Moderatör Notu: Burası bir tartışma platformu değildir. İlgili soruya, başka kimse cevap vermemiş gibi cevap verin lütfen.
"Öncelikle Zühtü Mete Dinler'in "mağrada (muhtemelen kadınların) lider erkeği çekiştirme yöntemi olarak" ifadesi cinsiyetçi ve tamamen asılsızdır."
Öncelikle hemen belirtmeliyim ki, kurduğunuz cümle beni kalben yaraladı. Asla asılsız, kanıtı olmayan bir cümle yazmadım. Bilgi eksikliğim veya hatalı kurduğum bir cümle olabilir. Soru soran kişi, istediği cevapta kaynakçayı gerek şart olarak istemediğinden dolayı görüşümü kaynakçasız yazdım.
Madem asılsız cevap yazarı olarak itham edildim. Fikrimi oluşturan kaynakları eklemeyi daha münasip gördüm. Konu hakkında herkesin bir fikri olur, olacaktır. Benim fikrim en mükemmeli ve en doğrusudur diye asla iddia etmiyorum. Zaten böyle bir düşünceye karşıyım. Bu nedenle de bilim ile uğraşıyorum.
Haber alma ve verme isteği, iletişim demektir. Sosyal canlıların bir iletişim içinde olduğu bir çok çalışmada gösterilmiştir. İnsanlar sosyal varlıklardır. Sosyal varlıklar iletişim kurarlar. Bu iletişim günümüzde görsel, yazılı ve sözlü olarak olmaktadır. Soruyu "Sapiens ırkının haber alma isteğinin kökeninin ne olduğu" olarak algıladım. Geçmiş çağlarda insanlığın elinde sözlü iletişim vardı. Ve konunun ilgi çekebilmesi açısından evrimsel olarak dilin gelişimine ait bir anektodu, popüler bilim yazımı açısından uygun gördüğüm şekilde örnekledim.
Esasen bu örnekleme bana ait değildir. Son olarak, yakın zamanda Y. Noah HARARi'nin kitabında okudum. Ancak daha önce de dilin ve konuşmanın evrimi teorilerinde dedikodunun rolü hakkında aşağıdaki makalelerden bazılarını okumuştum.
Makalelerde farklı bir olgu yazıyorsa bunu tartışmaktan mutluluk duyarım. Ancak "tamami ile asılsız" bir metin kaleme almadım. Böyle bir kelimenin, kızgınlık anında, pek düşünmeden sehven yazıldığını kabul etmek ve en azından basit bir özür beklediğimi belirtmek istiyorum.
Kadınların, günümüzden 100 yıl önce, oy hakkının, seçme ve seçilme hakkının, hatta bir çok konuda erkeklerle eşit sayılmadığı bir dünyada yaşıyoruz. Ancak 2000'li yılların başlarında gittikçe güçlenerek daha eşitlikçi bir toplum oluşturulmasına da destek veriyorum. Bir kız evlat sahibi "baba" olarak bunu kalben istiyorum. Ne var ki, geçmişin toplumlarında kadının üstün olduğu toplumlar olduğu gibi, erkek cinsiyetinin de üstün olduğu toplumlar da oldu. Günümüz toplumunun bir olgusunun (Kadın eşitliği), insanların eski çağlarında olup olmadığı hakkında bazen, fikrimiz olmakta. Ne var ki, geçmiş çağlarda kadının ve erkeğin kesin eşit sayıldığından emin misiniz? Ben şahsen emin değilim. Çoğunlukla kadın cinsiyeti ezilmiş ve hor görülmüştür. Günümüzde dahi görülmektedir.
Görüşüm, Günümüzde kadın, erkek eşit olmalıdır. Hatta kadına karşı yapılan pozitif ayrımcılığında çok aşırı abartılmadığı sürece desteklemekteyim. Yine aynı sebeble bir çok kez işe giremediğim de oldu. Ama bu durumu kadınlara karşı düşmanca davranmak yada söz söylemek hakkı olarak görmedim.
Konu konuşmanın gelişmesi olduğunda bilimsel bazı kaynaklar, Kadının erkekten daha üstün olduğunu vurgulamaktadır. Bu durumu çeşitli sebeplere bağlamakta ve bunlar içinde kanıtlar ileri sürmektedirler.
Eğer ben cinsiyetçi isem lütfen aşağıdaki makale yazarlarına da Kendilerinin cinsiyetçi olduğunu belirten bir uyarı yapınız. Çünkü konuyu bu makalelerin sahiplerinden öğrendim. Örnekledim.
