Aslında karbondioksit direkt olarak asidiktir demek doğru olmaz. Sulu çözeltileri asidiktir demek daha doğru olur. Sulu çözeltide ilk olarak karbondioksit ve su aşağıdaki gibi bir tepkimeye girer.
CO2 + H2O -> H2CO3
Bu tepkimede karbondioksit lewis asidi su ise lewis bazı olarak davranır. Tepkime sonunda oluşan karbonik asit ise suda çözünebilen zayıf bir Brønsted-Lowry asitidir.
H2CO3 + H2O <--> HCO3 - + H3O+
Karbonik asit oluştuktan sonra ise yukarıdaki gibi suda çözünerek hidronyum iyonu verir yani Brønsted-Lowry asidi olarak davranır.
Özetle karbondioksit su ile tepkimeye girer oluşan karbonik asit suda çözünüp hidronyum iyonu verir.
Bu durum diğer birçok oksijence zengin ametal oksitlerde geçerlidir. Örneğin SO3 ün su ile tepkimesinden H2SO4 oluşur ve kükürttrioksit de bu şekilde sulu çözeltilerde asidik olarak davranır.
Oksijen ve ametal sayısı eşit ya da ametal sayısı oksijenden fazla olan ametal oksitler(CO, N2O gibi) elektronca zengin olmadıklarından su ile tepkimelerinde lewis asidi olarak davranamaz. Çünkü bu moleküller elektron yoğunluğunu zaten oksijenlerden artırmaktadır. Bu moleküller bu yüzden Brønsted-Lowry asidi oluşturamadıkları için nötr kabul edilirler.[1]
Bu konu lise kimyasında belki hatırlarsınız direkt kural olarak verilip ezberletilir. Kural şudur: Eğer ametal oksitte ametal sayısı oksijenden fazla ise asidiktir. Ametal sayısı oksijenden fazla ya da eşitse nötrdür.[2]
Kaynaklar
- G. L. Miessler, et al. (2009). İnorganik Kimya. Yayınevi: Palme Yayınevi.
- K. Çetin, et al. (2022). Fen Lisesi Kimya 10 Ders Kitabı. Yayınevi: MEB Yayınları.
