Bildiğiniz gibi cinsel birleşme, yani seks, tüm hayvanların soylarını sürdürmek için yapmak zorunda oldukları, iki temel Biyolojik var olma amacından biridir (diğeri de hayatta kalmaktır). Tüm hayvanların seks yapmalarındaki temel amaç aynıdır; ancak bazı türler buna başka anlamlar da katmışlardır. Örneğin hayvanlar arasında en tipik örnek, zevk alıp mutluluk duymak için kullanan insan türüdür. Sadece biz değiliz elbette, en yakın kuzenlerimiz olan şempanzeler ve bonobolar bizden bir adım ileridedir ve seks yapmayı sosyal yapıları dahilindeki sorunları çözme aracı olarak kullanırlar. Bir diğer örnek domuzlardır; domuzların da hiçbir üreme gayesi olmaksızın, üreme dönemleri dışında seks yaptıkları ve bunun sonucunda beyinlerinden onları sakinleştirecek ve mutluluk verecek hormonlar salgılandığı görülmüştür. Yunusların da üreme dönemleri dışında, çocuk yapamayacak olmalarına rağmen sırf zevk için seks yaptıkları görülmüştür. Henüz hayvanlardaki duygular tam olarak anlaşılmadığı için, çok net sonuçlara ulaşamıyoruz ancak bu birkaç örnek bile seksin, evrimsel süreçte asıl amacından farklı yönlere kayabildiğini göstermeye yetmektedir. Bazı bilim insanları bu dönem dışı seksin sadece bir davranışsal hata olduğunu ileri sürse de, daha geniş bir davranış bilimci kitlesi böyle bir davranış hatası tanımlanamayacağını, çünkü hormonal aktivitenin normal bir cinsel birleşme sırasındakiyle aynı şekilde arttığını ispat göstererek karşı iddiaları çürütmektedirler. Dolayısıyla bu konu bir tartışma konusu olsa da, birkaç tür kesin olarak cinsel birleşmeye üremekten başka sebeplerle başvurmaktadırlar.
İnsan da maymun türleri arasında sırf üreme amaçları gütmeden çiftleşen türlerden biridir. Bu durum, yukarıdaki örneklerden de görülebileceği gibi çoğunlukla sosyal açıdan yüksek yapılanmaya sahip türlerde ve büyük gruplar halinde yaşayan hayvanlarda görülmektedir. İnsan, yunus, şempanzeler, bonobolar ve hatta domuzlar bunu göstermektedir. Peki bu türler neden diğer canlılardan farklı olarak normalde olduğundan çok daha fazla zevk alırlar ve sekse farklı anlamlar yüklerler? İşte bunu, sadece Evrimsel Biyoloji açıklayabilir.
Bu konuda pek çok araştırma yürütülmektedir. Ancak bu soruların arkasındaki temel sebep bir durumla açıklanmaktadır: Sosyal yapı. İnsanların beyninin evrimleşmesiyle birlikte algısal yetilerimizde ciddi bir artış yaşanmıştır. Bu, sosyal ilişkilerimizi de etkilemiş; pek çok doğal olgunun farklılaşmasına sebep olmuştur. Bunlardan biri de cinsel ilişkidir. İnsanlar, tıpkı kuzenleri gibi, cinsel ilişkiyi uzun bin yıllardır süren evrimleri boyunca sürekli bir sorun çözme ve rahatlama amacı olarak kullanmışlardır. Cinsel ilişki sırasında her hayvan türünde salgılanan hormonlar, onlarda olduğu gibi insanlarda da gerginliğin azalmasına ve genel rahatlamaya sebep olmaktadır. Ayrıca insanın beyin evrimiyle birlikte duyguları da kompleksleşmeye başlamıştır. Bu sebeple cinsel ilişki sırasında salgılanan hormonlar, beynin farklı bölgelerini etkilemeye başlamıştır.
Diğer bir sebep, insanın zevk duymanın "güzel" bir his olduğunu anlamasından sonra, buna yönelmesinden kaynaklanmaktadır. Farkındaysanız, insan türünün sosyal yaşantısındaki pek çok davranışı, zevk almaya yöneliktir veya zevk almasını sağlayacak kimyasallar içerir. Çünkü bu, mutluluk hormonlarının salgılanmasına, vücudun gerginliği ve stresinin azalmasına, kısaca zihinsel sağlığımızın iyileşmesine yaramaktadır. Gelişen beynimiz, buna adapte olacak şekilde cinsel birleşmeden de zevk alacak şekilde özelleşmiştir. Diğer yazılarımızdan hatırlarsanız, insan türünün zekasının evrimi, bu zekanın dizginlenmesiyle ilgili de pek çok karşılıklı evrimi beraberinde getirmiştir. Hayal gücü, dini inançlar, vb. bunlardan bazılarıdır. İşte cinsel birleşmeye karşı özelleşen beynimiz de, bunun bir ürünüdür.
Son olarak, zevk duymamızın belki de en önemli sebebinin açıklaması şu: cinsellikte zevk arttıkça, özellikle sosyal canlılarda cinselliğe eğilim artacaktır. Yani zevk, cinselliği arttırıcı bir faktör olarak evrimleşmiş ve beynimizdeki yerini almıştır. Günümüzde de bunun işe yaradığı açıktır; çünkü insanlar sadece üremek için değil, zevk almak için de seks yaparlar ve bunun sonucunda her ne kadar biz istemesek de, doğanın şartları gereği istenmeyen bebekler olabilir. Ama en nihayetinde, doğa amacına ulaşmıştır: soyun devamlılığı sağlanır.
Toparlamak gerekirse, evrimsel sürecimizde cinsellik, elbette her bir canlı türü kadar bizim için de önemli olmuştur. Ancak beynimiz, mental dengemizi sağlayabilmek adına bazı ekstra özellikler ekleyecek şekilde evrimleşmiştir. Bunların başında da cinsel zevk gelir. Halen araştırmalar neden seksin bu kadar zevkli olduğunu çözmeye çalışmaktadır. Her ne kadar elimizde kesin sonuçlar olmasa da, Evrimsel Biyoloji sayesinde kademeli evrimin bize kattıklarını görebilir, akrabalarımız olan diğer hayvanlardaki durumla kıyaslayarak evrimimizdeki basamakları ortaya çıkarabiliriz. Ancak sorunuzun en net cevabı şudur: beynimiz cinsellikten zevk alacak şekilde özelleşmiştir; çünkü bu bize sosyal ilişkilerimizde ve zihinsel sağlığımızda çok önemli kazançlar sağlamıştır. Zihinsel olarak güçlü ve sosyal ilişkilerinde başarılı olan bir insan, hayatta kalmak ve üremek konusunda çok daha fazla avantaj sağlayacaktır. İşte bu yüzden evrimsel süreçte cinselliğe bu özellikler eklenmiş ve özellikle sosyal olan hayvan türlerinde (insan, yunus, şempanze, bonobo gibi) sadece üremekten fazla anlam ifade etmeye başlamıştır.[1]
Kaynaklar
- Çağrı Mert Bakırcı. Seks, İnsan Cinsel Tepki Döngüsü, Orgazm Ve Evrimsel Kökenleri. Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
