İnsan ve primatların vücudundaki kılların uzaması neye göredir ?

Evrimsel biyolog Darren Curnoe'ye göre; evrim sürecinde insanlar, dört ayak üzerinde yürümekten evrilerek iki ayak üzerine kalkmaları ile birlikte yiyecek aramak için daha uzun mesafelere yürümeye ve koşmaya başladılar. Bu eylemleri yapabilmeleri için ise vücutlarını daha serin tutmaları gerekiyordu ve dolayısıyla da vücutlarındaki kıllar bu süreçte azaldı.

Nitekim; kıllarımız hala vücut ısımızın düzenlenmesi sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Dışarısı soğuduğunda, kıl köklerinde bulunan küçük kaslar kılların dikleşmesine yol açar ve böylelikle de vücudun yakınında bulunan ısı daha kolay içeri alınmış olur. Bu durum; "tüylerim diken diken oldu" ya da "ürperdim" dediğimizde kıllarımızla deneyimlediğimizde olan durumdan başka bir şey değildir.

Gelelim neden bazı bölgelerde kıl üretimi daha fazlayken bazı bölgelerde hiç çıkmaması kısmına ..

Cell Reports'da 11 Aralık'ta yayımlanan ve fareler üzerinde yürütülen bir çalışmada, avuç içlerimiz ve ayak tabanlarımız gibi bazı vücut bölgelerimizin bebeksi bir pürüzsüzlüğe sahip oluşunu sağlayan önemli bir moleküler yolak ortaya çıkarıldı.

Araştırma bünyesinde geliştirilen açıklama, vücut kıllarının başlatılması, aralıklarının düzenlenmesi ve büyümesiyle ilgili hücreler arasında bilgi taşıyan Wnt proteini isimli küçük bir moleküler haberci üzerinde toplanıyor. Wnt sinyalleri, kıl köklerinin gelişimi için önemlidir. Bu sinyallerin kesilmesi derinin kılsız olmasına neden olurken, sinyallerin aktif hale gelmesi ise daha fazla kıl çıkmasına neden olur. Cell Reports'da yayımlanan araştırmada da, kılsız bölgelerdeki derinin doğal bir biçimde bir baskılayıcı üreterek Wnt proteinin işlevselliğini durdurduğu ortaya koyuldu.

Dickkopf 2 (DKK2) olarak isimlendirilen baskılayıcı protein farelerden tamamen çıkarıldığında, araştırma ekibi garip bir değişimi gözlemlediler. İnhibitör görevi gören bu proteinin bulunmadığı farelerin, normalde kıl bulunan bölgeleri kıllı kalmaya devam ederken, pençelerindeki kılsız bölgelerde de kıllanmalar olduğu görüldü.

Normal farelerde ayağın taban bölgesinde herhangi bir kürk bulunmaz. Fakat proteinin çıkarıldığı 40 farenin hepsinde de bu bölgede tamamen olgun kıl kökleri büyümeye başladığı görüldü. Dahası bu kıllar cımbızlandığında bir süre sonra yenilerinin tıpkı normal bir kürk gibi tekrar büyüdüğü gözlemlendi.

Araştırma ekibi, benzer durumu tavşanlarda da gözlemlediler. Muhtemelen ayak tabanlarının sıcak tutulmasını sağladığı için tıpkı kutup ayılarında olduğu gibi tavşanların da ayak tabanlarında kıllar büyür. Bu durumda da DKK2'nin bir rol oynadığı görülüyor -ya da en azından bulunmayışı--. Araştırmada tavşanın kılsız derisinde DKK2 proteininin yüksek seviyelerde ifade edilmediği görüldü. Muhtemelen de bu yüzden bu bölgelerde kürk geliştiği tahmin ediliyor.