Eğer uykuya dalmanın yolu, uyumayı istemek olsaydı işler çok daha kolay olurdu büyük ihtimalle.
Uyku, biyolojik ihtiyaçların en önemlilerinden biri. Her türün biyolojik işlevlerine ait özel bir sirkadiyen ritmi bulunmakta. (Biyolojik iç saat) Gündüz yaşamda kalma için gerekli faaliyetler, sindirim, gece dinlenme gibi tüm faaliyetler, bu sirkadiyen ritme uygun olmalıdır. İnsan türü için de akşam yapay ışıklara maruz kalmıyor olmak, artık strese neden olacak konulardan izole olmak, elektromanyetik alanlardan uzak kalmak, uyumaya yakın TAM karanlık ve soğuk bir ortamın sağlanması, yiyecekten uzak kalmış olmak gibi temel gereksinimler, gece uykusu için sirkadiyen ritmin gerekleridir. Burada -bunlar olursa daha iyi olur- gibi bir anlam yok. Bu şekilde olması gerekiyor. Bu şartlardan ne kadar uzaklaşırsak (sözde modern yaşam bunu dayatıyor maalesef), uyku kalitemiz düşecektir. Uykuya neden olacak hormonlara karşı yaşam şeklimizle savaş açıp, sonra uyumak istiyorum demek dev bir çelişki olarak uyumanın önünde dikilecektir.
İnsan türünün fiziksel hayata karşı sinir sisteminde sadece 2 temel mod bulunur. Sempatik (stres hormonları ile yaşamda kalmayı gerektirecek faaliyetleri gerçekleştirdiğimiz mod) ve parasempatik (dinlenme, rejenarsyon-hücresel yenilenme, uyaranlardan izole olma modu). İşte içinde bulunduğumuz yaşam şartları artık parasempatik mod a geçmeyi neredeyse imkansızlaştırmakta. 2. paragrafta uyuma için gerekli olan şartları sağlamak oldukça zorlaşmış durumda.
Elimizden geldiğince biyolojik fabrika ayarlarımızın gereklerini dikkate alarak yaşamaya çalışmak zorundayız. Aksi takdirde herkes biyolojisine savaş açmış bir şekilde yaşıyor diye -"uyum"- sağlamak adına kendimizle savaşmak, uzun vadede büyük bedeller ödetecektir. Birey olarak tabii ki bu kurallara tamamen uyamayız asla. Bu da bir gerçek. Ancak görünen o ki, şimdilik bunlara uymanın ihtiyacı bile anlaşılamamış durumda. Bilimsel yeniliklere şimdilik o kadar uzağız ki, en temel biyolojik faktörler - gereksinimler bile bize ütopik geliyor.
Şikayetlerimizin nedeni, umursamazlığımız, araştırmaya olan ihtiyacımızın nedensel arka plana olan ihtiyacı, olumsuz şartlar içinde hatalı yaşam modelleri içinde bile olsak başımıza aniden kötü bir şeyin gelmiyor olması gibi görünmekte. Şu anda tembelliğimizi yaşamak, uzun vadede büyük bedel ödemeye rağmen cazip gelebiliyor.
İşte asıl uyku bu. Bu uykudan uyanmadan, gece uykusuna geçmemiz çok ama çok zor.
Kaynaklar
- Robert L. Sack, MD, Dennis Auckley, MD, R. Robert Auger, MD, Mary A. Carskadon, PhD, Kenneth P. Wright, Jr, PhD, Michael V. Vitiello, PhD, Irina V. Zhdanova, MD. Circadian Rhythm Sleep Disorders: Part Ii, Advanced Sleep Phase Disorder, Delayed Sleep Phase Disorder, Free-Running Disorder, And Irregular Sleep-Wake Rhythm. (16 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2021. Alındığı Yer: oxford academic | Arşiv Bağlantısı
