Fotonlar nasıl ölçülebiliyor?

Ben Led aydınlatma sektöründe çalışmaktayım. Elimizde foton ölçmek için elbette bir takım cihazlar var. Sorduğunuz soru çok genelleme bir soru. O yüzden ben ışığın neleri ölçülür biraz ondan bahsetmek istiyorum.

İlk ölçüm aletimiz entegre küre. ^[1] entegre küre birçok ölçüm yapar. Ama ben bir tanesinden bahsedeceğim. Lümen. Lümen; bir aydınlatma aracından çıkan toplam ışık gücüdür. Evindeki lambanın üzerini okursan lümen değerini görürsün. Bu tek bir foton değildir. Bütün fotonların gücüdür.

Az önce bir lambadan çıkan toplam ışığı ölçtük. Şimdi de ışığın vurduğu yüzeyde ne kadar ışık var onu ölçeceğiz. Bunu lüksmetreler ile yaparız. ^[2] Unutulmaması gereken şey, aynı lamba aynı uzaklıktan her ortamda farklı sonuç verir. Çünkü odanın genişliği, yüksekliği, odanın yüzeyi gibi faktörlerin ışığın yansıtmasını değiştirir.

Üçüncü ölçümümüz CRI. CRI Color rendering index demektir. Türkçesi renk karışım indeksi. Buna kabaca Işığın kalitesi diyebiliriz. Hepimiz sezgisel olarak ışık ne kadar fazlaysa o kadar kalitelidir gibi bir algıya sahibiz fakat bu doğru değildir. Işık kaliteli değilse, lümeni yüksek olsa bile rahatsız eder. Bunun sebebi dalgaboylarının dengeli dağılması gerekliliğinden. Cri teriminin birimi yoktur. Bir yaz günü bulutsuz havada saat tam 12'de ölçeceğin güneş ışığı 100 cri derler. Piyasadaki dandik ledler 70-80 cri'dır. Kaliteli lambalar 90 cri'a kadar çıkar. Entegre küre ile ölçülebilir. Entegre küre lambadan çıkan ışığın bütün dalgaboylarına ayırarak inceler. Türkçesi içindeki kırmızı, yeşil,mavi gibi dalgaboylarının oranlarına bakar. Örneğin beyaz bir ışıkta kırmızı rengin dalgaboyu fazla ise o ışık vurduğu yüzeyin rengini tam gösteremez.

Dördüncü cihazımız spektrometreler. Bu benim sektörümde kullanılan bir cihaz değil. Amacı elimizdeki materyalin içinde hangi elementlerin olduğunu ve ne kadar olduğunu incelemektir. Çalışma mekanizması her elementin imzasını incelemektir. Elementler kendisine ışık veya elektrik verildiğinde içindeki dalgaboylarına denk gelen kısmı soğurur. Bu da o elementin imzasıdır. Bazen haberlerde çıkan " mars'ta su bulundu, 12 milyon ışık yılı uzakta elmas dolu gezegen bulundu" gibi haberlerin sebebi budur. ^[3]

Birde fizikçilerin kullandığı daha özel cihazlar var. Fakat onları ben de bilmiyorum. Keşke bilsem.