Ebeveynlerimizden sadece sağlıklı genleri alamamamızın ve bazen kalıtsal hastalıklarla doğmamızın birkaç biyolojik ve genetik nedeni vardır:
- Genetik Rekombinasyon ve Çeşitlilik: İnsanların genetik çeşitliliği, türümüzün evrimsel başarısında önemli bir rol oynar. Bu çeşitlilik, ebeveynlerden gelen genlerin karışımıyla sağlanır. Bu süreçte, her ebeveynden rastgele seçilen genler, yavrulara aktarılır. Bu rastgelelik, sadece sağlıklı genlerin seçilmesini engeller.
- Resesif Genler: Birçok genetik hastalık resesif genlerle taşınır. Bu, hastalığın ortaya çıkması için bireyin aynı hastalık geninin iki kopyasına (biri anneden, diğeri babadan) sahip olması gerektiği anlamına gelir. Ebeveynler taşıyıcı olabilir, yani hastalık genini taşıyabilirler ancak kendileri hasta olmayabilirler. Ancak her iki ebeveyn de taşıyıcıysa, çocuklarının hasta olma olasılığı vardır.
- Mutasyonlar: Genlerimizde mutasyonlar meydana gelebilir. Bu mutasyonlar, DNA'nın kopyalanması sırasında veya çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilir. Bu mutasyonlar bazen zararsız olabilirken, bazen de hastalıklara neden olabilir. Dolayısıyla, ebeveynlerimizden sağlıklı genler alsak bile, bu mutasyonlar nedeniyle hastalıklara yakalanabiliriz.
- Poligenik Hastalıklar: Bazı hastalıklar tek bir genle değil, birçok genin kombinasyonuyla ilişkilidir. Bu poligenik hastalıklarda, hastalığın ortaya çıkma olasılığı birçok genetik faktöre bağlıdır. Bu da sadece sağlıklı genlerin alınmasını daha da karmaşık hale getirir.
- Epigenetik Faktörler: Genetik yapımız sadece genlerimizin dizilimi ile değil, aynı zamanda bu genlerin nasıl ifade edildiği ile de belirlenir. Epigenetik faktörler, genlerin açılıp kapanmasını etkileyen kimyasal değişikliklerdir. Bu faktörler, çevresel etmenlerden etkilenebilir ve kalıtsal hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynayabilir.
Sonuç:
Genetik mirasımız, biyolojik çeşitliliği ve adaptasyonu sağlayan karmaşık bir süreçtir. Sadece sağlıklı genlerin aktarılması, bu sürecin doğasına aykırıdır ve türümüzün evrimsel avantajlarını kaybetmesine neden olabilir. Dolayısıyla, genetik çeşitlilik ve mutasyonlar, bazen kalıtsal hastalıkların da aktarılmasına yol açar.[1][2][3][4]
Tüm Reklamları Kapat
Kaynaklar
- S. Mukherjee. (2016). The Gene: An Intimate History. Yayınevi: Scribner.
- R. J. Brooker. Genetics: Analysis And Principles. ISBN: 9780074243671.
- J. D. Watson, et al. Molecular Biology Of The Gene. ISBN: 9780805346350.
- D. P. Snustad, et al. (2015). Principles Of Genetics. ISBN: 9781119142287. Yayınevi: John Wiley & Sons.
