Alıntı yaptığınız kitabı ben de okudum. Hawking, karadelikler konusunda çok önemli çalışmalara imza atmış bir biliminsanı. Burada da çalışmalarının gösterdiği olası gerçeklerden bahsediyor.
Bir dağ kadar karadelik şöyle olabilir. (Konu hakkında kaynaklar var, ben kaynaklardan anladığım kadarını açıklayacağım)
Bizim bugün gözlemlediğimiz karadelikler, çok büyük kütlelere sahip. Örneğin galaksimiz olan Samanyolu'nun merkezinde 4 milyon güneş kütleli bir karadelik bulunuyor. Ama bizim gözlemlediğimiz bu karadeliklerin hemen hepsi, bizden çok ama çok uzaktalar. Zaten yakınımızda olamazlar, olsalar bizler var olamayız ya da olamazdık. Ve bu karadelikleri biz zaten yapıları gereği direk olarak gözlemleyemiyoruz, çevrelerinde oluşturdukları olay ufkunu ve uzayı, ışığı büküşlerini ve yine oluşturdukları kütleçekimini gözlemleyebiliyoruz. Bu durumun ortaya çıkardığı bir gerçek de şu ki bu karadelikler, çok büyük kütleli oldukları için çok uzaklardan gözlemlenebilecek bir olay ufku ve çevresel etki yaratıyorlar. Bu durum, daha küçük kütleli karadeliklerin var olmadığı anlamına gelmez. Bizim onları göremediğimiz ve gözlemleyemediğimiz anlamına gelir. Ama aslında bir karadeliği var eden şey illa çok büyük kütleli olması değil, birim hacme çok fazla maddenin sıkıştırılması anlamına gelebilir. Yani biz, Everest Tepesi'ni, bir protonun kapladığı hacim kadar bir yere sıkıştırabilecek olsak, bir proton boyutunda karadelik ortaya çıkabilir. Bu karadeliğin olay ufku, belki 1 nanometre olabilir.
PEki, böyle bir karadeliğin ortaya çıkması için nasıl şartlar gerekli? İşte CERN'deki deneyde, evrenin ortaya çıktığı ilk milisaniyelerdeki şartların benzeri oluşturulmaya çalışıldığı için mikro karadelik oluşma riskinden bahsedilmişti. Çünkü Everest kadar bir kütleyi bir proton ölçeğine sıkıştırmak ancak Planck ölçeğindeki şartlarda mümkün olabilir. Bildiğimiz kadarı ile bugüne kadar böyle bir mikro karadelik gözlemlenmedi. Ama kuramsal olarak mümkün.
Kaynaklar
- A. Barrau & J. Grain. Mikro Kara Delik. (19 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 19 Kasım 2020. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı