Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Rahmettullah Doğan
Üye
1

İzafiyet teorisinde cisimin kendisi mi yoksa görüntüsü mü mü kısalır?

202 görüntülenme
İzafiyet teorisinde cisimin kendisi mi yoksa görüntüsü mü mü kısalır?
İzafiyet teorisinde cisimin kendisi mi yoksa görüntüsü mü mü kısalır?
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Gizem Çetin
Elektrik Elektronik Mühendisi

İzafiyet (görelilik) teorisinin püf noktası, boyutların ya da zamanın gözlemciye göre değişmesidir. Eğer durgun bir yerdeyseniz ve ışık hızına yakın hızda giden bir uzay gemisini gözlemliyorsanız, onun boyunun kısaldığını görürsünüz. Gerçekten kısalır.

İlkin, izafiyet etkisini yok sayabileceğimiz düşük hız koşullarında bir soru sorayım.

Tüm Reklamları Kapat

Soru: Otobanda 90 km/s hızla giden bir arabanın uzunluğunu, kronometre dışında bir aletiniz olmadan nasıl ölçersiniz?

Cevap: Arabanın önü bir tabelanın hizasına geldiği an kronometremi başlatırım. Arabanın arkası aynı tabelanın hizasına geldiği an kronometremi durdururum. Aradan geçen zamanda araba kendi uzunluğu kadar yol almıştır. Saatte 90 kilometre, saniyede 25 metre yol aldığı anlamına gelir. Eğer ben 0.1 saniye ölçmüşsem arabanın uzunluğu 2,5 metredir.

Tüm Reklamları Kapat

Şimdi aynı mantığı uzay gemisine uyarlayalım.

Soru: Işık hızının %60'ı hızla giden bir uzay gemisinin uzunluğunu hassas kronometre dışında bir aletiniz olmadan nasıl ölçersiniz?

Cevap: Lazer tutarım. Uzay gemisinin önü tam lazerin hizasına geldiği an kronometremi başlatırım. Uzay gemisinin arkası lazerle hizalandığında kronometreyi durdururum.

Diyelim ki saniyenin milyonda birini ölçtüm.

Işık hızı, saniyede yaklaşık 300 bin km (300 milyon metre) olduğuna göre, uzay gemisi 300 metre mi?

Evet dersem çuvallarım. :)

Bu ölçtüğüm 300 metre, uzay gemisinin kısalmış boyudur. Işık hızının %60'ında giden bir cismi durgun boyunun %80'inde görürüz. Uzay gemisi aslında (durgunken) 375 metredir.

Eğer cismin kendisi değil de sadece görüntüsü kısalsaydı ölçümümüzün sonunda tam boyunu bulurduk. Cismin kendisi kısalıyor. Tabii, daha önce dediğim gibi, bu kısalma durgun gözlemciye göredir.

Tüm Reklamları Kapat

Uzay gemisinin içinde onunla eş hızla giden biri herhangi bir kısalma algılamaz. Onun gerçekliğinde kısalma yoktur. O, uzay gemisini değil de dışarıdaki mesafeleri kısalmış olarak görür.

Gittiği doğrultuda boy kısalmasının olma sebebi hızın o doğrultuda olması ve izafiyet etkilerinin de o doğrultuda ortaya çıkmasıdır. Diğer doğrultularda hız yoktur, dolayısıyla herhangi bir şekilde boyut değişimi olmaz. Aynı şekilde yavaşladığında da boyu durgun haline yaklaşıyor çünkü izafiyet etkisi hızla birlikte azalıyor.

Kamu spotu: Uydulara ve uçaklara asla lazer tutmayın. Kazalara sebep olabilir.

2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Sokrates Demokrasiden Neden Nefret Etti?
Sokrates Demokrasiden Neden Nefret Etti?
Newton, Renklerin Kökenini Nasıl İspatladı?
Newton, Renklerin Kökenini Nasıl İspatladı?
Renkleri Aynı Şekilde mi Görüyoruz? | Zihnimizin Hapishaneleri: Kualia
Renkleri Aynı Şekilde mi Görüyoruz? | Zihnimizin Hapishaneleri: Kualia
CRISPR Devrimi: İzniniz Olmadan Genleriniz Değiştirilsin İster miydiniz?
CRISPR Devrimi: İzniniz Olmadan Genleriniz Değiştirilsin İster miydiniz?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close