Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Sinan Sönmez
Üye 3 Temmuz 2022
0

Fibromiyalji hakkında ne biliyoruz?

496 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Mehmetcan Yaman
Araştırmacı 5 Temmuz

Fibromiyalji, kronik yaygın ağrıya neden olan, yorgunluk, dinlenemeden uyanma ve bilişsel semptomların eşlik ettiği tıbbi bir sendromdur.[1]

Bir meta-analiz, fibromiyaljisi olan kişilerde ve sağlıklı kişilerde nesnel ve öznel uyku ölçümlerini karşılaştırdı. Fibromiyaljisi olan bireylerde daha düşük uyku kalitesi ve verimliliği, uykuya başladıktan sonra daha uzun uyanıklık süresi, daha kısa uyku süresi, daha hafif uyku ve nesnel olarak değerlendirildiğinde uykuya başlamada daha fazla sorun ve öznel olarak değerlendirildiğinde uykuya başlamada daha fazla zorluk vardı.[2]

Fibromiyaljisi olan birçok kişi beyin sisi yaşar. Bir çalışma, fibromiyalji hastalarının yaklaşık %50'sinin öznel bilişsel işlev bozukluğu yaşadığını ve bunun daha yüksek ağrı seviyeleri ve diğer fibromiyalji semptomlarıyla ilişkili olduğunu bulmuştur.[3]

Tüm Reklamları Kapat

Genetik, fibromiyaljide önemli bir rol oynar ve hastalığa yatkınlığın %50'sine kadarını açıklayabilir. Fibromiyalji, serotoninerjik, dopaminerjik ve katekolaminerjik sistemlerdeki genlerin polimorfizmleriyle potansiyel olarak ilişkilidir.[4][5]

Fibromiyaljiyi teşhis edebilecek tek bir patolojik özellik, laboratuvar bulgusu veya biyobelirteç yoktur ve tanı ölçütlerinin ne olması gerektiği ve nesnel bir tanının mümkün olup olmadığı konusunda tartışmalar vardır.[6]

Araştırma amaçları için ilk yaygın olarak kabul gören sınıflandırma kriterleri seti, 1990 yılında Amerikan Romatoloji Koleji Çok Merkezli Kriterler Komitesi tarafından hazırlanmıştır . Gayriresmi olarak "ACR 1990" olarak bilinen bu kriterler, fibromiyaljiyi aşağıdaki kriterlerin varlığına göre tanımlamıştır:

  • Üç aydan uzun süren yaygın ağrı öyküsü- vücudun dört kadranını, yani her iki tarafı, belin üstünü ve altını etkileyen ağrılar.
  • Hassas noktalar – 18 adet belirlenmiş olası hassas nokta vardır (bu rahatsızlığı olan kişi başka bölgelerde de ağrı hissedebilir).

Hastaların sınıflandırılması için ACR kriterleri başlangıçta araştırma amaçlı dahil etme kriterleri olarak belirlenmişti ve klinik tanı için tasarlanmamıştı ancak daha sonra klinik ortamda fiili tanı kriterleri haline geldi. Müvekkillerinin engelliliğini esas olarak hassas noktalara ve bunların dava dışı topluluklarda yaygın varlığına dayanarak kanıtlamayı amaçlayan bir hukuk ekibi tarafından tartışmalı bir çalışma yapıldı ve ACR kriterlerinin baş yazarının artık hassas noktaların tanıda yararlı geçerliliğini sorgulamasına neden oldu[7]

Tüm Reklamları Kapat

2019'da Amerikan Ağrı Derneği, ABD Gıda ve İlaç Dairesi ile iş birliği yaparak iki boyutlu kullanan yeni bir tanıma sistemi geliştirildi. [12] İlk boyut temel tanı kriterlerini, ikincisi ise ortak özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. 2016 tanı değişikliklerine göre, başka bir tıbbi durumun bozulması veya ağrı bozukluğunun varlığı fibromiyalji tanısını dışlamaz. Bununla birlikte, dağıtımın ana açıklayıcı nedeni olarak başka durumlar dışlanmalıdır. Temel tanı kriterleri şunlardır:

  • Çok bölgeli, en az üç ay boyunca toplam dokuz olası bölgedeki (baş, kollar, göğüs, karın, üst sırt, alt sırt ve dolgular) altı veya daha fazla ağrı bölgesi olarak ortaya çıkar.
  • En az üç ay boyunca orta ila şiddetli uyku sorunları veya yorgunluk.

