İnsanın evrimi, diğer canlıların evriminden farklı bir mekanizma ile olmamıştır. Diğer bitkiler, hayvanlar, protistalar, bakteriler ve tüm diğer canlılar nasıl evrimleştiyse, insan da aynı mekanizmalarla evrimleşmiştir.
Ancak her canlının evrimsel tarihi (buna kimi zaman "evrimsel yolak" da denir), birbirinden farklıdır; çünkü her canlının gen havuzu (popülasyonu içerisinde bulunan genlerin çeşidi ve dağılımı) ile o genlerin ne tür bir çevre ile, nasıl etkileştiği gibi detaylar farklı zamanlarda ve farklı coğrafyalarda farklılık gösterecektir. Buna bağlı olarak, aynı gen havuzu farklı çevrelerde bambaşka türlere evrimleşirken, bambaşka gen havuzları benzer çevrelerde benzer türlere evrimleşebilecektir.
İnsanın evrimsel tarihi Afrika'da başlar. 6-7 milyon yıl kadar önce şempanzelerle ortak atamız olan Orrorin tugenensis veya Sahelanthropus tchadensis gibi bir türden ayrıldık. O noktadan bize kadar geçen 6 milyon yılda, bildiğimiz kadarıyla 15 kadar tür evrimleşti ve bunların 14 kadarı yok oldu, geriye sadece biz kaldık. Bu türlerin büyük bir kısmı kuzenlerimizdi, bir kısmı ise doğrudan atamızdı.
Afrika'daki ormanlardan savanalara geçen atalarımız, bu yeni ortamda yepyeni özellikler kazanmaya başladılar: Kalıcı olarak iki ayak üzerinde yaşadılar, aletler yapmaya başladılar, el-göz koordinasyonları gelişerek daha iyi birer avcı oldular, yoğun bir şekilde et tüketmeye başladılar, karmaşık sosyal gruplar inşa ettiler ve daha nicesi... Bunların hepsi, daha iri bir beyni pekiştirecek bir seçilim baskısı yarattı, buna bağlı olarak tüm hayvanlar arasında, vücut büyüklüğüne kıyasla en büyük beyinlere sahip olacak biçimde evrimleştiler. İnsana özgü gördüğümüz özelliklerin büyük bir kısmı (hayal gücü, konuşma, medeniyetler inşa etme, vb.), bu beyin evriminin yan ürünleridir. Yani insanlar, medeniyetler inşa etmek için evrimleşmediler; tam tersine, hayatta kalma ve üreme mücadelesi verirken evrimleştiler, bu evrimin beklenmedik yan ürünlerinden biri tarımın keşfi ve sonrasında gelen medeniyet inşası oldu.
Biyolojik özelliklerinin evrimi (ve bu evrimin mekanizmaları) bakımından insanı ilginç kılan veya diğer türlerden ayıran herhangi bir şey yoktur. Ancak bu evrimin sonucu olarak ortaya çıkan beyin, canlılık tarihinde görülmemiş bir adaptifliğe ve esnekliğe kavuşmuştur.
