Yumurtalıklı çoğu insan menopoz geçirir. Ancak çoğu hayvan bunu yapmaz ve üreme organları olduğu kadar sürer. Biz bir aykırı durumuz. Balinalar da öyle.
Bir grup bilim insanının Pazartesi günü Scientific Reports dergisinde bildirdiğine göre, Beluga balinaları ve narwhals, menopoz memelilerinin saflarına bilinen en son katkıdır .
Bu, toplam tür sayısını beşe getiriyor: bu iki balina, katil balinalar, kısa kanatlı pilot balinalar ve biz.
İngiltere'deki Exeter Üniversitesi'nde hayvan davranışı inceleyen Sam Ellis , yaşamın kaba, evrimsel bakış açısıyla - hayatta kalma ve üremenin varoluşun ana hedefleri olduğunu - “üremeye devam etmemek çok garip” dedi .
Bu yüzden Ellis ve araştırmacıları, bu olağandışı biyolojik özelliğe sahip olan diğer olağanüstü yaratıkları aramaya gittiler.
Başka hiçbir insan olmayan primat menopoza girmez. En yakın primat akrabalarımız, üreme organları vücutlarının geri kalanı ile senkronize olarak yavaşladıkları için esasen sonuna kadar hamile kalabilirler.
Emekli Emory Üniversitesi şempanze araştırmacısı James Herndon , "Şempanzeler yaşam sürelerinin çoğunda üreme açısından uygundur" dedi .
2012'de yayınlanan esir şempanzeler üzerine yaptığı araştırma, kadın şempanzelerin yaşamlarının son yıllarında menopozdan geçtiğini göstermektedir .
Kadınlar genellikle 45-55 yaşları arasında menopoza girerler ve onlarca yıl daha yaşayabilirler.
Yeni raporun yazarları, Balina Araştırmaları Merkezi ile birlikte Exeter ve York Üniversitelerinde dişli balinalara odaklandılar.
Dişli katil balinaların da kırk yıllık araştırmaya dayanan menopozdan geçtiğini biliyorlardı. Araştırmacılar, ilgili 16 balina türünün anatomik verileriyle tarama yaptı.
Diğer araştırmacılar, kitle teli gibi olaylardan sonra diseke edilen ölü balinaların anatomik tanımlarını topladılar.
Bilim adamları diş gibi özelliklerden balinaların yaşlarını anlatabilirler.
Balina yumurtalıklarının analizi hayvanların üreme oranlarını gösterir. (Bir balina her yumurta bıraktığında yumurtlama yumurtalıkta küçük bir kalıcı yara izi bırakır.)
"Eğer bütün bir nüfusa sahipseniz," dedi Ellis, "yumurtalıktaki faaliyet ile yaş arasındaki ilişkiyi elde etmeye başlayabilirsiniz."
Bu ilişki belugas ve narwhall'ların 60-70 yıllık yaşamlarının bitiminden önce yumurtlamayı bıraktığını ortaya koydu. Sperm balinaları gibi diğer dişli balinalar verimli kaldı.
Menopozun iki evrimsel gereksinimi vardır: "Uzun süre yaşamalısınız ve hayatınızın sonunda üremeyi bırakmanız gerekiyor," dedi Ellis.
Büyükanneler menopoz için anahtar olabilir. 1980'lerin ve 1990'ların sonlarındaki antropolojik çalışmalar, menopozun modern avcı-toplayıcıların kabileleri de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki insanlar için ortak olduğunu gösterdi.
Utah Üniversitesi'nde antropolog olan Kristen Hawkes , bu araştırmanın mimarlarından ve "büyükanne hipotezi" olarak adlandırılanlardan biriydi.
Bu hipotezde, yaşlı bir kadın çocuklarının çocuklarının gelişmesine yardımcı olur. Menopozdan sonra, artık çocuk sahibi olamadığında, zamanını ayırır ve torunlarına yardım etmek için bilgi biriktirir.
Hawkes, "büyükanne etkileri nedeniyle soyumuzda uzun ömürlülüğün gelişimine bahse girer".
Soğuk ve uzak kuzey denizlerindeki doğal habitatlarındaki narwhals ve beyaz balinaların davranışlarını incelemek zor.
Alaska ve Rusya'da belugas okuyan ancak mevcut rapora dahil olmayan ekolog Roderick Hobbs, "Belugas'ta, ilk birkaç yıl boyunca anne bakımı dönemi iyi belgelenmiştir. Bunun ötesinde sosyal yapı iyi bilinmemektedir" dedi. .
Bu balinalar için Hawkes, "bir çeşit büyükanne muhtemel görünüyor, ama ne?" Dedi.
Katil balina annelerinin "büyük yetişkin oğulları" ile somon paylaştıklarını ortaya koyan son zamanlarda orcas'taki bir çalışmaya işaret etti . Bu yetişkin oğullar başka bir yerde çiftleşiyorlar ve böylece büyük annelerin orca kapsülünün soyuyla rekabet etmeyen "büyük annelerin büyük oğullarına verdiği yardım daha fazla torunla sonuçlanıyor".
Bu yeni çalışma, menopozun dişli balinalarda üç kez bağımsız olarak evrildiğini göstermektedir: bir kez katil balinalarda, bir kez kısa kanatlı pilot balinalarda ve bir kez de nargile ve belugas'ın ortak atalarında.
Ellis, bu balina türlerinin sosyal yapılarının benzer olabileceğinden şüpheleniyor.
Ancak beyaz balinalar üzerinde yapılan hiçbir çalışmada, "üreme sonrası dişilerin torunlarının başarısına katkıda bulunduğunu göstermek için" gerekli olan çok nesilden oluşan bir perspektif bulunmamaktadır.
İnsanlar, "evrim geçirdiğimiz atalardan oldukça uzaktalar," dedi Ellis, erken insan gruplarına uygulanan seçim baskılarından uzaklaştı. Ancak bu balinaların milyonlarca yıl önce ataları ile benzer ortamlarda ve gruplarda yaşadığını söyledi.
Balina menopozuna yol açan koşulları anlarsak, belki de bunu kendimizde daha iyi anlayabiliriz.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Science Alert. (27 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 27 Haziran 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
