Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
2

Kanıtın yokluğu yokluğun kanıtı değilse, "Ruh yoktur.", "Tanrı yoktur." gibi kesin iddialar sürmek bilim dışı değil midir?

818 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Lu Ca
Lu Ca
31K UP
Konuyla ilgili

“Kanıtın yokluğu, yokluğun kanıtı değildir.” argümanının her zaman doğru kabul edilmesi gerektiği varsayılırsa, varlığı ya da yokluğu kanıtlanamadığı için sorunuzun cevabı mecburen "evet" olmak zorunda. "Her zaman"ı vurguladım çünkü bu argümanın her zaman doğru kabul edilmek zorunda olduğunu varsayarsanız "Arka bahçemde sadece benim gördüğüm bir King Kong var. Sadece ben gördüğüm için olduğunu kanıtlayamıyor olmam olmadığı anlamına gelmez" dediğimde arka bahçemde sadece benim gördüğüm bir King Kong olduğuna ihtimal vermek zorundasınız demektir. Verir misiniz? Bence ilk söyleyeceğiniz -elinizdeki verilere göre ihtimalin düşüklüğü yüzünden- "Kanıtın yokluğu, yokluğun kanıtı değildir. Ancak kanıt noksanlığı bir şeyi reddetmek için “yeterli” olmasa da, doğal olarak “geçerli” bir sebeptir. Daha açıklayıcı olarak: “Kanıtın yokluğu, yokluğun kanıtı değildir; ancak varlığın kanıtı hiç değildir!” olacaktır (Yani Carl Sagan'dan yaptığınız alıntının devamı). İşte bazı insanlar da bunu yapmak zorunda kalıyor. Elbette ki tanrı kavramı gibi binlerce yılda kökleşmiş, hakkında sayısız argüman üretilmiş ve sonuç olarak insan davranışlarıyla ilgili olduğu için evrimsel psikoloji gibi ciddi bilim sahalarının kapsama alanına giren bir kavramı King Kong örneğiyle açıklamaya çalışmak sığ bir yaklaşım olacaktır; ancak insanın nasıl bir canlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda böyle bir örneğin mantığının bana mantıksız gelmediğini söylemek zorundayım. Çünkü insanın istismar etmediği hiçbir konu olmadığı için "kanıt" unsurunun da istismar edilebileceğini ve aklın, işine geldiği gibi davranabilmek için kendi yarattığı mantığın arkasına sığınabileceğini göz önünde bulundurmak gerekir. Dolayısıyla bir bilim insanının ya da bir insanın, insanın nasıl bir canlı olduğunu göz önünde bulundurarak ve eldeki verilerin tanrının olmadığına güçlü bir ışık tuttuğuna kanaat getirerek "tanrı yoktur" demesi bilim dışı bir argüman mıdır tartışılır ama mantık çerçevesi içerisinde olduğu kesin.

Ama siz mantıklı olup olmadığını sormuyorsunuz, bilim dışı olup olmadığını soruyorsunuz. Bilim tanrının varlığı ya da yokluğuyla ilgilenmez ama bilimin metodolojisi üzerinden bakıldığında aslında "tanrı yoktur" demek boş hipotez ve yanlışlanabilirlik ilkesinin yani bilimin metodolojisinin zaten kendisidir. "Tanrı vardır" gibi kanıtlanmamış ve verilerin aksine ışık tuttuğu söylenebilecek bir fikir ortaya attığınızda bilim ilk önce bunun yanlış olduğunu varsayacak ve "tanrı yoktur" diyecektir; bu boş hipotezdir. Burada da yanlışlanabilirlik ilkesi devreye girer ve her hipotezin yanlışlanabilir olmak zorunda olduğunu dikte ederek "tanrı yoktur" hipotezinin de yanlışlanabilir olmak zorunda olduğunu söyler. Bilim kendi boş hipotezini yani "tanrı yoktur" hipotezini çürütmeye çalışacak ve eğer bunu becerebilirse tanrının varlığı kanıtlanacaktır. Gerçeğe ulaşmanın tek yolu olan objektifliğe ancak iddianın tersini çürütmeye çalışarak ulaşılabileceğini bilen bilim "tanrı yoktur" diyerek bu sorunsalı sorgulamaya devam etmem gerektiğini biliyorum der. Bunu bilmek, sonucun ne olacağıyla ilgilenmeyerek istenilen yere değil gerçeğe ulaşmayı sağlar. Yani eğer bilim "tanrı yoktur" derse bunu tanrı fikrine karşı olduğu için yapmaz. Bilim, kanıtlanmış olguların öyle değillermiş gibi gösterilmeye çalışılması dışında hiçbir fikrin yanında ya da karşısında değildir. Aslında kanıtlanmış olguların da yanında değildir; ama eğer kanıtlanmışsa "Yok o öyle değil." denmesine de doğal olarak izin vermez çünkü aksini kanıtlamanız gerekir.

Kısacası her iki açıdan da "tanrı yoktur" argümanını bilim dışı bir argüman olarak görmek tuhaftır.

Tüm Reklamları Kapat

1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close