Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
İbrahim Öztürk
Üye 5 Eylül
6

Kaosun hassasiyete bağlılığı gerçekten elle seçilmiş gibi bir hassasiyetle "ayarlanmış" bir Güneş Sistemin'de yaşadığımız anlamına mı geliyor?

3 Cisim Problemi üzerine yapılan bu videoda sevgili Çağrı Mert Bakırcı, kaosun başlangıçtaki hassasiyete bağlığını güzel bir şekilde açıklıyor. Merkür'ün 1 mm yer değiştirdiği simülasyonlarla ilgili verdiği örnek de aklıma bu soruyu getirdi. Ne yani şimdi Dünya 1cm sağda olsaymış donarmış diyen amcalar haklı mı çıktı?xD Böyle soruları sevmem ama...
795 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
PhD 6 Eylül

Hayır, çünkü o sorunun cevabının Güneş Sistemi'nin neden dağılmamış olmasıyla (veya başlangıç koşullarının neden o şekilde değil de bu şekilde olduğuyla) hiçbir ilgisi yok, nasıl olup da bizim böyle bir Güneş Sistemi'ne denk geldiğimiz sorusuyla ilgisi var. Bunu da Kopernik İlkesi izah ediyor: İnsanlar, bu Evren'de özel bir gözlemci konumunda değiller; Evren'deki ortalama koşulları yansıtan bir bölgedeler. Dolayısıyla insanın ve konumunun özelliğine yapılan her atıf, neredeyse garantili olarak bilim-dışı olmak zorunda.

Sorunuzun direkt cevabı şu: İnsanlar böyle stabil gibi gözüken bir Güneş Sistemi içindeler, çünkü anca bu tarz görece stabil bir dönemde olan gezegen ve yıldız sistemlerinde yaşam evrimleşip bugünlerine gelebilir. Kaotik yıldız sistemlerinde 'Ben neden bu kaotik sistemdeyim?' diye soran zeki yaşamlar yok, çünkü o kaotik şartlarda yaşam evrimleşip de zekileşecek şekilde karmaşıklaşamıyor, daha başlayamadan yok oluyor. Dolasyısıyla bu soruyu sorabilen kişilerin görece stabil yıldız sistemlerinde bulunması hasbelkader olan bir şey değil, mantıksal bir zorunluluk.

Bu arada videoda verilen bilgiyi de yanlış temsil etmeyelim: Merkür'ün 1 milimetre farklı yere konduğu binlerce simülasyonun %95'inden fazlasında bugünküyle aynı sonuçların alındığına dikkat edin, videoda bunu söylüyoruz. Siz, o simülayonlarda çok daha nadir olan bir vakadan söz ediyorsunuz. Dünya veya bir başka gezegen bırakın milimetreleri, kilometrelerce farklı yörüngelere konsalardı da milyarlarca yıl boyunca stabil kalan yıldız sistemleri oluşabilirdi. Bu konfigürasyonun 'özel' bir tarafı yok. Kaldı ki tam tersine, bu konfigürasyonun da uzun vadede stabil kalmayacağını kesin olarak biliyoruz. Dolayısıyla nerede 'özel'lik?

Tüm Reklamları Kapat

196 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
18
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Silinmiş Üye
Silinmiş Üye Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim. 6 Eylül

Neden-Sonuç Hiyerarşisi ve “Denk Gelme

Videoyu ben de izledim ve cidden güzel hazırlanmış. Anladığım ve bildiğim kadarıyla olay ve olgularla ilgili neden sonuç sıralaması ıskalandığında , ilgili olay ve olguyla ilgili bambaşka neticelere varabiliyoruz.

Misal; evrimi sonuçları üzerinden ele aldığımızda ve bugün değerlendirdiğimizde, doğadaki (geçici) kusursuzluk ( her şey mükemmel dizayn edilmiş) yanılgısı bizleri, bu ( göreli mükemmel) sonuçları milyonlarca yıldır, azar azar ve eleye eleye bu güne getiren en başta evrimin kendisinin ruhuna fatiha okutur ve elinde sihirli değnek ile bir varlık ve sırf bizler için önceden planlanmış , kurgulanmış şekilde bir dünya sunmuşçasına kendimizi çok farklı bir kulvarın içinde görürüz.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak nedeni başa aldığımızda hem bugün göreli ve geçici olan kusursuz durumun aslında “denk gelme” den başka bir şey olmadığının hem de göründüğü kadar kusursuz olmadığının farkına varırız. Kusursuz olmadığının en büyük kanıtı da evrimin ( yeni durumlara sürekli uymak zorunda oluşumuzun, uyamayanımızın elenişinin) kesintisiz devam edişidir.

Evrenin de evrimi aynı yasalara tabidir. Koskoca evrende somut olarak kanıtlı şekilde sadece dünyamızda yaşamın var oluşu bir neden değil bir sonuçtur. Anlamı da şudur: Milyarlarca galakside, on milyarlarca yıldız etrafında , yüz milyarlarca dönen gezegenler içinde canlılığa uygun bir konumda olduğumuz için varız.

Olmayanlar hiçbir zaman var olamamış, olup üç cisim problemi ile yüzleşmek zorunda olanlar kısa süreliğine var olabilmiş, halen bu dengede kalan bizler şimdilik varlar. Ancak bunun sonsuza kadar sürmesine evrenin deviniminin izin vermeyeceği aşikar. Çünkü evrene içkin tek bir parametrenin değişmesi bile (kelebek etkisi) , domino taşları misali tüm evrenin ( şiddeti farklı şekilde) değişmesini kaçınılmaz kılar.

Merkür’le ilgili 1 mm. vurgusu buna yöneliktir ve sadece bir örnektir. Bunu evrene içkin başta dünyamız olmak üzere madde veya enerji içerikli her şey de yapabilir.

Bu gerçekleştiğinde canlı yaşamına temel teşkil eden parametreler ( tam da denk gelme) değişeceği için, önce koşullar ardından o koşullara tabi olan başta canlılık olmak üzere her şey değişir.

4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close