Durmak nedir?
Dünya da bireysel tecrübelerimizin etkisinde bir doğa algısı oluşturuyoruz. Bu algı pratik ve gündelik hayatta işe yaramak konusunda güvenilir, ancak mevzubahis kainatken düşünce yapımızı değiştirmemiz gerekir.
Bizim için durmak kavramının tarifi aslında dünyanın yüzeyinin hızı ve yönünde hareket etmektir. Havada asılı duran bir balonun, dünyanın yüzeyine sabit bir yörüngede döndüğü için durduğuna kanaat getiriyoruz. Ancak aydan bakıldığında ne balon ne dünya yüzeyi duruyor olarak görülmezdi. İşi evrensel boyutlarda ele alırsak, bir cismin hangi yönde, hangi hızda hareket edip etmediği; tamamen hangi yön ve hızdaki cismi duruyor olarak kabul etmene bağlıdır. Bu yüzden evrensel çapta göreceli olmayan bir ''durmak'' fiili yoktur. Her cisim aslında kendine göre durmaktadır. Bir gözlemci hareket edip etmediğine ancak başka bir cisme göre düşünerek karar verebilir. Bunun istisnası hareket hızının değişmesidir(ivme). Ancak o durumda bile bu ivme maddenin temel parçacıklarıyla ilgili değil, hareket hızındaki değişim cismin tamamını aynı anda etkilenmemesiyle ilgili olacaktır. Bir araç hızlandırılırken önce itiş yapan kısmı-teker, roket vs.- hızlanır ve hızı aracın kalanına iletir, araç sabit hızla gidene kadar içinde her nokta ivmeyi hisseder.
Yani temelde durmak ve hareket etmek görecelidir. [1]
Kaynaklar
- F. Himmet vd., et al. Özel Görelilik Kuramı. (16 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 16 Ağustos 2023. Alındığı Yer: İTÜ Astronomi Kulübü | Arşiv Bağlantısı
