Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Cansu Miray Çelik
Üye 26 Ocak 2024 1 Cevap
3

Evren ışıktan daha hızlı mı genişliyor, ışıktan hızlı genişleyemiyorsa, nasıl bize daha geç ulaşan fotonlar oluyor?

Büyük patlamayı düşünündüğümüzde fotonların bulunduğumuz yere zaten ulaşmış olması gerekmiyor muyu araştırdığımda evrenin ışıktan daha hızlı genişlediğini söyleyen yerler buldum. Fakat Evrim Ağacı dahil olmak üzere bir sürü kaynak ışıktan hızlı bir şey olamayacağını söylüyor. Kafam çok karıştı evren ışıktan hızlı mı genişliyor?
230 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Görkem Öge
Toprak Mühendisi 26 Ocak 2024

Okuduğunuz kaynaklardan kafanız karıştı ise konuyu size basitçe anlatmak lazım.

Büyük patlama meydana geldiğinde ortam, o kadar yoğun, sıcak ve kaotikti ki hiç bir parçacık, foton, bozon, kuark vs. kendilerinden başka bir yapı oluşturamıyorlardı. Bu aşamada evren, ışık hızının çok üzerinde bir hızla genişliyordu zaten. Bu genişleme sürdükçe ortam seyreldi, soğudu ve parçacıklar biraz rahatlayıp başka parçacıklarla yapılar oluşturma konforuna kavuştular.

İlk 380 bin yıl boyunca fotonlar serbest kalamadı. Bu ne demek? Evren, ışığa geçirgen olamadı. Bu ne demek? Işık yoksa görüntü de yoktur. Bu ne demek? Görüntü yoksa biz orayı göremeyiz. Buna göre de evrenin görebildiğimiz en eski fotoğrafı, 380 bin yaşındaki hâli.

Tüm Reklamları Kapat

Genişleme, yine hızla ama "hızı yavaşlayarak" devam etti. Neden yavaşlayarak? Çünkü bilinen maddenin (galaksiler, yıldızlar, gezegenler vs) sahip olduğu kütleçekimi evrenin genişleme hızına ters bir etki yaratıyordu. Bu süreç bir seviyeye kadar bu sürdü. (Ben 4. milyarıncı yıla kadar sanıyordum ama 6 falanmış galiba. Tam da net olmayabilir bu eşik) Sonra evrenin genişleme hızı "hızı artarak" devam etmeye başladı. Neden? Çünkü evrenin toplam enerjisinin %68'ini oluşturan karanlık enerji, bilinen maddenin kütleçekim etkisinin tersi etkiye sahip. Yani çekmiyor, itiyor. Bu noktaya dikkat: Bilinen maddenin kütleçekimi etkisi, uzaklıkla paralel işliyor. Yakındayken çok, uzaktayken az. YAni evren büyüdükçe, bilinen maddenin kütleçkim etkisi azaldı ve karanlık maddenin itim etkisi daha etkili olmaya başladı. Ve karanlık maddenin itim etkisinin uzaklıkla ilgisi yok. Her yerde aynı. O hep sabitçe itiyor. Doğası bu.

İşte kütleçekimi artan uzaklıklar sebebiyle iyice zayıflayınca artık evrenin genişleme hızını düşüecek, yani "hızı yavaşlayarak" artacak bir etki kalmayınca evren, başıbozuk bir şekilde, genişleme "hızı artarak" genişlemeye devam ediyor.

Bu genişlemenin ölçeği uzaklıkla ilgili ama. Şöyle: 1 birim uzaklık 1 birim uzaklaşıyor. 2 birim ise 2 birim uzaklaşıyor. Buna göre çoook uzaklar ise o kadar hızlı uzaklaşıyor ki uzaklaşma hızı ışık hızını aşıyor. İşte burası sizin sorunuzun cevabı: Evrenin her tarafı aynı yaşta. Ama atıyorum 10 milyar yıl önce hemen yanımızda olup ışığını görebileceğimiz bir bölge, geçen zamanla bizden o kadar uzaklaştı ki artık onun taşıdığı foton (yani ışık) artık bizden ışıktan daha yüksek hızla uzaklaşıyor. Bu nedenle o ışığı biz asla göremeyeceğiz. Bu denkleme göre her geçen zamanda ve sürede, evrenin belirli bir bölgesi, bir daha asla göremeyeceğimiz bölgeye geçiyor. Bizim görebildiğimiz bölge ise sürekli azalıyor. Bu sınıra Hubble Ufku deniyor. Arama yaparsanız birçok bilgi görürsünüz.

Daha fazla detay verilebilir. Ama bu kadarı da açıklayıcı olacaktır sanırım. Sağlıcakla.

3
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close