güneş Etrafındaki yörüngemizde iki farklı refereans noktasına göre yıldız ışığının geliş açıları belirlenir ve biraz geometri, trigonometri bilgisi ile hesaplamak mümkün hale gelir.
Bazı cisimlerin ise; mesela bir karadeliğin arkasından bize ışığı ulaşan galaksinin görüntüsü olması gerekenden daha büyük olabilir. Kütleçekimsel mercekleme olarak tanımladığımız bu olay aslında elinizdeki bir büyüteç gibi davranabilir. Karadelik arkasındaki galaksiyi yay şeklinde upuzun veya olması gerekenden daha büyük şekilde, üstelik iki tane birden görmemize neden olabilir.
Tüm Reklamları Kapat
Tabi bir de uzay zaman genişlemesi, yani Karanlık Enerji etkisinden de bahsetmek gerekiyor. Aslında gözlemlediğimiz cisimler bizim galaksimizin dışındaki (komşu galasiler hariç) diğer galaksilerin ışığı ise cisim bizden çok daha uzakta olması gerekir. Gene Paralax yöntemi ile bir galaksi ışığının bize geliş açılarına göre 100 milyon ışık yılı ötede olduğunu hesap ettik. Fakat bu ışık kaynağından çıktıktan 100 milyon yıl sonra bize ulaştı, yani cismin 100 milyon yıl önceki halini görüyoruz. Kozmolojik ölçekte 100 milyon yıl süre azımsanacak bir rakam değildir. Bu süre zarfında galaksi Karanlık Enerji etkisi ile çok daha uzağa gitmiş olmalı. Üstelik bulunduğu takım galaksinin yörünge hareketi bizden ters yönde ise çok, ama çok daha uzakta olmalı. Bun anlamda değerlendirdiğimizde evrende gördüğümüz (komşu galaksiler hariç) tüm galaksileri olması gerekenden çok daha yakında görüyoruz. Ancak bunun sebebi ışığın kat ettiği yol değil, ışığın kaynağından çıktıktan sonra bize ulaştığı sürenin çok uzun olmasından kaynaklanır.[1]
Kaynaklar
S. E. Kuvan. Gök Cisimleri Arasındaki Uzaklıkları Nasıl Ölçüyoruz? Örneğin, Dünya Ile Güneş Arasındaki Mesafe Nasıl Ölçülüyor? - Evrim Ağacı. (3 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 21 Eylül 2024. Alındığı Yer: Evrim Ağacı
| Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
9
Şikayet
Et
Mantık Hatası
0
Paylaş
Alıntıla
Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Giriş Yap ve Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz
denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından
yayınlanan
makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru
olup
olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu
platformda
yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti
etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla
işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla
platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim
Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç
katın.
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
2024 yılında Türkiye'nin dört bir yanında bilimin sesini yükseltelim mi?
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
2024 de Evrim Ağacı için yeniliklerle dolu bir yıl olacak. Türkiye'nin en güvenilir bilim platformunu daha da ileriye taşımak için sizin desteğinize ihtiyacımız var. Bu işi sadece bir hobi olarak yapmıyoruz; bu, bizim tek mesleğimiz ve yegâne görevimiz. Siz de 2024 yılında Evrim Ağacı'nın büyümesine ve gelişmesine katkıda bulunarak bu yolculuğun bir parçası olabilirsiniz. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz
arasına şimdi katılın.
“İşte size Dünya'daki görevinizin tamamlanıp tamamlanmadığını anlamak için çok basit bir test: Eğer ki hayattaysanız, henüz tamamlanmadı!” Richard Bach
Bilim İçin 30 Saniyeniz Var mı?
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen
desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu.
Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda
avantajından
biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak
reklamların %100'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı
zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş
yapmanızı tavsiye ederiz).