Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Mematikelle .
Üye 9 Aralık 2023 1 Cevap
2

Dünyanın öbür tarafına delik açsaydık, öbür taraftan nasıl görünürdük?

Eğer bi şekilde örneğin kuzey kutbundan A deligini acarak dünyanın öbür tarafında B deligine kadar tünel olsaydı A'dan atladigimizda tam ortadan gecip diger tarafa doğru hızimizdan dolayi harekete devam etseydik B'den bakan kişi ayaklarımızı mı görürdü? Biz ortadan geçerken baş aşağı konuma geçtiğimizi anlar mıydık(sacmaysa ozurdlrm anltmya clstm)?
283 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Muhammed Konak
Lise öğrencisiyim. 10 Aralık 2023

Sorunu yanıtlamadan önce sana kütleçekim kuvvetinden (aslında kendisi kısmen bir kuvvet değildir, birazdan açıklayacağım.) bahsetmek isterim.

Evrende dört temel kuvvet vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz.

1- Güçlü Nükleer Kuvvet

Tüm Reklamları Kapat

2- Elektromanyetik Kuvvet

3- Zayıf Nükleer Kuvvet

4- Kütleçekim Kuvveti

Kütleçekim kuvvetini tarihte ilk olarak Newton açıklamıştır. Newton'a göre;

Tüm Reklamları Kapat

Kütleçekim kuvveti için iki cisim düşünelim ve bu cisimleri A ve B cismi diye adlandıralım. A cisminin kütlesine ma, B cisminin kütlesine ise mb diyelim. Bu iki cismin merkezleri arasındaki mesafeye d ve evrensel çekim sabitine ise G dersek, kütleçekim kuvvetini (G.ma.mb)/d2 formülünden buluruz.

Gezegenlerin, üzerinde bulunan cisimlere karşı uyguladıkları kütleçekim kuvvetine ise yerçekimi kuvveti adını veriyoruz. (Kütleçekim kuvveti ile yerçekimi kuvveti arasındaki hiçbir fark yoktur, yalnızca isimleri farklıdır.)

Fakat Newton'un bu görüşü, Einstein'ın Görelilik Teorisi tarih sahnesine çıkana kadar geçerliliğini koruyabilmiştir.

Albert Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi'ni geliştirmesinden önce, Isaac Newton tarafından başlatılan Newton Fiziği ("klasik fizik") çerçevesinde kütleçekimi, iki cisim arasında görünmez bir ip gibi bir nesne yoluyla cisimlerin birbirine çekilmesi olarak modellenmiştir. Bu modelde kütleçekimi anlık olarak etki eder; uzay-zaman dokusu ise mutlaktır ve değişmez. Ancak Einstein sayesinde, kütleçekiminin bu modelinin doğru olmadığı anlaşılmıştır.

Kütleçekiminin nasıl çalıştığına yönelik daha doğru bir izah, şu şekilde yapılır: Evren içerisindeki tüm cisimler, "uzay-zaman dokusu" dediğimiz yapının ("sahne"nin) içerisinde yer alırlar. Bu sahne, bir tiyatro sahnesi gibi değişmez yapıda değildir. Tam tersine, kütlelerin etkisi altında bu sahne de eğilip bükülmektedir. Bunu, devasa bir çarşaf gibi düşünebiliriz. Her bir kütle, bu çarşafın farklı noktalarını, kütleleriyle doğru orantılı olarak bükerler. Bunu, gergin bir çarşafın üzerine bir bovling topu koymak gibi de düşünebilirsin; bu yük altında çarşaf, aşağı doğru bükülecektir.