Görünen o ki insanlığın konuşmayı geliştirme sürecinde, çok çeşitli sebeplerle, Kadın çok önemli rol oynamış. Bu nedenle de erkek çocuklara nazaran, kız çocuklar daha önce konuşmakta, yabancı dili daha kolay öğrenmekte, ses çıkarmaya, kendini ifade etmeye, cümle kurmaya erkek çocuklardan oldukça erken vakıf olmaktalar. Hatta bazı hastalıkların kız çocuklarda görülme sıklığı erkek çocuklardan belirgin olarak daha az olmaktadır.
Cevapta verdiğim örnek, Cinsiyetçi bir ifade olarak günümüzde görülebilir. Ancak vakaa halen tartışılmakta ve sosyal beyin kuramı çerçevesinde "dedikodu ve kadınların", konuşmanın evriminde olası üstünlüğü, günümüzde kabul görmektedir. Yinede dedikoduyu günümüz toplumlarında ahlaken kötü görülmesi, dedikodunun konuşmanın gelişimine yaptığı etkiyi azaltamaz. Geçmişte dedikodu yapılmadığı anlamında da gelmez. Kadın toplumunun, erkek toplumuna göre sözel anlaşma yeteneği, yine kadınları tümden dedikoducu yapmaz. Ancak evrimsel olarak sözel gelişmişlik başka neye daha çok bağlanabilir?
Kaynaklar
- R. I. M. Dunbar. (2021). Gossip In Evolutionary Perspective. Review of General Psychology, sf: 100–110. doi: 10.1037/1089-2680.8.2.100. | Arşiv Bağlantısı
- Robin Dunbar, Robin Ian MacDonald. (2021). Gossip And Speech Evolution. Yayınevi: Harvard University Press. sf: 240.
- Philip Lieberman. (2015). The Evolution Of Speech And Language. Handbook of Paleoanthropology. doi: 10.1007/978-3-642-27800-6_79-1. | Arşiv Bağlantısı
- Michael Studdert-Kennedy. (1990). Language Development From An Evolutionary Perspective*. Haskins Laboratories Status Report on Speech Research, sf: 14-27. | Arşiv Bağlantısı
- University of Cambridge. The Origin Of Language. (18 Mart 2021). Alındığı Tarih: 18 Mart 2021. Alındığı Yer: University of Cambridge | Arşiv Bağlantısı
- W. Tecumseh Fitch, et al. Darwin’s Model Of Language Evolution – An Essay. (3 Mayıs 2019). Alındığı Tarih: 18 Mart 2021. Alındığı Yer: University of St Andrews | Arşiv Bağlantısı
- Mark Pagel. (2016). Darwinian Perspectives On The Evolution Of Human Languages. Psychonomic Bulletin & Review, sf: 151–157. doi: 10.3758/s13423-016-1072-z. | Arşiv Bağlantısı
- Ljubica Marjanovič-Umek, et al. (2017). Gender Differences In Children’s Language: A Meta-Analysis Of Slovenian Studies. c e p s Journal |, sf: 97-111. | Arşiv Bağlantısı
- autismspeaks. Does Earlier Verbal Development In Girls Increase Sociability?. (18 Mart 2021). Alındığı Tarih: 27 Nisan 2017. Alındığı Yer: autismspeaks.org | Arşiv Bağlantısı
- Amy Wilder. Gender Differences In Language Development And Disorder. (18 Mart 2021). Alındığı Tarih: 18 Mart 2021. Alındığı Yer: dldandme | Arşiv Bağlantısı
- Author links open overlay panelTabitha W.Payne, et al. (2011). Sex Differences In Second Language Comprehension. Personality and Individual Differences, sf: 434-436. doi: 10.1016/j.paid.2010.10.026. | Arşiv Bağlantısı
- Efrat Barel, et al. (2018). Age And Sex Differences In Verbal And Visuospatial Abilities. Adv Cogn Psychol.. doi: 10.5709/acp-0238-x. | Arşiv Bağlantısı
- R.I.M. Dunbar. (2021). The Social Brain: Mind, Language, And Society In Evolutionary Perspective. Annual Review of Anthropology, sf: 163-181. doi: 10.1146/annurev.anthro.32.061002.093158. | Arşiv Bağlantısı
- Shir Adani. (2019). Sex Differences In Early Communication Development: Behavioral And Neurobiological Indicators Of More Vulnerable Communication System Development In Boys. Croat Med J, sf: 141–149. doi: 10.3325 / cmj.2019.60.141. | Arşiv Bağlantısı
- R. Joseph. (2000). The Evolution Of Sex Differences In Language, Sexuality, And Visual–Spatial Skills. Archives of Sexual Behavior, sf: 35–66. doi: 10.1023/A:1001834404611. | Arşiv Bağlantısı