Fibromiyalji hastalarında bulunan ortak özellikler vardır. Bunlar hassasiyet, diskognisyon, kas-iskelet sertliği ve fiziksel aktivite veya hipervijilanstır.[8][9]

Kaynaklar

  1. F. Wolfe, et al. (2016). 2016 Revisions To The 2010/2011 Fibromyalgia Diagnostic Criteria. Elsevier BV, sf: 319-329. doi: 10.1016/j.semarthrit.2016.08.012. | Arşiv Bağlantısı
  2. Y. Wu, et al. (2017). Sleep Disturbances In Fibromyalgia: A Meta-Analysis Of Case-Control Studies. Elsevier BV, sf: 89-97. doi: 10.1016/j.jpsychores.2017.03.011. | Arşiv Bağlantısı
  3. F. Wolfe, et al. (2021). Subjective Cognitive Dysfunction In Patients With And Without Fibromyalgia: Prevalence, Predictors, Correlates, And Consequences. Springer Science and Business Media LLC. doi: 10.7759/cureus.20351. | Arşiv Bağlantısı
  4. S. D’Agnelli, et al. (2018). Fibromyalgia: Genetics And Epigenetics Insights May Provide The Basis For The Development Of Diagnostic Biomarkers. SAGE Publications, sf: 174480691881994. doi: 10.1177/1744806918819944. | Arşiv Bağlantısı
  5. J. N. Ablin, et al. (2015). Update On The Genetics Of The Fibromyalgia Syndrome. Elsevier BV, sf: 20-28. doi: 10.1016/j.berh.2015.04.018. | Arşiv Bağlantısı
  6. A. C. Tan, et al. (2019). Chronic Widespread Pain And Fibromyalgia Syndrome: Life-Course Risk Markers In Young People. Wiley, sf: 1-13. doi: 10.1155/2019/6584753. | Arşiv Bağlantısı
  7. Anonim. Archive Of All Online Content | The Journal Of Rheumatology. Alındığı Tarih: 5 Temmuz 2024. Alındığı Yer: jrheum | Arşiv Bağlantısı
  8. C. M. Galvez-Sánchez, et al. (2020). Diagnostic Criteria For Fibromyalgia: Critical Review And Future Perspectives. Journal of Clinical Medicine, sf: 1219. doi: 10.3390/jcm9041219. | Arşiv Bağlantısı
  9. L. M. Arnold, et al. (2018). Aapt Diagnostic Criteria For Fibromyalgia. Elsevier BV, sf: 611-628. doi: 10.1016/j.jpain.2018.10.008. | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Silinmiş Üye
Silinmiş Üye Araştırmacı 10 Temmuz 2022

Fibromiyoloji sendromu olarak bilinen bu hastalık, yaygın vücut ağrısı ve belirli anatomik bölgelerde hassas noktaların varlığı ile karakterize, iş gücü kaybı ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açan kronik bir kas-iskelet hastalığıdır. Hastaların çoğunda; uyku bozukluğu, tutukluk, uyuşukluk, kuru ağız-kuru göz ve çarpıntı hissi yaygın ağrıya eşlik edebilir. Eğitim ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan kişilerde gözlemlenmiştir. Yine ilgili araştırmalarda bu hastalığa aile içi tehlikeli genlerin etki ettiği anlaşılsada bu genler tek başına yeterli değildir. Uyku bozukluğu başta olmak psikolojik stresler, hormonsal bozukluklar ve bazı ilaç ve aşılar Fibromiyoloji'yi tetikleyebilir.[1]

Kaynaklar

  1. Meryem Kösehasanoğulları. (2018). Fibromiyalji Sendromu Ve Nöropatik Ağrı. Dergipark, sf: 26-31. | Arşiv Bağlantısı
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close