Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Nemesis Gamer
Nemesis Gamer
4,117 UP
Üye
2

Kara deliklerin bir ömrü var mıdır?

1,495 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Emre Mor
Emre Mor
124K UP
Araştırmacı

Evet, vardır. Kara delikler ölümsüz değiller. "Hawking Işıması", bize, kara deliklerin ışıma yapıp kütle kaybettiğini söyler.

"Karadelik mekaniği yasalarıyla termodinamik yasaları arasında çok büyük benzerlikler vardır. Bu benzerlikleri kullanarak karadeliklerin sıcaklığını olay ufkundaki kütleçekim alanı ile ilişkilendirmek mümkündür. Bir karadeliğin olay ufkunun yarıçapı karadeliğin kütlesiyle doğru orantılı olarak artarken olay ufkundaki kütleçekim alanının büyüklüğüyse karadeliğin kütlesiyle ters orantılı olarak azalır. Dolayısıyla kütlesi küçük olan karadelikler daha sıcaktır ve daha fazla ışıma yaparlar. Bu durum bir karadelik ışıma yaparak kütle kaybettikçe sıcaklığının artacağı ve daha hızlı kütle kaybetmeye başlayacağı anlamına da gelir. Örneğin kütlesi Güneş’inki kadar olan bir karadeliğin sıcaklığı yaklaşık olarak 10-9 Kelvin (1 Kelvin’in milyarda biri) kadardır. Bu büyüklükte, çevresinden yalıtılmış bir karadeliğin ışıma yaparak yok olması yaklaşık 1067 (10 üzeri 67) yıl sürer. Kütlesi Ay’ınki kadar olan bir karadeliğin sıcaklığıysa yaklaşık olarak 2,7 Kelvin, yani kozmik art alan ışımasının sıcaklığı kadardır."

Tüm Reklamları Kapat

650 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Tübitak. (27 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 27 Eylül 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Alperen Yuncu
Alperen Yuncu
35K UP
Fizik doktora öğrencisi

Bu konu henüz net olarak cevap bulmuş değildir.

Hawking ışıması yaparak karadelikler kütle kaybederler[1]. Hawking ışıması karadeliğin kütlesi ile ters orantılı olarak gerçekleşir. Kara delik entropisi ismi verilen kuram ile termodinamik açıdan problemleri giderilmiştir. Bu problemler esasen ışıma yaptıkça kütle kaybedip, kütle kaybettikçe daha çok ışıma yapmasının getirdiği dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Fakat bu küçülmenin nasıl sonlanacağı şu an aktif araştırma alanıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Kara deliğin Hawing ışıması yaparak ufalıp yok olmasına kara delik buharlaşması ismi verilir. Fakat bu buharlaşmanın bir takım sorunları mevcuttur. Birincisi kara delik, kütlesi azaldıkça daha fazla ışıma yapacağından tam buharlaşma anında sonsuz enerji yayması iktiza eder bu da imkansızdır. İkincisi ise kara delik bilgi paradoksudur.

Kara delik bilgi paradoksu aslında daha eski bir problemdir. Bir kara deliği tanımlayan üç sayı vardır: Kütlesi, açısal momentumu ve elektrik yükü. Bu büyüklükleri aynı olan iki karadelik birbirinden ayırt edilemez. Dolayısıyla bir kara deliğin durumu ilk durumundan tamamen bağımsızdır ve bu üç büyüklük dışında hiçbir bilgi içermez. Daha önce yuttuğu maddelerin içerdiği bilginin nereye kaybolduğu paradoksuna kara delik bilgi paradoksu denmektedir[2]. Bu paradoksun çözümünü bu bilginin olay ufkunda depolandığı ve bütün geçmişinin bilgisinin oraya hapsolduğu şeklinde düşünebilirsiniz. Fakat Hawking ışıması tamamen rastgele bir dağılıma sahip olduğundan hiçbir bilgi içermez ve buharlaşma anında bu bilginin nereye kaybolduğu tekrar bu problemi hortlatmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Şu an bu konu üzerine çalışan bilim insanları iki kampa ayrılmıştır:

Bir kısmı kara deliklerin buharlaştığı savını savunmaktadır ve karadeliklerin buharlaşmasındaki bu problemlerin açıklamalarını araştırmaktadır.

Diğer kısmı ile karadeliklerin buharlaşmadığını belli bir boyutun altına indikten sonra Hawking ışımasının tekrardan azalıp dengeye geldiğini ve kara deliklerin mikroskobik boyutlardaki mini kara delikler olarak uzayda başı boş gezdiğini düşünmektedir. Bu bilim insanları ise Hawking ışımasının neden ve nasıl azaldığını ve etrafta dolaşan mini kara delikleri nasıl tesbit edebileceğimizi araştırmaktadırlar.

Kaynaklar

  1. S Hawking. (1974). Black Hole Explosions?. Nature. 248, sf: 30–31. doi: 10.1038/248030a0. | Arşiv Bağlantısı
  2. S. W. Hawking. (1976). Breakdown Of Predictability In Gravitational Collapse. Physical Review D. doi: 10.1103/PhysRevD.14.2460. | Arşiv Bağlantısı
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close