Kırmızı ve mavi, görünür ışık spektrumunun iki ucunda bulunan renklerdir. Zıtlıkları -veya bizim onları zıt olarak algılamamız- başlıca bundan kaynaklanmaktadır. Farklı reseptör hücreler tarafından algılanırlar, aralarındaki yüksek frekans farkından ötürü gözümüzde bulunan fotoreseptörlerin birbirinden en farklı algıladığı renklerdir. Bu renkler kültür, insan psikolojisi, sembolizm gibi nedenlerle de zıt algılanmaktadır. Muhtemelen bunların temelinde de başta bahsettiğim kırmızı ve mavi rengin fiziği yatmakta.
Tarih boyunca insanlar tarafından kırmızı renk sıcağı, ateşi, tehlikeyi, aşkı, öfkeyi; mavi renk soğuğu, suyu, güveni, sakinliği, huzuru temsil edecek şekilde kullanılmıştır. Bu renklerin kültürel olarak böyle zıt kullanılması insanların bilinçaltında nesilden nesile aktarılmıştır.
Renk psikolojisi üzerine yapılan araştırmalar da bu iki rengin insanlarda farklı psikolojik ve fizyolojik tepkiler yarattığını göstermiştir. Kırmızı renk kan basıncını, nabzı, solunumu ve beyin dalgası aktivitesini artırırken mavi renk tam tersi etki göstermektedir. Bu yüzden kırmızı renk tehlike ve öfke gibi güçlü duyguları temsil ederken mavi renk huzuru ve güveni temsil etmektedir.
Tasarımcılıkta da genellikle kırmızı ve mavi renkler arasındaki kontrast vurgulanır. Kırmızı ve mavi elemanlar yan yana kullanılarak canlı tasarımlar oluşturulur. Renk teorisinde kırmızı ve mavi tamamlayıcı renkler kabul edilir, bu nedenle beraber kullanıldığında güçlü bir kontrast ve uyum oluştururlar.
Bir diğer husus da toplumun kırmızı tonu renklere dişil, mavi tonu renklere eril özellikler yüklemesidir ancak bunun bilimsel bir dayanağı yoktur. Her iki cinsiyetteki bireyler bu renklere aynı psikolojik ve fizyolojik tepkileri verirler.[1]
Soğuk Savaş'ta taraf ülkeler olan ABD ve Sovyetler'in renklerini belirleyen unsurlar da genellikle bunlardır. Mavi renk demokratları, muhafazakarları, güveni simgelerken kırmızı renk cumhuriyetçileri, komünizmi, radikal solu simgeler. Yani belirttiğiniz önerme bu renklerin zıt anılmasına neden değil onların zıt anılmalarının sonucu olmaya daha yakın diyebiliriz.
Kaynaklar
- C. W. Leo. Why Do People Think Red Is The Opposite Of Blue?. (23 Eylül 2023). Alındığı Tarih: 28 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Color With Leo | Arşiv Bağlantısı
