Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Taha Basmacı
Üye 12 Mayıs 2024 1 Cevap
8

Konuşma gerçekten de FOXP2 genindeki bir mutasyon sonucu mu ortaya çıktı?

Aşağıdaki videoyu izlerken böyle bir kısma denk geldim ancak konuşmanın da evrimsel bir süreçle süregeldiğini sanıyordum. Hangisi geçerli tam olarak? Evrim Ağacında bulunan konuşmanın evrimi adlı yazıda bu belirtilen mutasyonla ilgili belirsizlikler ortaya konmuş ancak yazı 2012 yılında yayınlanmış. O zamandan günümüze değişen bir bilgi var mı?
716 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
PhD 19 Mayıs 2024

Hayır, konuşma sadece mutasyonla ortaya çıkmış bir şey değil. Bir diğer deyişle, insanlar konuşamıyorlardı da sonra FOXP2 geni mutasyona uğrayıverdi de konuşmaya başlayabildik diye bir şey ok.

Ama hemen hemen her özellik gibi konuşma özelliğiyle ilgili katkı sağlamış mutasyonlar var, bu normal. Mutasyonlar olur, avantajlı olanları seçilir, böylece yeni özellikler popülasyonda ön plana çıkar ve biz dönüp baktığımızda "Bu özelliğe bu gen yardımcı olmuş." deriz. Ama o özelliğin tamamını o tekil gene indirgemek çok çok nadiren yapabildiğimiz bir şey (bazen bu tür gen-özellik ikilileri olsa da).

Konuşma, tek genli bir özellik değil. FOXP2 geni uzunca bir süredir konuşma yeteneği ile ilişkilendiriliyor ama son yapılan çalışmalar bu ilişkinin eskiden sanıldığı kadar da güçlü olmadığını gösteriyor.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel antropolog Dr. Ezgi Altınışık, konuyla ilgili bir tweet zincirinde şöyle anlatıyor:

2002'de yapılmış bir çalışma FOXP2 genindeki bazı mutasyonların insan soy hattında pozitif doğal seleksiyona uğradığını gösteriyordu.[2] Bu çalışmada 20 kişide yapılan Sanger dizileme kullanılmıştı.

Bu mutasyonların 200 bin yıl kadar önce ortaya çıktığı hesaplanmıştı. Ancak Neandertal ve Denisova genomlarının çıkmasıyla bu mutasyonların (iki mutasyon) onlarda da bulunduğu anlaşıldı. Onlarla bizim ayrışmamız 600 bin yıl kadar önce. Dolayısıyla 200 bin yılı işaret eden model eleştiriliyor. Çeşitli spekülasyonlar olsa da bu durum uzunca bir süre çözüme kavuşmuyor. Hatta bu mutasyonlar nedeniyle, arkaik homininlerin konuşabildiği düşünülmüştü.

Şu an veritabanında 2002'ye göre çok daha fazla insan genomu bulunuyor. Ayrıca yeni dizilemeler yapmak, farklı yöntemler ve istatistikler kullanmak mümkün. Bu arkadaşlar da bu çalışmada çok daha fazla insan genomu kullanmışlar. Yeni nesil dizileme dediğimiz yöntemlerin hata payı eski nesil Sanger'e göre daha yüksek. O nedenle sonuçları Sanger yöntemiyle de doğrulamışlar.

Tüm Reklamları Kapat

Ve sonuçta 15 senedir konuşulan FOXP2 efsanesinin az veri ve veri kompozisyonundan kaynaklanan istatistiksel hata olduğunu bulmuşlar. Bunların sonucuna göre, FOXP2'de bahsedilen o iki mutasyonda yakın zamanda, yani Sapiens soy hattında doğal seçilim görülmediği anlaşılmış. Daha eski seçilim olabileceğini söyleseler de yaptıkları testte anlamlı bir sonuç çıkmamış.

Çalışmanın ikinci kısmında bu FOXP2'de ROI denilen intron bölgesinin insana özgü birtakım mutasyonlar içerdiği gösterilmiş. Ancak bu mutasyonlar, genin fonksiyonunu azaltmış. Hipotezlerine göre, ROI bölgesi bir enhancer dedigimiz genin anlatımını artırıcı bölge taşıyor. Bu bölge birçok canlıda korunmuş halde ama insanda varyasyon gösteriyor. Bu varyasyon da genin anlatımını azaltıyor. Ancak varyasyon görülen bireylerde konuşmayla ilgili bir sorun yok.

FOXP2, insanda konuşmayla ilgili gen olarak gösteriliyordu. Birçok canlıda da vokalizasyonu etkilediği biliniyor. Nörolojik fonksiyonlarla ilişkisi olduğu bir gerçek. Ama insanda belirgin bir doğal seçilim görülmediğinden konuşma ile ilişkili mi? Orası muamma.

Bu arada ben bilmiyordum ama arkadaşım göndermiş. Daha önceki bir çalışma da aynı şekilde az verinin sorunlarına işaret ediyor.[3] FOXP2'deki mutasyonların konuşmada bireysel farklılıklara yol açmadığını söylemişler. Konu hakkında bir başka değerlendirme de benzer sonuçlara varıyor.[4]

189 görüntülenme

Kaynaklar

  1. E. G. Atkinson, et al. (2018). No Evidence For Recent Selection At Foxp2 Among Diverse Human Populations. Elsevier BV, sf: 1424-1435.e15. doi: 10.1016/j.cell.2018.06.048. | Arşiv Bağlantısı
  2. W. Enard, et al. (2002). Molecular Evolution Of Foxp2, A Gene Involved In Speech And Language. Nature, sf: 869-872. doi: 10.1038/nature01025. | Arşiv Bağlantısı
  3. K. L. Mueller, et al. (2016). Common Genetic Variants In Foxp2 Are Not Associated With Individual Differences In Language Development. PLOS ONE, sf: e0152576. doi: 10.1371/journal.pone.0152576. | Arşiv Bağlantısı
  4. S. E. Fisher. (2019). Human Genetics: The Evolving Story Of Foxp2. Elsevier BV, sf: R65-R67. doi: 10.1016/j.cub.2018.11.047. | Arşiv Bağlantısı
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır.
21
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close