Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
5

İyi veya kötü kavramlarını neye gore belirleriz?

Diyelim ben bir iyilik yapıyorum mesela bir fakir insana maddi yardım. Bunu bir karşılık veya amaç için değil mutlu olduğum için yapıyorum fakat bir insan başka insanlara veya canlılara zarar veriyor ve oda bunları yaptığı için mutlu oluyorsa. O zaman burda iyilik ve kötülük kavramından nasıl bahsedebiliriz?
1,166 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Ali Sert
Ali Sert
60K UP
Düşünür çok Düşünür

İyilik kavramı insanın fizyolojik ihtiyaçları ile açıklanmayacak kadar metafizik bir konudur. Kötülük yaparak mutlu olduğunu söyleyen insanların bilimsel olarak davranışsal bozukluk içinde, psikolojik ve sosyolojik açıdan problemli oldukları ortadadır. Bu insanları kendi benliğini değiştirecek bir sürece girip problemli bir insan olmasına sebep olan maddi ihtiyaçlardan daha çok manevi ve vicdani değerlere sırtını dönmesidir. İnsan iyilik yaptığı zaman mutlu olur fakat bu vicdanının gereğini yerine getirdiği için elde edilen bir huzur ve mutluluktur. Kötülük yaptığı zaman ise belki bununla bazı tatminler elde ederek mutlu olduğunu sanabilir ama aslında vicdanında oluşan rahatsızlıktan dolayı huzursuzdur. Ve vicdanının sesini kısmaya çalışan bir insan bu huzursuzluğun girdabına girerek mutsuz bir insan olarak çok büyük psikolojik problemler yaşar.

8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Yasin Kayalar
Yasin Kayalar
182K UP
Bilim ve felsefe okuru

Sizin verdiğiniz örneklerde her iki insanın mutlu olması diye ifade ettiğiniz şey sonuçtur. Sonuç odaklı bir yaklaşım da ikisinin de mutlu olmasını referans alarak iyi ve kötü kişiden kişiye değişir gibi bir sonuca varabilirsiniz. Ancak her iki insanın davranışına içerik olarak bakarsanız biri başka bir insana zarar vermektedir ve bu iyi olamaz. Nedeni ise kişinin kendisi açısından kendi benliği referanstır. Bunu anlamak aslında çok kolaydır. Mesela Başkasına zarar veren kişi kendisine zarar verilmesini istemez. Bu da herkes bir benliğe sahip olduğundan insanlar arasında yaptığının objektif bakımdan kötü olduğunu ortaya koyar. Sadece o kendi benliğini unuttuğu veya geride bıraktığı için zarar vermeyi başarabiliyor bir durumdadır. Kendi benliğini kullanan ve fark eden biri başkasına kolay kolay zarar veremez. Çünkü böyle bir kişi kendi benliğinde karşısındaki kişinin durumunu algılamaktadır. (Acısını hissetmektedir. Aynı şekilde başkasına yardım eden de yardım edilenin mutluluğunu hisseder. Hissetmek derken de bu soyut bir durum değildir. Beyinlerimizdeki ayna nöronlar aynı acıyı veya mutluluğu bize (bedenlerimizi) yansıtır bizzat kendi benliğiniz de bunu deneyimlemenizi belli ölçüde sağlar. Maalesef insanlar ayna nöronların işlevini bilmedikleri için vicdan diye ifade edilen empatik olguyu soyut bir kavram olarak algılar. Oysa bu biyolojik bir mekanizmadır. Bu yüzden Ahlak ve etik biyolojik kökeni olan objektif bir referansa dayanır.)

4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Esat Kudret
Esat Kudret
110K UP
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim.

En iyi tartı yastığımızdır. (İstisnaları da var…)

İyi ve kötü kavramları, bu alanda kendimizi eğitmemiş ve sahip olduğumuz kültürü evrensel genel geçer kültür ile bütünleştirmemiş isek; doğal olarak yaşadığımız çevrenin, toplumun, ailenin değer yargıları, o değer yargılarına dayanak teşkil eden toplumsal normlarımız, inançlarımız üzerinden tanımlanacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak hangi toplumda olursa olsun iyi ve kötü, felsefi olarak, dini olarak ve toplumsal olarak en az üç farklı şekilde tarif edilebilir.

Bu tarifler bazen örtüşebileceği gibi bazen çelişebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Misal aynı toplum içinde toplumsal olarak iyinin veya kötünün ölçütü davranışın kendisi iken, inanç üzerinden değerlendirdiğimizde inanmayan herkesi, önceki tüm sıfatlarından sıyırarak ve sırf inanmadığı için kâfir olarak bir tarafa( kötü) itebiliriz.

Fakat her ne kadar iyi ve kötü kavramı toplumdan topluma nüans farkı ile değişiklik gösterse de, anlaşılan şey farklı olsa da dünyada " yaşasın kötülük" demek hiçbir toplumda makbul sayılmaz. İyilik ise herkesin el üstünde tuttuğu bir değer.

Bana göre : Kendini bu evrenin bir parçası, dışındakileri de aynı sayıp, kendisi kadar, dışındakilerin de kendi doğallıklarında var olma hakları olduğunu bilen, bunun sürekliliği için elinden geleni yapan, aksini dayatana karşı da sessiz kalmayan iyidir.

Kendine her şeyi hak, başkalarına lütuf gören, söylemini ve eylemini bu kıstasa göre belirleyen doğrudan, böyle olmayıp toplumun bir bileşeni, varlığını topluma ve kendi dışındakilere de borçlu olduğunu unutup, kendi dışındaki dünyaya gözünü kulağını kapatan "bana dokunmayan yılan bin yaşasın" diyen dolaylı olarak kötüdür.

Ancak buna rağmen bir ayrıntıya daha değinmeden geçemeyeceğim. Realizm ile işleyen dünyaya romantizm gözlükleri ile sürekli bakamayız. Hiç bir insan her şeyi ile ne iyi ne kötü olamaz. Eşyanın doğasına aykırıdır. Her insanın farklı zaman, mekan, olay ve olgulara bağlı olarak, bazen bilerek-isteyerek bazen bilmeden ve istemeden iyi ve kötü olması olasıdır.

Neticede evrensel genel geçer bir tanımı olsa da bu iki kavram; mekana, zamana ve muhataba göre de sık sık değişebilmektedir.

Belki de en önemli kıstas vicdanımız kendisidir. Gece başımızı yastığa koyduğumuzda yastığımızın " soğuyup katılaşma" oranı kanımca önemli bir veridir.

Yumuşacık ve sıcacıksa ne mutlu bize...(istisnaları da var…)

1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close