Dünyanın manyetik alanı nasıl oluşmuştur?

İlk olarak şunu söyleyeyim, Ulaş'ın cevabı yanlış, manyetik alan sıvı demir çekirdek yüzünden oluşmuyor zaten verdiği link de konu ile alakasız.

İkinci olarak; dünyanın manyetik alanının neden oluştuğuna dair henüz kabul görmüş bir teori yoktur. Açıkcası neden manyetik alan oluştuğunu bilmiyoruz. Geçmiş araştırmalarda, sıvı metalin yüksek sıcaklık ve basınç altında manyetizma oluşturduğu gözlemlenmişti. Uzun bir süre, dünyanın manyetik alanının sebebinin bu olduğu düşünülmüştü ama son 10 yılda yapılan gezegen gözlemleri ve laboratuvar çalışmaları bu bilginin yanlış olduğunu ortaya çıkartmıştır. Şimdi yanlış bilinen bazı şeyleri düzeltmek istiyorum. Dünyanın çekirdeği sıvı değil katıdır, Aslında birbirini saran iki kısımdan oluşur. İç çekirdek katıdır, dış çekirdek ise sıvı metalden oluşur. İç çekirdek zamanla soğuyarak katılaşmıştır ve soğumaya devam ediyor, bir süre sonra sıvı dış çekirdek de tamamen katılaşacak.

Araştırmalara gelirsek; Venüs'ün de dış çekirdeği sıvı metalden oluşmuştur, yaklaşık dünya çapındadır ve bir atmosfere sahiptir ama bir manyetik alana sahip değildir. Aramızdaki tek fark dünyanın kendi etrafında Venüs'e oranla 243 kat daha hızlı dönmesidir. Dünyanın manyetik alanının bu hızlı dönüş ile alakalı olduğu düşünülmektedir.

Ayrıca bu manyetik alan, mıknatıs manyetizması ile aynı özellikleri göstermez. Manyetizmada, moleküller bir sıra halinde dizilir ama yüksek sıcaklık bu dizilimi bozar çünkü atomlar titreşmeye başladıkça moleküller yer değiştirir.

Şimdi gelelim manyetik alanın kökeni açıklamasına: Bu alanın varlığı dinamo teorisi ile açıklanır. Fizikte dinamo teorisi, Dünya veya yıldız gibi gök cisimlerinin bir manyetik alan oluşturduğu bir mekanizma önermektedir. Dinamo teorisi, dönen, konveksiyon yapan ve elektriksel olarak iletken bir sıvının astronomik zaman ölçeklerinde bir manyetik alanı koruyabildiği süreci tanımlar.

Yani kısaca; gezegenin dış çekirdeği sıvı metal olacak, yüksek miktarda ısı yayacak ve gök cismi kendi etrafında hızla dönecek. Bu üçü bir araya geldiğinde manyetik alan korunabilir. Tabi ki bu konuda hala tartışmalar devam ediyor.

Avustralya'daki Paleoarchean lav ve Güney Afrika'daki conglomarate kayalarında yapılan paleomanyetik çalışmalar, manyetik alanın en az yaklaşık 3.450 milyon yıl önce mevcut olduğu sonucuna ortaya çıkarmıştır.