Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye 10 Ekim 2023
3

Kara Delikler uzay-zamanı yıldızlardan daha fazla mı büküyor?

Bir karadeliğin geçmişteki yıldızıyla az çok aynı kütleye sahip olduğunu biliyorum, ve bu şekilde de uzay-zamanı aynı miktrda büküyorlar. Peki ya neden aynı kütleçekim kuvvetinde ışık, yıldızdan kaçabilirken kara delikten kaçamıyor? Veya diğer maddeler neden aynı etkilere (bildiğimiz kadarıyla) maruz kalmıyor? Bu yoğunluk ya da basınçla mı ilgili?
508 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi 10 Ekim 2023

Kesinlikle yoğunluk ve hacim ile ilgili. Konuyu anlayabilmek için şu örneği verebiliriz; Dünya ekvator bölgesinde şişkin, kutuplardan basıktır. Kutup bölgesinde, çekim merkezine daha yakın olduğumuz için daha fazla kütle çekimine maruz kalırız.

Karadelikler, genelde kütlesi Güneş'ten en az 10 kat büyük olan yıldızların kritik bir noktaya (İç basıncın, kütle çekimine yenik düştüğü an) geldiğinde içe çökmesi ile oluşur. Bu noktada büyük bir hacim kaybı gerçekleşir, yoğunluk artar ve kendi yüzeyleri çekim merkezine artık o denli yakındır ki ışığın bile kaçamayacağı noktaya ulaşılır.

Konuyu başka yönden de ele alabiliriz. Öncelikle kaçış hızının tanımını yapalım: Fizikte, kurtulma hızı kütleçekim alanındaki herhangi bir cismin kinetik enerjisinin söz konusu alana bağıl potansiyel enerjisine eşit olduğu andaki hızıdır. Genellikle üç boyutlu bir uzayda bulunan cismin kendisini etkileyen kütleçekim alanından kurtulabilmesi için ulaşması gereken sürati ifade eder. Tanıma göre; uzaya bir roket yollamak istiyorsam, roketin kinetik enerjisi bağıl potansiyel enerjiye en azından eşit veya bir miktar fazla olmalıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Dünya'dan kaçış hızı 11,2 km/sn'dir. Güneş'ten kaçış hızı 42,1 km/sn'dir. Şimdi rakamların enteresanlığına bakın, sadece yaklaşık 4 kat fazlalık var. Güneş'in kütlesi Dünya'dan 333.000 kat daha fazla. Sadece 4 kat fazlalık nasıl mümkün olabilir? O halde yoğunluklarını karşılaştıralım. Dünya 5,51 g/cm3 , Güneş 1,41 g/cm3 , üstelik Güneş'in yüzeyine yaklaştıkça yoğunluğunda çok ciddi düşüşler olur. Tüm bu nedenler ile arada sadece 4 kat fazlalık vardır. Sanırım durum şimdi daha iyi anlaşıldı.

Karadeliklerin kaçış hızı ise kesinlikle 300.000 km/sn'den büyüktür. Işığın hızı da yaklaşık bu değer olduğuna göre, ışık bu kütle çekiminden kaçamaz.[1]

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı, et al. Kara Delik Nedir? Kara Delik Nasıl Oluşur?. (13 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 10 Ekim 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close