Kadınlar erkeklerden daha uzun mu yaşar? Neden?

Erkeklerin doğdukları andan itibaren nüfusun yarısına kıyasla daha erken ölecekleri bellidir. Nedeni cinsiyetleridir. Erkek oldukları için kadınlardan ortalama üç yıl daha az yaşayacaklardır.

Peki, neden böyledir, erkekler neden kadınlardan daha az yaşar? Bu cinsiyetin üzerindeki bu laneti tersine çevirmek mümkün müdür? Bu ayrım on yıllardır biliniyor ama ancak şimdilerde bu sorunun yanıtını bulma yönünde adımlar atılıyor.

Bu konudaki ilk kanılardan biri erkeklerin ağır çalışma koşullarından dolayı erken ölmeleriydi. Madenlerde çalışan, toprağı ekip biçen erkek, vücuduna ekstra yükleniyor ve bunun etkilerini yıllar ilerledikçe görüyordu. Fakat sorun bu olsaydı artık erkeklerin ve kadınların benzer koşullarda çalıştığı bir dönemde aradaki farkın kapanıyor olması gerekirdi.

Oysa toplumda büyük değişimler yaşanmasına rağmen kadınlarla erkekler arasındaki ortalama ömür uzunluğu farkı aynı kaldı. Örneğin İsveç’te 1800’de yaş ortalaması kadınlar için 33, erkekler için 31 iken bugün sırasıyla 83,5 ve 79,5’tur. Yani her iki durumda da kadınlar erkeklerden yüzde 5 daha uzun yaşıyor. Kadınların erkeklere göre daha uzun yaşamasının nedeni, birçok faktörün bir arada etkisiyle açıklanabilir. Öncelikle, kadınların doğuştan daha dayanıklı bir yapıya sahip olduğu ve bağışıklık sistemlerinin erkeklerden daha güçlü olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, kadınlar daha sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip olma eğiliminde olup, düzenli egzersiz yapma konusunda da daha disiplinlidirler.

Bunun yanı sıra, erkeklerin daha riskli davranışlar sergilemesi (örneğin, sigara içmek, aşırı alkol tüketimi, tehlikeli işlerde çalışmak, vb.) kadınların yaşam beklentilerinin daha yüksek olmasına neden olabilir. Ayrıca, kadınların daha az stres yaşama eğilimleri de yaşam sürelerinin uzamasına yardımcı olabilir.

Östrojen hormonunun kadınlarda daha yüksek seviyelerde bulunması, kalp ve damar sağlığı üzerinde koruyucu etkileri olabilir. Östrojenin LDL ("kötü" kolesterol) seviyelerini düşürdüğü, HDL ("iyi" kolesterol) seviyelerini arttırdığı ve kan basıncını düşürdüğü bilinmektedir. Bu faktörler, kadınların kalp hastalıkları gibi yaşlılıkla birlikte ortaya çıkabilen rahatsızlıklara yakalanma riskinin daha az olmasına neden olabilir.

Öte yandan, testosteron hormonunun erkeklerde daha yüksek seviyelerde bulunması, erkeklerin kas kütlesi ve kemik yoğunluğunun daha fazla olmasına neden olabilir. Ancak, yüksek testosteron seviyeleri, prostat kanseri gibi bazı hastalıklarla da ilişkilendirilir.^[1]

Sonuç olarak, kadınların erkeklere göre daha uzun yaşaması, birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle açıklanabilir. Ancak, her bireyin yaşam beklentisi farklıdır ve yaşam süresi sadece cinsiyetle değil, aynı zamanda yaşam tarzı, genetik faktörler, çevresel etkiler ve diğer birçok faktörle de etkilenir.