Gezegenlerin Güneş etrafına dizilişi, temel olarak Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi sırasında protogüneş diskindeki madde dağılımına ve yörüngesel dinamiğe bağlı olarak şekillenir. Bu dağılım ve dinamik faktörler, gezegenlerin yörüngelerinin düzlemi, uzaklıkları ve yörünge hızları gibi özelliklerini belirler.
Anahtar faktörler şunlardır:
Dönme Momeni Korunumu: Protoplanetlerin oluşumu sırasında, dönen gaz ve toz diskinden kaynaklanan dönme momentumu (açısal momentum) korunur. Bu, gezegenlerin yörüngelerinin düzlemi boyunca yaklaşık bir hizalanma oluşturur.
Merceklenme Etkisi: Güneş etrafındaki dönme momentumu korunurken, çarpışmalar ve çekim etkisi, protogüneş diskindeki maddenin birleşerek gezegenleri oluşturmasına neden olur. Bu süreçte protoplanetlerin yörüngeleri birbirlerinin çekim etkisiyle şekillenir.
Gaz ve Toz Yoğunluğu: Protoplanetlerin oluşumu sırasında, protogüneş diskindeki gaz ve tozun yoğunluk dağılımı gezegen oluşumunu etkiler. Bu da, gezegenlerin Güneş'e olan uzaklıklarını ve yörünge hızlarını belirler.
Sonuç olarak, gezegenlerin Güneş etrafındaki dizilişi, Güneş Sistemi'nin erken evrelerindeki maddenin dağılımına ve dönme momentumunun korunmasına dayalı olarak oluşmuştur. Bu nedenle gezegenlerin yörüngeleri aynı düzlemde (ekliptik düzlemi) bulunur ve birbirlerine göre belirli bir düzgünlük içerisinde yer alır.[1]