İşte kütleçekimi, bu bükülmüş uzay-zaman dokusu içinde hareket etmeye çalışan cisimlerin, bükülmeye sebep olan cisimlere doğru hareketine verdiğimiz isimdir. Dikkat edeceğin üzere, cisimlerin bu kütleye doğru hareket etmesinin nedeni, içerisinde yol aldıkları uzay-zamanın, büyük kütleli cisimlere doğru bükülmesidir. Yani aslında cisimleri "çeken" herhangi bir şey yoktur ve kütleçekimi de gerçek bir kuvvet değil; bir illüzyondur. Cisimler, sadece gitmek zorunda oldukları yol (uzay-zaman dokusu) değiştiği için o yöne doğru hareket etmek zorunda kalırlar. (Kaynak: https://evrimagaci.org/yer-cekimi-nedir-kutle-cekimi-nasil-calisir-kutlecekim-kuvveti-ile-yer-cekimi-arasinda-ne-fark-var-3950)

Her neyse, soruna geri dönelim. Dünya'nın bir ucundan diğer ucuna kadar bir delik açabileceğimizi ve bu delikten geçerken Dünya'nın çekirdeğinde 6000°C'de kül olmayacağımızı varsayarsak eğer, şöyle bir açıklama yapmamız mümkün;

Açtığın deliğin bir ucuna A, diğerine ise B ve "A ucundan aşağı atladın." diyelim. Dünya'nın yerçekimi kuvveti yani kütleçekim kuvveti sayesinde, Dünya'nın merkezine doğru hızla düşmeye başlarsın. Fakat bu düşüş hızı, Dünya'nın merkezine doğru yaklaştıkça azalmaya başlar. Nasıl mı? Şöyle açıklayayım: A deliğinden aşağı atladın, yeryüzünün 1000m kadar aşağısına düştün ve düşmeye de devam ediyorsun diyelim. Bu derinlikteyken sana etki eden kuvvet, yalnızca Dünya'nın yerçekimi kuvveti değildir artık. Hem ardında bıraktığın o 1000m derinliğindeki kütle, hem de sağında, solunda, önünde ve arkandaki kütleler de sana bir kütleçekim kuvveti uygular.

Daha da açıklayıcı olmam gerekirse; yeryüzünden Dünya'nın iç yerçekirdeğine kadar 6370km vardır. Sen yeryüzünde duran bir insansın diyelim. Yeryüzündeyken Dünya sana, 0-6370km derinliğindeki kütlesiyle bir yerçekimi kuvveti uygular. Yine az önceki gibi Dünya'nın merkeziyle arandaki mesafeyi azaltalım, yani yine aşağıya atladın ve bu sefer aşağıya atladığın A noktasından 3000km kadar aşağı düştün diyelim. Artık Dünya'nın merkeziyle arandaki mesafe 3370km'lere kadar düştü. Ardında ise 3000km kalınlığında bir tabaka bıraktın. Dünya'nın merkezi halen sana bir kütleçekim kuvveti uygular, burada sorun yok; fakat ardında bıraktığın 3000km'lik tabaka da sana bir kütleçekim kuvveti uygular. Yani düşme hızın, sen her derine indiğinde daha da azalacaktır. Dünya'nın merkezine yaklaştığında ise bu hız artık sıfıra yaklaşacak ve bir noktada duracaksındır. (Yanlış anlaşılma olmasın, bahsettiğim şey 'hız'. Kütlesi olan bir cismin kütleçekim kuvvetinin sıfır olma ihtimali zaten yoktur.) Dünya'nın diğer ucuna ulaşma gibi bir ihtimal ise mümkün değildir çünkü Dünya, üzerindeki tüm cisimleri merkezine çekmeyi amaçlar. A noktasından Dünya'nın merkezine ulaştın diyelim, buraya kadar sorun yok fakat sonrasında B noktasına ulaşabilmek için Dünya'nın sana uyguladığı yerçekimi kuvvetine karşı çıkman gerekir. Ki bu da imkansızdır.

Konudan bağımsız olaraktan; şu konuda da bir açıklama getireyim, öyle pek bir akademik bilgi birikimim yok, ne de olsa şuan için yalnızca bir lise öğrencisiyim. Fakat bildiklerim kadarıyla bir açıklama yapmak istedim. Umarım hatalı/eksik bilgi vermemişimdir. İyi günler dilerim.

3
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close