Işık hızı nasıl sabit olmuyor açıklayabilir misiniz?

Işık hızının sabitliğinden bahsederken bilim insanları vakumsuz bir ortam (ya da ortamsızlık) olan uzayda hayal ederek işlerini yaparlar. Evet, ışık hızı vakumsuz bir ortamda sabittir ve hızı asla değişmez, ama ne zaman ki hızını değiştiricek bir etken olduğunda ya da yazıda da vurgulandığı gibi “bir ortamda” olduğunda hızı yavaşlar (gibi görünür). Ama ona geçmeden önce bir eleştiride bulunmak istiyorum: böyle sorularda neden kaynak istiyorsunuz anlamıyorum, adam geliyor (sallıyorum) insanın psikolojik ya da kültürel evrimi hakkında bir soru soruyor ve bunda kaynak istiyor. Bu soruda bir kaynak nasıl bulucaz yani saçmalık, neyse konumuza geçelim.

Dediğim gibi vakumsuz bir ortamda ışık hızı sabittir (kabaca) 300.000 km/sn bildiğin gibi. Ama bir ortama girdiğinde, örnek olarak suyu hayal edelim: ışık sudan geçmek için daha uzun süre yol kat etmek zorunda kalıyor çünkü su ışık için bir engel oluşturuyor. Ama burada ışığın hızı değişmiyor, nasıl oluyor ulan bu peki?

Işık hızı değişmiyor, ışığın hızı “bize” göre değişiyor. Yani bir insan olarak gördüğünde suya çarpan bir ışığın hızının düştüğünü söyleyeceksin çünkü daha uzun süre orada duruyor, ama bir ışığın gözünden bakarsan sen hep aynı hızda olucaksın, senin için değişen tek şey harcadığın zaman. İşte bu zamanı dışarıdan bir göz görünce ışığın hızının yavaşladığını söyleyecektir. Burada da olay budur, ışık hızı yavaşlamaz, ışık bize göre yavaşlar. Biz hızı süreyle bağdaştırdığımız için (ki mantıken böyle olması gerek zaten, neyse) zamanın artması demek hızının da değişmesi anlamına gelicektir ama bir foton için zaman farklı olucaktır, biz fotonun değişimine veya ışığa zaman dediğimiz için (entropi falan da diyebiliriz ama zamanın çoğunluğunu ışığa atfediyoruz) zamanın kendisi zamanı bizim gibi hissetmeyecektir. Yani demeye çalıştığım şey, ışık hızı herkes için vakumsuz bir ortamda sabittir ama bir ortama girdiğinde foton sadece kendine göre sabittir, diğerleri için yavaşlıyor ya da hızlanıyor olarak görülecektir. Buna şeyde diyebiliriz: foton her zaman sabittir ama ışık değişkendir de diyebiliriz, umarım anlatabilmişimdir çok fazöa detaya girmek istemedim kabaca anlasak yeter diye umuyorum.