Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Emilio Barzini
Üye 4 Ocak 2024 1 Cevap
5

Gündelik yaşamda bilimsel bir bilgiyi teyit etmek mümkün müdür?

Ortalama bir insanın önüne gelen "X" bilgisinden söz edelim. Bu "X" bilgisi "Nature" gibi kabul gören bir dergide, bilim adamlarının konsensüs sağladığı bir bilgi olsun. Sonuçta biz tabiri caizse bilim adamlarına ve akademilere kısacası bir otoriteye "iman" etmiş oluyoruz. Bu bilginin doğruluğunu teyit etmek mümkün müdür?
332 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Görkem Öge
Toprak Mühendisi 4 Ocak 2024

Sorunuzda gözden kaçan bir nokta var.

Bilim dünyası, kendi başına bir otorite değil. Bilim dünyasında bir otorite yok. Bilim dünyasındaki ülkeler, akademiler, bilimsel araştırma kurumları, farklı disiplinler, bilim dalları hepsi birbirinin kontrolörü.

Bir biliminsanı bir bilimsel hipotez ortaya attığında ya da bir fikri teorileştirdiğinde bu çalışma, diğer biliminsanları tarafından inceleniyor. Bu inceleyenler farklı ülkelerdeki, kültürlerdeki, inanıştaki, politik ya da ekonoimk kabuldeki insanlar oluyor. Hiç kimse ya da grup kendi başına daha yetkin, daha itibarlı, sözü daha geçer değil. Hiç birinin diğeri ile bilim dışında bir ortaklığı yok.

Tüm Reklamları Kapat

Dünyanın en fakir, gözden kaçmış, uzak, etkisiz ülkesinin en gariban üniversitesindeki biliminsanıyla Avrupa Bilim Akademisi'nin bir üyesi arasında hiç bir fark yok çünkü hepsi aynı modern bilim kabullerinden sorumlular. Gözlem, hipotez, deney, veri, teori vs. gibi bilimsel metod akışını uygulamak, yanlışlanabilirlik esasına dayanmak, çalışmalarını ölçülebilir, tekrarlanabilir bir yapıya sığdırmak zorundalar. Zaten bu nedenle Nobel ödülü alan biliminsanları arasında her kültürden, her inanıştan, ülkeden, kıtadan insanlar var. Kapitalist katolik bir biliminsanının teorisini, komünist protestan başka bir bilim insanı çürütmeye çalışıyor. Bu ikisinin çatışmasını sünni müslüman bir başkası inceliyor. Bu üçünün diyalogunu bir Hindu tartışıyor. Bir Budistte bunların hepsine muhalefet bir veri sunuyor. Bir ateist liberal biri de bunların hepsini alıp başka bir teori için kullanıyor vs. Ortada hiç bir ortaklık yok, çıkar yok, bağlantı yok. Tek ortaklık modern bilimin ön kabulleri. Ve o kabulleri yazan kişiler çoktan öldü. Bertrand Russel, Karl Popper falan.

Ayrıca, elbette bilim dünyasının buluşları günlük hayatta da test edilebilir ki bunun için tek gereken şey gerçek bir bilim merakı ve belki belirli alanlar için makul fiyatlı bilimsel ekipman. Hatta bilim dünyası, amatör bilim meraklılarından ciddi biçimde destek alıyor. Bunun en güzel örneği astronomide karşımıza çıkıyor. Sayısız amatör uzay gözlemcisi gezegen keşfetti mesela. Sayısız akademik derecesi olmayan fizikçi CERN'deki veriler üzerine evlerinde çalıştılar çünkü bu veriler halka açıktı.

Tüm bilimsel veriler, halka açıktır zaten. Sadece belirli kurumlar, büyük bütçeler ayırdıkları çalışmaların verilerini (NASA gibi) belirli süreler (6 ay, 1 yıl gibi) gizli tutup üzerine çalışırlar ve sonra bunları halka açarlar. Avrupa Uzay ajansı ile NASA birbirlerine rakip olmalarına rağmen veri alışverişinde de bulunurlar. CERN, araştırmalarında elde edilen bulguları kullanabilmeniz için sadece CERN'e üye olmanızı ve ekonomik ortak olmanızı ister. Herhangi bir politik, kültürel, dini fark gözetilmez.

Özetle... Bilime duyulan güven, kast ettiğiniz anlamda "iman" değildir. Bilime iman etmiş olmuyoruz. Bilim her zaman ama her zaman, onu eleştirmemizi, bulgularını tartışmamızı, çürütmeye çalışmamızı hatta karşıt görüş oluşturmamızı ister. Biliminsanları, ürettikleri teorilere karşıt üretilen teorileri tepkiyle karşılamazlar. Veriyle, deneyle, teoriyle karşılarlar. Bilininsanları birbirleriyle şakalaşarak bahislere tutuşurlar ve bu zıt görüşleri çarpıştırmak onlar için vazgeçilmez bir ilerleme, gelişme ve güçlenme yoludur. Zaten bu nedenle bilim bu kadar güçlü. Kendisini eleştirmemizden korkmadığı için.

Umarım açıklayıcı olmuştur. Sağlıcakla.

4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close