Mutlu, mutsuz, korkmuş, sinirli vs olduğumuzda neden ağlarız? Göz yaşını ne tetikler?
Merhaba Feyza.
Zaman içinde yapılan araştırmalarda ağlamanın önemli bir evrimsel amaca hizmet edebileceği, gözyaşlarının başkalarına kimyasal sinyaller gönderebileceği gibi pek çok keşif yapmıştır. Yine yapılan araştırmalarda bebeklerin benzer şekillerde ağladıkları, bunun da ebeveynlerin dikkatini çekmek amaçlı olduğu söylenmiştir. Ancak yetişkinlerde durum biraz daha farklıdır.
Gözyaşını ne tetikler? Mesela mutlu olunca ya da üzülüce de ağlarız... Gözyaşını üretime görevi hipotalamustadır. Yoğun ve ezici bir duygu dürtüsü oluştuğu zaman amigdala, hipotalamusa sinyal gönderir. Bu sayede dürtüleri algılayan hipotalamus otonom sinir sistemini aktif eder. Buna örnek olarak bir yarış kazanıp ödül alan kişi ile o yarışı kaybeden kişinin ağlaması gösterilebilir. Kişiler farklı nedenlerden dolayı ağlarlar ancak ne tesadüftür ki bu kişilerin beyinlerindeki işlemler aynı sırayla gerçekleşir; ağlama işlemi aynı sırayla olur.
Ağlamanın her ne kadar sağlık üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu kanıtlanmasa da insanların çok büyük bir kısmı ağladıktan sonra zihinsel ve bedensel olarak kendilerini iyi hissettiğini söylemiştir. Tüm bunların yanında ağlamak, vücut üzerinde çeşitli şekillerde etki gösterir. Mesela burun temizliğinde... Çünkü ağlarken göz yaşları sadece gözümüzden akmaz, ufak bir kısmı da burundan süzülür. Bu da ağlarken burnumuzun akma sebeplerinden biridir.
Ağlamak gözlerin kurumasını engeller ve temizlenmesine de yardım eder. Gözümüze kirpik ya da toz vb. yabancı bir madde kaçtığında gözün sulanması, göz yaşının akması, gözün temizlenmesi amacıyla gerçekleşir.
Yine yapılan çalışmalarda, soğan doğrarken oluşan göz yaşının duygusal sebeplerden oluşan göz yaşından farklı olduğu sonucuna varılmıştır. Bu da ilk cümlemde belirttiğim kimyasal sinyaller gönderme durumuyla alakalıdır.
merhabalar Feyza Güçkıran
özellikle çok stresli anlarda beden kendini rahatlatmak amacıyla ağlar. 2014 yılında yapılan bir araştırmada ağlamanın insanları doğrudan yatıştırıcı, sakinleştirici ve duyguları düzenleyen hormonları salgılattığını ortaya koydu. ayrıca göz yaşının içinde stress hormonu bile bulunmuştur, bu etki beyne ağrı azaltıcı etki yaratmaktadır. dahası nabız sayısını düşürdüğü ağlamadan sonra nefes alış-verişin yavaşlattığı ve ruh halini düzene soktuğu da yapılan çalışmalarla keşfedilmiştir. sosyal anlamdaysa primatlar dahil, sosyal hayvanlar ağladığı zaman çevresi yardım ve ilgi göstermeye meyillidir, sosyal anlamda da avantajları vardır.
