Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Saliha Aslan
Saliha Aslan
53K UP
Üye 27 Temmuz 2023 3 Cevap
5

Karanlık madde diye tanımladığımız şeyin nasıl madde olduğunu biliyoruz?

Sonuçta tam olarak ne olduğu hakında az bilgimiz var
392 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi 27 Temmuz 2023

Karanlık madde nedir, ne değildir? Pek bir fikrimiz yok. Sadece etkilerini gözlemleyebiliyoruz. Bilim dünyası, hakkında pek bir şey bilmediği olgulara, karanlık (dark) kelimesini kullanmayı sever. Etkileri genelde kütle çekimi ile alakalı olduğu için "madde" kelimesi tercih edilmiş. Karanlık Enerji tanımlamasında, etkiler genelde kuvvet ile alakalı olduğu için, bu kısımda da "enerji" kelimesi kullanılmış.

3
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Mehmet Göksu
Otodidakt 27 Temmuz 2023

Varlığını fark etmemizi sağlayan yerçekimsel etkisi sebebiyle.[1]

Karanlık madde, aynı yıldızlar, gezegenler veya büyük kütleli cisimler gibi uzay-zaman dokusunu bükerek bir yerçekimi alanı yaratıyor. Ancak, elektromanyetik spektrum ile hiçbir şekilde etkileşime girmediği için bu karanlık maddenin ne olduğunu doğrudan gözlem yoluyla belirleyemiyoruz. Ancak, çevresinde yarattığı yerçekimi etkisiyle orada bir şeylerin olduğunu anlayabiliyoruz.

Karanlık maddeye bu yüzden karanlık diyoruz. Hiçbir şekilde ışın yaymıyor, yansıtmıyor ve soğurmuyor. Dolayısıyla göremiyoruz. Sadece görünür ışık değil, gama dalgalarından radyo frekanslarına, ısıdan mor ötesi ışınlara kadar hiçbir şeyle etkileşime girmiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak örneğin, belli bir alandaki yıldızların birbirlerine hızla çekildiğini, ancak yıldızların kütlesini hesapladığımızda kendi kütlelerinin böyle bir harekete yetmediği, orada başka yoğun bir maddenin daha olması gerektiği ancak hiçbir türlü gözlemle tespit edilemediğini fark ettiğimizde, orada bir şeyler daha olması gerektiği sonucu ortaya çıkıyor.

Bir kütlesi olan, daha doğrusu Higgs alanı[2] ile uzay-zaman dokusuna etki eden ve böylece kütle çekimi olan her "şey" maddedir. Bu yüzden bu bilinmez şeye madde diyoruz.

Kaynaklar

  1. A. Riess. Dark Matter | Definition, Discovery, Distribution, & Facts. (1 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 27 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
  2. CERN. The Higgs Boson. (21 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 27 Temmuz 2023. Alındığı Yer: CERN | Arşiv Bağlantısı
3
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Məhəmməd Ömər
Uzay ve Bilim Meraklısı 27 Temmuz 2023

Çağdaş bilim bu sorunun karşısında ne yazık ki, şuan çaresiz gibi. Tabi bazı görüşler ve ya bazı tezler ya da teoriler mevcut ama onların ispatı için karanlık maddenin ne olduğuna dair anıtlarımız olmalı. Yine de karanlık madde ileberaber ışık maddesi diye bir farklı maddeo lduğunu düşünüyorum. İki maddenin imtizaci ile evrenin oluşmasına dair bir yazım var. Hani üreyebilen bir şeyin üremesi için erkek ve dişi gametlere ihtiyaç olduğu gibi, evrenin de var olması için bu iki uyuşabilen gametlere ihtiyacı vardı. Karanlık madde erkeksi bir gamet, ışık maddesi ise dışı gamet rolünü oynadığını düşünüyorum. Bu teorim uçukluk gibi algılana bilir ama evrenin varoluşunu henüz ispatlayamadık, onun için düşünce serbest.

2
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close