öncellikle beş gezegeni tanımaktadırlar (Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn). Ay ve
Güneş’i de birer gezegen olarak düşünmüşlerdir.
Gezegenlerin hareketlerine ilişkin bilgileri mevcuttur. Onlara göre, gezegenler
ekliptik yakınında dolanmaktadırlar. Gezegenlerin, gökyüzündeki ileri-geri
hareketlerine ve durmalarına ilişkin bilgilere sahiplerdir. Gezegen
hareketlerinin aritmetiksel değerleri ve dolanım periyotları bilinmektedir.
Merkür ve Venüs’ün akşam ve sabah yıldızı olarak görünme süreleri yaklaşık
30 gün olarak belirlenmiştir.
Ay ve Güneş’in hareketleri bilinmektedir; ve bu bilgilerden takvim kavramı
doğmuştur.
Ay ve Güneş tutulmaları gözlemlenmiş ve matematiksel değerleri
belirlenmiştir.
Güneş’in yörüngesi belirlenebilmiştir. Ekliptik, burçlara bölünmüştür ve bu
nedenle, bu yörüngeye burçlar kuşağı adı verilmiştir.
Güneş ve Ay tutulmalarının her zaman ekliptik üzerinde gerçekleştiğini fark
etmişlerdir. Bu nedenle, bu yörüngeye aynı zamanda tutulma düzlemi adı da
verilmektedir.
Gün, 24 saate bölünmüştür. Bir saat, 60 dakikaya, bir dakika, 60 saniyeye
ayrılmıştır. Bir hafta da yedi gün olarak belirlenmiştir.
M.Ö. 4.yy’dan itibaren yıldız katalogları görülmektedir. Bunların en önemlisi
M.S. 1086’da Su Sung tarafından yapılan yıldız kataloğudur.
M.Ö. 6.yy’da kuyruklu yıldızlara ilişkin gözlemler yapılmıştır. M.Ö. 28’de,
Çinliler, Güneş lekelerini ilk defa gözlemlemişlerdir. M.S. 1054 yılında
Çinliler, bir yıldız patlamasını da gözlemlemeyi başarmışlardır. (Yengeç
Nebulası)
Konumsal astronomiye ilişkin bilgiler mevcuttur. Ekliptik ve Ekvator, referans
alınmıştır. Ufuk düzlemini bilmektedirler. Bunlara ilişkin pek çok kavrama
ulaşılmıştır. Enlem ve boylam bilinmekte, meridyen ölçümleri yapılabilmiştir.
M.Ö. 4000-3000 Sümerliler Yıldız gözlemleri
M.Ö. 3000 Akadlar Astroloji
Kuzey Avrupa Stonehenge’in yapımı
Mısırlılar Dini takvim (Güneş’i esas alan takvim)
Mezopotamya Ay takvimi
M.Ö. 2500 Hint Uygarlığı Vedik metinler
Çin uygarlığı Gözlemler
M.Ö. 2000 Eski Babil Gezegenlere ilişkin kayıtlar (Merkür ve Venüs)
M.Ö. 1400 Çin Uygarlığı Tutulma kayıtları
M.Ö. 1000 Babil Sistematik Gözlemler
M.Ö. 600 Antik Yunan astronomisi ve kozmolojisi
M.Ö. 400-300 Yıldız katalogları
Çin uygarlığı KuyrukluYıldız kayıtları
Orta Çağ’da Astronomi
Ortaçağ’da astronomi bilgilerinin İslam bilginlerince geliştirildiği ve bu bilgilerin sonradan Batı’ya aktarıldığı görülür.
Astronomiyi geliştiren bu İslam bilginlerinden başlıcaları şöyle sıralanır:
Fergani (805–880), Gök cisimlerinin hareketleri üzerine yazılar yazdı, ekliptiğin eğikliğini hesaplamasını sağladığı gözlemlerde bulundu.
Kindi (801–873), filozof ve ansiklopedici bilgin, astronomi üzerine 16 eser yazdı.
Battani (855–923), astronom ve matematikçi
Hasib El-Mısri (850–930), Mısırlı matematikçi
Harezmi (780-850): Türkistanlı matematikçi.
Ebubekir Er-Razi (864–930), İranlı bilgin
Farabi (872–950) büyük filozof ve bilgin.
Khujandi 10. yüzyılın sonunda Tahran yakınında bir gözlemevi inşa etti.
Ömer Hayyam (1048–1131), cetveller hazırladı, takvimi geliştirdi.
İbn-i El-Haytham (965–1039), matematikçi ve fizikçi.
Biruni, (973–1048), matematikçi, astronom ve ansiklopedici.
Tusi (1201–1274), filozof, matematikçi, astronom ve ilahiyatçı; trigonometrinin kurucularından biri olarak kabul edilir.
Gıyaseddin Cemşid (1380–1429), (Özbekistan)
Uluğ Bey (1393 – 1449) Timur İmparatorluğu’nun 4. hükümdarı. Matematikçi ve astronom.
Ali Kuşçu (1403 – 1474) Türk astronom, matematikçi ve dilbilimci
Gök bilimin gelişmesinde devlet adamlarının yapmış olduğu kişisel girişimler de önemli bir yer tutmaktadır. Selçuklular döneminde yaşamış olan Kırşehir emiri Caca Bey burada kendi adıyla kurmuş olduğu medresede gök bilimin gelişmesine imkân sağlayacak ortamı oluşturmuştur.
