Hayatımın amacını bulamıyorum nasıl bulabilirim?

Aristo hayatın amacı mutlu olmaktır diyor. Ancak mutlu olmak değişken bir kavramdır. Platon insan haz ve acı arasında gidip gelen bir hayvan gibidir diyor. Hazzı elde etmek ve acıdan kaçınmak mutluluğun formülü olabilir. Ancak mutluluk kişinin ihtiyaçlarına göre değişkendir. Maslow ihtiyaçlar pramiti olarak bilinen bir hiyerarşi olduğunu söyledi. En temel ihtiyaçlar barınma, güvenlik, onun üzerinde beslenme, onun üzerinde diğerleri gibi. En tepede ise insanın kendini gerçekleştirme isteği olduğunu söyledi. Yani her bireyin ihtiyacı farklıdır ve bu farklı bireylerin farklı şekilde tatmin ihtiyaçları bulunur. Alt seviyeden başlayarak kişiler ihtiyaçlarını tatmin ederek üst seviyeye çıkıyor ve bu şekilde kendini gerçekleştirmeye çalışıyorlar.

Ancak yukarıdaki açıklamalar tipik materyalist dünya görüşünü yansıtmaktadır. Çünkü insanın ihtiyaçları sadece maddi kaynaklı değildir. İnsan ruhunun varlığı çoğu filozof tarafından kabul edilmiştir ve ruh maddi hazlardan ve korkulardan etkilendiği gibi, manevi olarak da tatmin olmak ister. Bu manevi boşluk insandaki ölüm korkusu, yalnızlık, fakirlik, olaylar karşısında acizlik, ve bilinmezlik karşısında dayanacağı kendinden daha güçlü, bilgili, yardımsever ve adaletli bir üst varlığa olan ihtiyacı doğurmaktadır. İşte bu üst varlık başlangıçta anne, baba, arkadaş, dost iken ileriki aşamada Tanrı duygusuna çevrilir. İnsan çaresiz bir şekilde bu dünyada yaşarken içindeki bu Tanrı duygusu ona güven verir. İnanmaya olan ihtiyacı ona hayatta kalma mücadelesinde yeni bir anlam katar. Doğru adımlar attığına inanır, ancak yanlış adımlar atınca da Tanrısıyla konuşarak kendini daha iyiye götürmesi için, çaresiz durumlarda yardım etmesi için çağrıda bulunur. Hayatın ruhsal tatmini ise hem Tanrıdan yardım almak, hem de diğer varlıklara birşeyler vermek sayesinde gelişir. Veren insan kendinde Tanrısal bir güç hisseder ve bu duygu ona ölümsüzlük iksiri gibi hissettirir.

Sonuçta maddi, manevi ve duygusal ihtiçlarımız karşılanırsa bu dünyada bulunmamızın bir amacı vardır. Artık bu ihtiyaçlarımızı karşılamak mümkün değilse artık dünyadaki varlık nedenimiz ortadan kalkar ve amaçsız bir hayat zaten ölüm gibi gelir.

Hayatın anlamı yaşamaktır. Gerçekten yaşıyor muyuz? Korku olduğunda, tüm yaşamımız bir taklit etme, kopyalama olarak eğitildiğinde hayat yaşamaya değer mi? Otoriteye uymak yaşamak mıdır? En büyük aziz, en büyük politikacı, en büyük alim de olsa, birisini izlediğiniz zaman yaşıyor musunuz?

Yaptıklarınızı gözlemlerseniz, başka birisini veya başka bir şeyi izlemekten başka bir şey yapmadığınızı göreceksiniz. Bu izleme süreci “yaşamak” dediğimiz şeydir ve sonra en sonunda “Yaşamın anlamı nedir?” dersiniz. Sizin için artık yaşamın hiçbir anlamı yoktur. Anlam sadece otoriteyi bir kenara koyduğunuzda ortaya çıkar. Otoriteyi bir kenara atmak da çok zordur.

Otoriteden kurtulmak nedir? Bir yasaya karşı gelebilirsiniz. Bu otoriteden kurtulmak değildir. Fakat tüm süreci anlamakta, zihnin otoriteyi nasıl yarattığını, hepimizin kafasının nasıl karmakarışık olduğunu ve onun için de doğru bir hayat yaşadığımızdan emin olmak istediğimizi anlamakta özgürlük vardır. Bize ne yapmamız gerektiğinin söylenmesini istediğimizden, hem manevi hem de bilimsel olarak gurular tarafından sömürülüyoruz. Kopyaladığımız, taklit ve takip ettiğimiz sürece yaşamın anlamını bilemeyiz.

Peşinde koştuğu tek şey başarı olan bir insan yaşamın anlamını nasıl bilebilir? İşte bizim yaşamımız budur; başarı isteriz, içsel ve dışa dönük olarak tamamen güvende olmak isteriz, birisinin bize doğruları yaptığımızı ve kurtuluşa giden doğru yolu izlediğimizi söylemesini isteriz…

Tüm yaşamımız bir geleneği izlemektir, dünün ya da binlerce yılın geleneğini; ve o nedenledir ki, bir sonuca ulaşmamızda bize yardımcı olacak her deneyimi bir otoriteye dönüştürüyoruz. Öyleyse biz yaşamın anlamım bilmiyoruz. Tek bildiğimiz şey korku başkasının ne diyeceği korkusu, ölüm korkusu, istediğimizi elde edememenin korkusu, yanlış yapma korkusu, iyilik yapma korkusu. Zihinlerimiz öyle karışık ve teorilere boğulmuş ki, yaşamın bizim için ne anlam taşıdığını tarif edemiyoruz.

Yaşam olağanüstü bir şeydir. Birisi, “Yaşamın anlamı nedir?” diye sorduğunda, bir tanımlama istemektedir. Öğreneceği ise sadece sözcüklerdir; yoksa yaşamın daha derin anlamı, olağanüstü zenginliği, güzelliğe olan hassasiyeti, enginliği değil.