Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Ece Müker
Ece Müker
423K UP
Üye
3

Kişilik nasıl oluşur ve kişilik özellikleri insan davranışlarını nasıl etkiler?

572 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
C. Caner Telimenli
Popüler Bilim Yazarı

Kişilik, basitçe "bir bireye ait anıların tamamıdır" diyebiliriz. Çünkü kişilik o bireyin deneyimlerine göre şekillenir. O deneyimler ise beyinde gerçekleşen kimyasal faaliyetler ile kayıt altına alınır.[2] Bu durumda "kişilik, bireyin yaşam süreci içerisinde oluşur ve şekillenir" denebilir.

Tabi "kalıtımsal hafıza" denen olayın da bir etkisi olabilir, ancak bu olgunun insanlarda işlevsel olup olmadığı hala kesin değil. [1]

Peki kişilik özellikleri insan davranışlarını nasıl etkiler?

Tüm Reklamları Kapat

Bunun sebebini anlayabilmek için ise öncelikle beynin nasıl çalıştığına biraz değinmek lazım.

Beynin nasıl çalıştığını, daha doğrusu bilincin nasıl oluştuğunu hala tam olarak çözememiş olsak da olayın fizik sınırları içinde gerçekleştiğine şüphe yok. Basitçe nöronlar, çeşitli duyu organlarından gelen elektrik sinyallerini iletmek ile görevli. Bu sinyaller beyine ulaştığında da aynı şekilde aktarılıyor. Ve her geçtiği nöron üzerinde bir iz bırakıyor. Bu izler sinyal tekrarladıkça bıraktığı iz daha da belirginleşiyor. Bu sayede de anılar oluşuyor.

Dopamin gibi nörotransmitter moleküllerin rolü burada ortaya çıkıyor. Bu "kayıt" işlemi sırasında bu kimyasallar sinyallerin bıraktıkları izleri güçlendirebiliyor. Aynı zamanda bu kimyasallar vücudun farklı tepkiler vermesine de sebep oluyor. Çünkü bu kimyasallar nesiller boyu evrimleşerek beli olaylara karşılık salınmış, aç kaldığımızda hissettiğimiz duygu gibi. Yani bu kimyasallar belli vücut fonksiyonlarının birer sonucu, ve her birey doğumdan başlayarak bu kimyasalların yarattığı etkilerin (kaç, savaş, seviş, uyu, vb) ne anlama geldiğini yavaş yavaş öğreniyor.

Biraz daha irdelemek için açlık örneğine dönelim. Diyelim ki gene çok aç olduğumuz bir an, annemiz çok güzel bir yemek yapıyor. O an salgılanan kimyasallar ile beraber beyne işleniyor. Bir süre sonra olay tekrar ediyor. Gene beyne işleniyor. Yıllar sonra gene çok acıktığımızda aynı kimyasallar o anıları tetikliyor. Ve o yemek en sevdiğimiz yemek oluyor. Kişiliğin bir parçası ortaya çıkıyor.

Tabi buradaki tek olay bu değil, bu kayıt annene olan sevgin gibi şeylerle de ilişkileniyor, karmaşık bir ağa bağlanıyor. Bu ağın bir yerinden tutup çektiğinde diğer anılar da geliyor. Çünkü her anı bir ya da birden fazla olaya, nesneye, kişiye belli duygular (yani o duygulara karşılık gelen kimyasallar) ile bağlı. O yüzden kimyasalları tetikleyen olay geçmişte kalmış olsa da çağrılan hafıza o kimyasalın da o an tekrar salgılanmasına sebep oluyor.

Kaynaklar

  1. D. Treffert. Genetic Memory: How We Know Things We Never Learned. (28 Ocak 2015). Alındığı Tarih: 27 Nisan 2023. Alındığı Yer: Scientific American Blog Network | Arşiv Bağlantısı
  2. C. M. Tyng, et al. (2017). The Influences Of Emotion On Learning And Memory. Frontiers in Psychology. doi: 10.3389/fpsyg.2017.01454. | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close