Günümüz teknolojisi ile onlarca , yüzlerce ışık yılı uzakta ki gezegenleri nasıl keşfediyoruz? onları nasıl görüyoruz?

Bir yıldıza ait bir gezegeni keşfetmek için yıldızın yaydığı ışığa bakılır. Gezegenler yıldızlarının çevresinde dolanırken yıldızın önünden geçer.Bu sırada yıldızın ışığı o alanda kararır ve bu sayede hem gezegenin büyüklüğü hem de ışığın gezegenin atmosferindeki gazlarla etkileşimi sonucu gezegen atmosferi hakkında bilgi sahibi olunabilir.^[1] (Transit method)

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte James Webb uzay teleskobu gibi teleskoplar daha yüksek büyütme gücü ve daha donanımlı algılayıcıları sayesinde aşağıdaki gibi fotoğrafları insanlara sunabiliyorlar.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fkayiprihtim.com%2Fhaberler%2Fbilim%2Fjames-webb-teleskobu-otegezegen%2F&psig=AOvVaw1fq_uuJW_miOb4LGL15d1x&ust=1665361391786000&source=images&cd=vfe&ved=0CAwQjRxqFwoTCIims-Xw0foCFQAAAAAdAAAAABAD

Bahsettiğiniz Farfarout gibi nispeten daha yakın cisimleri güçlü optik teleskoplarla(Subaru Teleskobu gibi) yakalamak mümkündür.

Öncelikle bir ışık yılı yaklaşık 1 trilyon kilometre değil, yaklaşık 9 trilyon kilometredir.^[1]

Yöntemlerden bir tanesi, gezegen yıldızın önüne geldiğinde bir karartı oluşturmasına dayanır. Bu şekilde gezegenin büyüklüğü ve atmosferi hakkında da bilgi sahibi olunabilir.^[3]

Başka bir yöntem Doppler etkisine dayanır. Işığıın ve sesin dalga boyu; kaynak uzaklaşırsa büyür, yakınlaşırsa küçülür.^{[4][5][6][7][8]} Cisimler ortak kütle merkezi etrafında dönerler. Örneğin Ay; aslında Dünya'nın merkezi etrafında değil, Dünya'yla ortak kütle merkezi etrafında döner. Ama Dünya'nın kütlesi Ay'dan çok daha fazla olduğu için ortak kütle merkezi Dünya'nın içinde kalır ama tam merkezde değildir. Dünya da bu ortak kütle merkezi etrafında yalpalama yapar. Bu etki, gezegenler ve yıldızlar arasında da gözlenir. Gezegenin kütlesi yıldızın yalpalama yapmasına neden olur. Yalpalama sırasında bize yakınlaşıp uzaklaşmasının yarattığı Doppler kayması sayesinde bu gezegeni tespit edebiliriz.^[9]

Dikkat ederseniz bu iki yöntem gezegenin etrafında döndüğü yıldız üzerindeki etkisi yoluyla çalışır. Ancak hiçbir yıldız etrafında olmayan gezegenler de bulunmaktadır. Bunlara serseri, başıboş ya da yetim gezegenler denir.^[10] Bu gezegenler yukarıdaki iki yöntemle tespit edilemez. Serseri gezegenler için kütle çekimsel merceklenmeye dayanan bir yöntem kullanılır. Kütle uzayı ve zamanı büker. Bu da ışığın yolunun değişmesine sebep olur. Buna kütle çekimsel merceklenme denir.^[11][12] Gezegenin sebep olduğu mercekleme etkisi tespit edilir ve merceklemenin miktarına göre gezegenin kütlesi bulunabilir.^[13]