Travma sonrası bağımlı yapıcı maddelere başvurma veya karşı taraf haksız olsa dahi insanlara yardım etme isteği, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile ilişkili olabilir. TSSB, kişinin yaşadığı veya tanık olduğu korkutucu, dehşet verici veya çaresizlik yaratan bir olayın etkilerini uzun süre yaşamasıdır. TSSB belirtileri arasında uykusuzluk, kabuslar, olayla ilgili anıların sık sık hatırlanması, sürekli korku ve endişe, kolay irkilme, sinirlilik, yabancılaşma, gelecekle ilgili plan yapamama gibi sorunlar vardır.
TSSB olan kişilerde bağımlılık riski de artmaktadır. Araştırmalar, TSSB olan bireylerde olmayanlara göre 2-4 kat daha fazla madde bağımlılığına rastlandığını göstermektedir. Bağımlılık, kişinin travma sonrası yaşadığı duygusal acıyı azaltmak veya bastırmak için başvurduğu bir kaçış yolu olabilir. Bağımlılık yapan maddeler, kişinin travma anısını unutmasına veya duyarsızlaşmasına yardımcı olabilir. Ancak bu durum geçici bir rahatlama sağlar ve uzun vadede hem fiziksel hem de ruhsal sağlığı daha da bozar.
TSSB olan kişilerde aynı zamanda yardımseverlik eğilimi de görülebilir. Yardımseverlik, başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak için gönüllü olarak zaman, enerji veya kaynak harcamak anlamına gelir. Yardımseverlik, kişinin travma sonrası yaşadığı olumsuz duyguları azaltmak için başvurduğu bir başa çıkma yöntemi olabilir. Yardımseverlik, kişinin kendine güvenini, özsaygısını ve yaşam anlamını artırabilir. Ayrıca yardımseverlik, kişinin başkalarıyla bağ kurmasını ve sosyal destek almasını sağlayabilir. Bu da travma sonrası iyileşmeye katkıda bulunabilir.
Kaynaklar
- psikiyatri. Travma Sonrası Stres Bozukluğu | Türkiye Psikiyatri Derneği. Alındığı Tarih: 9 Temmuz 2023. Alındığı Yer: psikiyatri | Arşiv Bağlantısı
