İnsanın, yaşam amacını bulmada kullanacağı referanslar, düşünsel altyapı ne olabilir?

Bireyin yaşamının, varoluşunun anlamsızlığı düşüncesi onu eylemsizliğe sürükler. Bireyin yaşamını, varoluşunu anlamlandırması onun sorumluluğu olmalıdır. Varoluşçu psikolojide bireyin kendi yaşamı dışında bir anlam araması, kendi yaşamına karşı büyük bir sorumsuzluk olarak algılanır.

Victor Frankl’ın ''Man's search for meaning'' adlı kitabında hiç kuşkusuz, insanı anlam arayışına sürükleyen en büyük olgulardan biri olan savaşın üzerinde durmuştur. Frankl 3 yıl boyunca toplama kampında yaptığı gözlemlerler ile hayattan hiçbir beklentisi olmayanların, herhangi bir amacı olanlardan önce öldüklerini gözlemlemiştir. Bu durumun yaştan bağımsız olduğunu vurgulamıştır. Dolayısı ile bireyin yaşamını sürdürmesi adına, varoluşunun bir anlamı olarak bir amaca yönelik hedefinin olması şarttır.

Hayatın, yaşamımızın anlamı nedir sorusu geçmişten bu yana en çok sorulan, yanıt aranan sorulardan biri. Filozoflar bu soruya muhtelif cevaplar vermişler; kimi yaşamın anlamını sevgi, kimi acı, kimi öğrenmek olarak tanımlamıştır. Ramana maharshi'ye bu soru yöneltildiğinde, hayatın anlamı bu soruyu sormanızdır demiştir. 

Hayata karşı geliştirdiğimiz tavır, edindiğimiz mücadele yöntemi ve diğer insanlar ile olan etkileşimimiz...

İngmar Bergman'ın ''the seventh seal'' ve Frank Capra'nın ''It's a Wonderful Life'' filmleri izlemeni tavsiye ederim.

Bence,

Yaşamın temel amacı hayata kalmak ve genlerimizi gelecek nesillere aktarmaktır. Tüm hayvanlara baktığımızda temel amaçın bu olduğu görülmektedir. Bu üreme ve yaşamaya devam etme amacı, entellektüelleşen insan için anlamsızlaşmıştır. İnsan bu anlamsızlığın sonucunda büyük bir anlam arama yolculuğuna girişmiştir. Felsefeler, görüşler ve hatta hayatın anlamını açıklayan dinler oluşturmuşlardır. Örneğin Buddha hayatın acı dolu olduğunu ve aydınlanmaya ulaşanların bu yaşam ve doğum çemberinden çıkıp üstün bir noktaya ulaştığını söylemiş, acıların ise insanı olgunlaştırdığını düşünmüştür.

Farklı farklı amaçlar ve görüşler olsa da ben buluncak bir amaç değil, oluşturulucak bir amaç olduğunu düşünüyorum. Belki de sadece mutluluğu amaçlamak dahi çok üstün ve derin bir anlam olabilir. Bir amaç oluşturmakta en büyük kaynağın hayatın kendisi olduğuna inanıyorum, deneyimlerimiz ve bakış açlarımızın önümüzdeki en büyük yol gösterici olduğunu düşünüyorum.

https://www.youtube.com/watch?v=MBRqu0YOH14&t=1s

Kişisel deneyimlerimden bir örnek vereceğimi belirterek

Camus yaşam anlamsızdır fakat insan bu anlamsızlığa başkaldırmalıdır diyor. Peki bu ne kadar dürüstçe olur diye düşündüm. Yani benim yaratacağım anlam yapay olacaktır, dışarıda doğada bulunmayacaktır. Böyle bir anlam yaratsam bile onun peşinden nasıl giderim, onun yapay olduğunu bilerek nasıl ana ereğim olarak bellerim? Pekala, ben kendimi kandırmayacağım, dünya anlamsızdır ve yapay bir başkaldırıya katılmıyorum dedim. Ama bir şeyi unutmuştum, ben aynı zamanda biyolojik olarakta dünyada bulunuyordum. Her insan gibi haz ihtiyacım bulunuyordu. Fakat yediğim yiyecekten tat alamadan, insanlar ve onların uğraşlarının hepsinin boşa, biçare gelmesi, renksiz baharlar, tüm bu deneyimler bana acı veriyordu. Bir arkadaşım madem her şey anlamsız neden intihar etmiyorsun? dedi. Bunu sonradan düşündüğümde şuna vardım; madem her şey anlamsız, madem yaşam anlamsız, ölüme giden yolda dünya içi bir deneyimdir, o halde ölüme giden yola yönelmekte dünya içi bir deneyim olduğu için anlamsızlık kendini öldürme eyleminide kapsamaktadır.

Öze gelecek olursam. Yaşam anlamsız olsa dahi yaşamın içinde deneyimlediğimiz duygular belkide tek gerçeklerdir bizim için. Acı da haz da her şeyden daha gerçektir. O halde yapay da olsa farkındalık içeren bir anlam yaratmayı acı dolu bir hayata tercih ederim.

Hayatın bir amacı olmayabilir. Bu son derece normaldir. Amaç, yaşamak için bir gereksinim veya ön şart değildir. Amacı olmayan insanlar da yaşar. Mesele amaç aramakta değildir zaten, hiç bir zaman da olmamıştır. Yaşamak elimizde olmadan yaptığımız bir iştir, tıpkı şu an bunu yazmamın aslında elimde olmaması gibidir. Dizginleri ne kadar sıkı tutarsak aslında o kadar deterministik evrenimizin girdabına kapılıyoruz. Bu sebeple bir amaç uğruna yaşamakla boş yaşamak arasında bir fark yok. Ancak bunu bilmenin de bize bir faydası yok. Sözü gevelemeden diyeceğim o ki bu soru bizim tehlikeli sorularımızdandır ve şans eseri doğru cevabı bile vermiş olsak yine de anlamsız ve zaman kaybı olacaktır.

Derman arardım derdime,

Derdim bana derman imiş.

Burhan(delil) sorardım aslıma,

Aslım bana burhan imiş.

(Düşünüyorum, öyleyse varım sözünü birileri daha evvel demiş sanki he, ne dersiniz?)

Kısaca anlam bizden ibaret.

Yoga kültürüne bakmanızı tavsiye ederim. Bahsettiğinize benzer bir süreçten geçmekteyim ve oldukça yararı dokunuyor. Bunlar sadece giriş niteliğinde yoganın ne olduğundan ve tekniklerinden bahsediliyor umarım vaktiniz olur ve dinlersiniz.

https://youtu.be/ljAE2n8b9j8

https://youtu.be/jyfnIR97S1I

Bu arada anladığım kadarıyla yoga size hayatın anlamını söyleyemez. Onun yerine hayatı anlamlandırma arzunuzun nedenlerini ve köklerini görünür yapar. Daha iyi gibi.