Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
7

Genel görelilik kuramı nedir?

546 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.

Hemen her yerde, Genel Görelilikle ilgili milyonlarca satır/sayfa kaynak olduğu halde burada bunu sormanızdan, göreliliği kısaca ve özet biçimde anlamayı istediğinizi anlıyorum, yanılıyorsam özür... Size kısaca genel görelilik nedir söyleyeyim:

Einstein'ın keşfedip yazdığı ve bilim tarihine kazandırdığı Genel Görelilik kuramı, maddelerin, bulundukları uzay bölgesini, sahip oldukları kütlenin büyüklüğü ölçeğinde büktükleri ve bunun yarattığı etki ile bükülme bölgesinde uzayın diğer bölgelerine göre farklı bir kütleçekimsel etki, hareket ve zaman akışı oluşturdukları temeline dayanır. Buna göre sayısız cisim tarafından bükülen uzayda farklı etkilere maruz kalan bölge ve cisimler, her yerde farklı bir hareket, zaman ve görüş algısı yaşarlar. "Göreli"lik kavramı da buradan çıkar. Siz dünyada iken uzayı algılayışınızla uzay boşluğundaki uzayı algılayışınız farklıdır. Hem zaman farklı hızda akar, hem maruz kaldığınız çekim gücü farklıdır. Ben Görkem olarak 80 kiloyum ve 5 km/saat hızla yürüyorum. Neye göre? Dünyadaki konumuma, hareketime, saatime göre. Aynı eylemleri Merkür'ün üzerinde yapacak olsam ne kilom, ne hızım ne de yaşadığım andaki zamanın akışı aynı olurdu. Hepsi farklı olurdu.

Einstein'ın Genel Göreliliği, Newton'ın kütleçekim kuramına karşılık ortaya çıkan bir kuramdı. Newton kütle sahibi cisimlerin birbirlerini çektiğini söylüyordu. Einstein ortada bir çekim olduğunu ama bunun nedeninin cisimlerin birbirini çekmesinden değil, uzayı bükmelerinden kaynaklandığını keşfetti. Ve bu etkinin de zamanın akışını etkilediğini buldu. Ayrıca cisimlerin maruz kaldıkları bu bükülme nedeni ile de hareket ettiklerini, hareket söz konusu olunca da zamanın farklı aktığını söyledi. İspat olarak da verdiği şey, ışığın bükülmesiydi. Eğer Newton haklı olsaydı kütlesi olmayan ışık, kütleçekiminden etkilenmezdi. Yani siz, ışığın yakınına büyük kütleli bir cisim yaklaştırsanız ışık bundan etkilenmemeliydi çünkü ışığın kütlesi yoktur. Ama gözlemler ve deneyler ışığın büyük kütleli cisimlerden etkilendiğini gösterdi. Demek ki mesele kütle sahibi cisimlerin birbirini çekmesi değilmiş. Büyük kütleli bir cisim uzayı büküyormuş ve bu bükülme bölgesinden geçen ışık da bu bükülmeden etkileniyormuş.

Tüm Reklamları Kapat

Kabaca böyle özetlenebilir.

133 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Emre Kuvan. Genel Görelilik. (27 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 27 Kasım 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Toprak Mühendisi
Orijinal Soru: Genel Görelilik teorisi nedir?

Genel görelilik teorisi Einstein'ın yazdığı bir teori. Cisimlerin uzayı büktüğü temeli üzerine kurulu ve 1910'larda yayımlandı. Galileo 1500'lerde doğup 1600'lerde öldü. Newton ise 1600'lerde doğup 1700'lerde öldü. Buna göre Galileo ve Newton'ın Genel Görelilik Teorisiyle ilgisi olmadığını söyleyebiliriz çünkü arada 200-300 yıllık bir zaman farkı var. Bilimde bir sonraki buluş elbette bir öncekinden beslenir, onu ilerletir ya da yanlışlar ama bu, Genel Göreliliği Einstein'ın kuramlaştırdığı gerçeğini değiştirmez. Bu mantıkla her şeyi Thales ve Anaksimandros'un keşfettiğini iddia etmemiz gerekir. Ama elbette bu ikna edici bir iddia olmaz.

Hatta Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi, Newton'un kütleçekimi teorisine aykırı bazı gerçekleri ortaya çıkardı. Bu anlamda Newton'ın Genel Göreliliği öne sürdüğünü iddia etmek için elimizde bir bulgu olduğunu sanmıyorum. Galileo ise Güneş, gezegenler, Dünya, yıldızların hareketlerini, biçimlerini gözlemlemiş ve açıklamıştır ama gerek kütleçekimi gerek Genel Görelilikle ilgili bir buluşu yoktur. O gök cisimlerini gözlemlemiştir, onun gözlemlediklerini Newton ve Einstein kuramlaştırmıştır. Galileo'nun önemi gözlemsel, deneysel bilimin, yani bugün için modern bilim dediğimiz disiplinin kapılarını açmış olmasıdır. Galileo'dan önce bilim, felsefe gibi yapılıyordu. Mantıklı olan doğru gibiydi, gözlemlenebilenler üzerine fikir yürütülüyordu. O nedenle de felsefe ile bilim ayrı disiplinler bile değildi. Galileo'nun bu atılımı çok önemli ama Genel Görelilik'le yine ilgisi yok.

Umarım açıklayıcı olmuştur.

Tüm Reklamları Kapat

2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close