Eğer bir zarı doğru ve ölçülmüş bir açıyla atarsak sürekli istediğimiz yüzünü en üste getirebilir miyiz?

Sadece doğru açıyı tutturmanız başarı sağlamaz, burada pek çok değişken var. Elinizle zara uyguladığınız kuvvet, zarı aynı açıda atsanız bile zeminden yüksekliği, zarın düştüğü zemin, zarın fırlatma açısı dışında zarı tuttuğunuz açı ve aynı sayının üstte olması v.b. değişkenlerin hepsini birden sağlamanız neredeyse imkansız gibi görünüyor. Bunu bir insanın başarması çok zor, bir ihtimal nanometre ölçeğinde tüm ince hesapları yapabilen bir robot bunu başarabilir.

Teorik olarak, eğer zarın atıldığı açı, hava koşulları ve yüzey gibi diğer faktörler sabit tutulursa, bir zarın istediğimiz yüzünü en üste getirebiliriz. Ancak, bu biraz pratik beceri gerektiren bir işlemdir ve rastgele bir atıştan daha fazla özen ve dikkat gerektirir.

Bir zarın hangi yüzünün yukarı çıkacağı, zarın havada dönüş hızı ve yönüne bağlıdır. Eğer zarın havada dönüş hızı ve yönü belli bir şekilde ayarlanabilirse, istediğimiz yüzün yukarı çıkması daha olası hale gelebilir. Bu amaçla, bazı insanlar zarı belirli bir şekilde tutarak ve belirli bir açıyla atarak, istedikleri yüzün yukarı çıkmasını sağlamaya çalışırlar. Ancak bu yöntem tamamen kesin değildir ve birçok değişken faktöre bağlıdır.

Sonuç olarak, bir zarı istediğimiz yüzü yukarı çıkacak şekilde atma konusu biraz şansa ve beceriye dayalıdır ve kesin bir garantisi yoktur.

Kuantum fiziğine göre evren indeterminist yapıdadır. Bunun mikro düzeyde (örneğin atom için) geçerli olduğunu biliyoruz. Ancak örneğinizdeki gibi makro bir cisim olan zar konusunda belirsizlik ilkesi geçerli midir.??? Başka bir deyişle mikro düzeydeki belirsizlik makro bir cismi ne düzeyde ve nasıl etkiler.

Açıkçası buna dair kesin bulgular elimizde yok. Ancak belirsizlik ilkesi evrende geçerliyse bunun Makro cisimlere de etkisi olması gerekir. Ama bu etki ne boyutta nasıl olabilir tam olarak bilmiyoruz.

Elimizde buna dair ise kaos teorisindeki kelebek etkisinin bir benzerinin belirsizlik ilkesi içinde evrende geçerli olabileceğini düşünmemiz için yeterli done var. Yani mikro düzeyde küçük olasılıklar gerçekleşerek büyük fotoğrafı etkileyebilir. Bu nedenle zar için de kuantum belirsizlik ilkesine bağlı süreçlerin etkileri çok küçük olsa bile bu küçük olasılıklar makro sonuçları etkileyecek durumlara neden olabilir en azından bu evrende mümkündür diyebiliriz. Ancak bu gibi bir durumun olasılığı çok düşük olabilir.

Kemal Sunal'ın filmindeki gibi zar dik gelebilir mi :))? Eğer evren indeterminist ise bu çok çok küçük olasılığa imkansız denemez ama bunun olasılığı çok çok düşüktür. Bu konu net olmamakla birlikte teorik fizikçiler genelde bu gibi bizim imkansız zannetigimiz olasılıklar evrende mümkün ama olasılığı çok düşük derler ama bazı fizikçiler de bunu kabul etmez. Örneğin milyarlarca denemede bir insanın duvarın diğer yanına geçmesi bu olasılıklardan birinde mümkündür diye örnek veren ve evrenin indeterminist olmasını bu şekilde açıklayan fizikçiler var.