Evrim Ağacı
Eski eşi Mileva Maric ile birlikte çalışıp geliştirmişler. Bunu 27 Mart 1901'de Mileva'ya yazdığı mektupta "ikimizin izafi hareket çalışmasının muzaffer sonucunu görmekten mutlu olacağım" diye Albert Einstein kendisi dile getirmiş. Bu çalışmaları ETH Zürih'te birlikte okudukları yıllara dayanıyor.
Einstein, teorisini bazı temeller üzerine ortaya attı, ilham aldığı bazı fikirler bulunuyordu. Bu yazıda bu fikirleri kısaca inceleyeceğiz başka bir deyişle göreliliğin köklerine ineceğiz.
1831 doğumlu İskoç fizikçi James Clerk Maxwell elektrik ve manyetizmanın aynı şey olduğunu, ortak bir denklem setiyle (Maxwell Denklemleri ) açıklanabileceğini gösterdi. Elektrik ve manyetik (elektromanyetik) alanların ışık hızında ilerleyecek bir dalga türü oluşturabileceğini söyledi. Sonraki dönemler ışığın kendisini “elektromanyetik dalgalar”dan oluştuğu kabul edildi.
Denklemler, dalgaların hiçbir etmene bakmaksızın her durumda aynı hızda ilerlediklerini gösteriyordu. Hareket halindeyken fırlattığımız bir taş, dururken fırlattığımız bir taşa göre daha hızlı ilerler fakat şaşırtıcı bir şekilde bu durum ışıkta farklı işliyordu.
Birçok fizikçi bu konuya açıklık getirmek için bir sürü deneyler yaptılar ancak her deneyin sonucunda ışığın hep aynı hızda hareket ettiği sonucuyla karşılaştılar. Işık hızı sabitti ve bu duruma çare aramaya devam ettiler.
Hollandalı matematikçi Hendrik Lorentz, sabit ışık hızını anlamak için ortaya kendi metodunu attı. Bir çeşit kurgusal zaman geliştirdi. Eğer yüksek hızda ilerliyorsanız, o takdirde normal bir saatle ölçülen zamandan farklı olan bu kurgusal zamanı kullanmamız gerektiğini söyledi. Böylece bu matematiksel hileyi kullandığımızda, her şey yerli yerine otururdu ve ışık hızı herkese aynı görünürdü.
İlerleyen yıllarda Henri Poincaré, Einstein teorisini formülleştirmesine yardımcı olacak bir makale yayınladı. Makalesinde zamanı neden bu kadar katı düşündüğümüzü merak ettiğini yazıya döktü. Matematikçi Lorentz zaman atlamasını sadece matematiksel bir numara olarak ele alıyordu; fakat Poincaré gelecekte tek bir fiziksel zaman kavramından vazgeçmenin lazım olabileceğine işaret etti. İşte Einstein bu makaleden büyük bir ilham aldı.
Maxwell’den başlayan hikâye, birçok yoldan geçerek şekillendi ve Einstein’ın göreliliği için temeller atılmıştı. Albert Einstein, ilk adımını 1905’te “Hareketli cisimlerin elektrodinamiği hakkında” adlı çalışmasını yayınlayarak attı.
