Einstein'ın Özel Görelilik teorisini anlayabilirsek; ışık hızına yakın hızlarda zaman genişlemesinin nedenini anlayabiliriz.
Einstein bu teorinin temelinde iki önermeyi çok akıllıca ortaya koydu.
1. Fizik yasaları tüm eylemsiz referans çerçevelerinde aynıdır
2. Işığın boşluktaki hızı tüm eylemsiz referans çerçevelerinde aynıdır.
Bu iki ifade bize ne anlatır? Biliyorsunuz 3 boyutlu bir evrende eylemlerimizi gerçekleştiririz. Oysa işin içinde aslında bir de zaman boyutu vardır. Eyleminizi gerçekleştirdiğinizde hızınızın aşırı uç noktalara gitmesi halinde bu 4. boyuttan, yani zaman akışından çalmış gibi oluyorsunuz. Işık hızına ulaşamazsınız ancak, ulaştığınızı farz edelim. Bu durumda eylemsiz kişi için siz bu zaman akışının tamamını çalmışsınızdır.
Bu kısma dikkat edelim, cümlemizi "eylemsiz kişi" olarak özellikle belirttik. Aslında ışık hızına yakın hareket eden, yani eylemli kişi için zamanın akışının algılanmasında hiç bir değişiklik yok. Işık hızına yaklaşan kişi kolundaki saate baktığında normal bir şekilde çalıştığını görür, kalbi her zamanki gibi dakikada 70-80 kere atar v.s. Peki kişi ışık hızına çıkmış olsun ve 10 yıl boyunca bu şekilde devam edip sonra hızı azalsın; uzaydaki kişinin, Dünya'da yaşayan gözlemcinin referans çerçevesinden 10 yıl boyunca zaman akışı sıfırken kendisi için 10 yıl geçmiştir. Bakın bu durumda bile uzaydaki kişinin zaman algısında bir değişiklik olmaz, o kişi için geçen zaman sadece sıfırdır ve bu algılanmaz. Yani her şey eylemsiz referans çerçevesine göre değişiklik gösteriyor. Zamanın genişlemesi; eylemsizin açısından eylemlinin durumudur. Yani eylemsiz kişi kendi açısından zamanı genişleyen eylemliyi bir şekilde izleyebilse; hareketlerinde anormal bir yavaşlama olduğunu, ışık hızına çıktıysa tamamen donduğunu gözlemler.
Bu duruma şöyle bir örnek verelim: Biliyorsunuz zaman genişlemesine neden olan şey sadece ışık hızı değildir. Kütleçekimsel zaman genişlemesi de söz konusudur. Bir karadeliğe düştüğünüzde sizin için zaman akmaz. Karadeliğin katrilyon x katrilyon (9 kere daha tekrar edelim) yıl sonra Hawking Işımasına göre karadeliğin buharlaştığını ve karadelikten kurtulduğunuzu hayal edin. Bu devasa süre sizin açınızdan sıfırdır ve karadeliğe girdiğiniz gibi çıktığınızı algılarsınız.[1]
Kaynaklar
- Christopher S. Baird. Why Is Time Frozen From Light's Perspective?. Alındığı Tarih: 24 Eylül 2024. Alındığı Yer: Science Questions with Surprising Answers | Arşiv Bağlantısı
