Ezber zararlı mı değil mi?

Yararları : Bazı eğitimciler ezber ve anlayarak öğrenmenin birbirinden farklı olduğunu bunları karıştırmamak gerektiğini belirtmektedir. Alain Lieury’e göre insan beyni önemli bilgilerin bazılarını kaydeder. Beynimize her şeyi ezberletmek çok zordur. Bu nedenle eğitimde ezber iyi değerlendirilmeli, isimler, listeler, tarihler, formüller, tablolar ve sınıflamalar öğrenirken kullanılmalıdır. Ancak diğer bilgileri öğrenme sürecinde anlamaya ağırlık verilmeli ve anlamlı belleğe hitap edilmelidir. Bu tür uygulama en idealdir. Ezberin etkili olması için bazı teknikler kullanılmalıdır. Bunların başında tekrar etme gelmektedir. Metinler yüksek sesle okunmalı ve tekrarlanmalıdır. Bu durum bilgileri zihne daha kolay kaydetmeyi sağlamaktadır. Bununla birlikte görsel öğrenenler için bilgi şemalarını kullanmak etkilidir. Renklerden de yararlanmak gerekir. Satırları çizme, belirli yerleri işaretleme vb. teknikler daha kolay ezberlemeyi sağlamaktadır.

Zararları: Ezberin zararlarına ilişkin öne sürülen bazı iddialar ise şöyledir. Bu görüşlere göre öğrencinin ezberlemek için sürekli olarak metinleri tekrarlayarak okuması, bütün dikkatini ezberlemeye vermesi giderek metnin anlamından uzaklaşmasına neden olmaktadır. Bu yöntem zamanla alışkanlık haline gelmekte, öğrenci metindeki bilgileri hiç anlamadan, düşünmeden, sorgulamadan ve incelemeden kabul etmeye başlamaktadır. Oysa bilgiyi anlamadan, düşünmeden, sorgulamadan zihne yerleştirme işlemi en alt düzey öğrenmedir. Bu bilgilerin bir süre sonra unutulması kaçınılmazdır. Ayrıca bu uygulama zihinsel tembelliğe neden olmakta, öğrenciyi yetişkin çağda karşılaşacağı sorunlara hazırlama ve çözmeden uzak kalmaktadır. Ezbere alışan öğrencilerin çoğunun tahmin, gelecek planları ve stratejileri işe yaramamaktadır. Zihinsel ve fiziksel tembellik iş, aile, sosyal yaşam gibi bütün yönleri olumsuz etkilemektedir. Diğer taraftan ezberlenen bilgilerin genellikle sözel ve yüzeysel olması öğrencinin zihnini tek yönlü etkilemekte ve sınırlı bir etki bırakmaktadır. Böylece ezberleme sonrası zihinsel bir değişim ve gelişim gerçekleşmemektedir. Bazılarına göre ezber bir “zihinsel soykırım” olmaktadır. Gelecek nesillerin gelişimini engellemektedir.

Bu makalede de görüldüğü üzere "ezber" sistemine kesin bir şekilde zararlı veya yararlı demek biraz yanlış olur. Nitekim bazı konularda bilgilerin anlaşılması için doğal olarak ezbere gereksinim duyuluyor belli kalıpları ezberlemek gerekiyor. Ezber yapmak ve tabii bilgileri düzenli bir şekilde tekrar etmek çok önemli. Yeterki ezber yaparken neyi ezberlediğinizi untmamanız. (ezberlediğiniz bilgiyi anlamayı, kafanızda yoğurmayı unutmamanız) :)