Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Genç Mühendis
Genç Mühendis
333K UP
Üye
12

Kırmızıya kayma sırasında enerji korunuyor mu? Evrim Ağacı'nın bu konudaki videosunda hata olabilir mi?

Yazdığım blog yazısında olabildiğince sade bir dille bu durumu anlatmaya çalıştım. Kırmızıya kayma nasıl enerjinin korunumuyla çelişiyor bana anlatabilir misiniz. Bende mi hata var yoksa Videoda mı? sadece öğrenmek için soruyorum, amacım bir kimseyi yanlışlamak ya da kötülemek değil.
1,573 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap

Blog yazınız için teşekkürler. Ama hayır, en azından sizin yazdıklarınız çerçevesinde, videoda bir hata yok.

Verdiğiniz örneklerin, özellikle de arabadan su dökme örneğinin konuyla alakasını anlayamadığım gibi, örneklerin kendileri de tamamen hatalı gibi gözüküyor (arabayla arası açılınca neden suyu daha az görsün ki?). Keza konunun "hızlanma" ile açıklanabileceğini söylemişsiniz; ancak değişmez bir sabit olan ışık hızının da söylediğiniz gibi "hızlanma" ile ilgisi bulunmamaktadır. Benzer şekilde, "enerji gecikmesi" diye de bir şey yok; tekil fotonların frekansından söz ediyoruz.

Zaten bu konuda, en azından sizin izah etmeye çalıştığınız düzeyde bir tartışma bulunmuyor: Eğer lokal bir uzay-zaman dokusunu kontrol hacmi kabul ederseniz (ki verdiğiniz örnekler doğru olsaydı bile, özellikle de araba örneğinde kullandığınız kontrol hacminiz yanıltıcı olacak derecede küçük olurdu), enerji korunuyormuş gibi gözükürdü. Ama kontrol hacminizi galaksiler arası boşluk ve ötesi düzeyinde aldığınız anda enerji korunmuyor ve kırmızıya kayma da kozmolojik ölçekte enerji korunumu ihlalinin örneklerinden biri.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Sadece şu kafanızı karıştırmış olabilir: Kırmızıya kayma (Doppler kayması) ile kozmolojik kayma farklı şeyler olarak değerlendirilebiliyor; her ne kadar ikisi özünde aynı şey olsa da.[2]

Ama sonuç değişmiyor: Genişleyen bir evrende Genel Görelilik Teorisi'nin ihtiyaç duyduğu eylemsiz bir referans düzlemi olmadığı için, Noether Teoremi çalışmıyor; Noether Teoremi çalışmadığı için de enerji korunumu yasası (en azından bildiğimiz ve anladığımız anlamıyla) patlıyor; bunun net örneklerinden ikisi de kırmızıya kayma ve karanlık enerji.

Not: Bunun istisnası bir yorum, fotonun kaybettiği enerjinin Evren'in genişlemesine harcandığını söyleyen bir yorum.[3] Fakat bu yorum yaygın kabul gören bir açıklama değil. Daha ziyade fizikçiler, videoda da söylediğim gibi "enerji" ve "korunum" tanımlarını değiştirerek ve bu kriterleri sağlayacak bir referans düzlemi seçerek işin içinden çıkıyorlar.[1] Dolayısıyla bildiğimiz anda enerjinin korunmadığını ve kızıla kayma sırasında foton enerjisinin kaybolduğunu söylemekte teknik olarak bir hata yok.

Kaynaklar

  1. UCR. Is Energy Conserved In General Relativity?. Alındığı Tarih: 5 Eylül 2023. Alındığı Yer: UCR | Arşiv Bağlantısı
  2. E. F. Bunn, et al. (2009). The Kinematic Origin Of The Cosmological Redshift. American Journal of Physics, sf: 688-694. doi: 10.1119/1.3129103. | Arşiv Bağlantısı
  3. E. Siegel. Is Energy Conserved When Photons Redshift In Our Expanding Universe?. (14 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 5 Eylül 2023. Alındığı Yer: Forbes | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
48
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close