Dünya; Güneş etrafında tam bir tur dönüşünü yaklaşık 365 gün 6 saat süren döngüler halinde yapar. Bu süreyi 12 ay, 16 ay, 8 ay gibi sürelere bölmek bize kalmış. Yılbaşı gününü belirlemeyi bırakın, ayların sayılarını belirlemenin dahi bilimsel bir yöntemi olamaz.
O halde yılbaşı Aralık ayının son günü olarak neden kutlanır? Yılbaşı günü Hıristiyanlık inancına dayanıyormuş gibi görünebilir, oysa durum çok farklıdır. Bu durumu açıklamadan önce yaz ve kış ekinoks döngüleri üzerinden bir geçelim.
Bildiğiniz gibi 21 Aralık kuzey yarım kürede en kısa gün ve güney yarım kürede ise en uzun gün. 21 Haziran ise tam tersi, kuzeyde en uzun, güneyde en kısa. 22 Eylül ve 20 mart tarihlerinde ise ekinokslar eşitlenir ve her iki yarım kürede gün uzunlukları eşittir ( bu tarihler yıllara göre 1 gün geri veya ileri olabilir). Eğer bu döngülere göre aylar belirlenecek ise ayların başı veya sonu bu tarihlere göre olmalıydı, ancak durum böyle değil (sebeplerine birazdan geleceğiz).
Bahsettiğimiz ekinoks döngülerine, antik kültürlerde yaşamış olan insanlar da gayet farkındaydı. Yazının dahi keşfedilmediği dönemlerde bile pek çok taş yapı bu ekinoks döngülerine göre inşa edilmiştir. O dönemki inanca göre özellikle kuzey yarım kürede yaşayan insanlar için (ilk medeniyetler, yerleşik hayata geçiş v.s. kuzey yarım kürede olmuştur) 21 Aralık ve takip eden 10 günlük süre çok önemliydi. Bahar yaşamın ve yeniden doğuşu simgelerken, yaz ayları bereketi, sonbahar genel anlamada yok oluşu simgeler. 21 Aralık tarihinde Güneş döngüsünü tamamlayıp günleri uzatacak şekilde geriye doğru dönmesi (geriye dönüş yaklaşık 10 gün içinde ancak gözlemlenebilir, bu nedenle ayların başlangıcı bu tarihlerden yaklaşık 10 gün sonradır) yeniden doğuş ve yaşamı temsil ettiğinden pek çok kültürde ve antik inançlarda bir takım etkinlikler ile kutlanmış ve kutsanmıştır. Aslında yılbaşı olarak tabir ettiğimiz ve yeni yıla giriş olarak kutladığımız günün temeli ve ayların düzenlenme şekli bu bahsettiğimiz duruma dayanmaktadır.
Bu döngüleri dikkate alarak takvim oluşturmaya kalkarsak. 21 Aralık yılbaşı günü olmalı ama kuzey yarım kürede olanlar için. Güneyde olanlar 21 Haziran gününü kutlayabilir. Ve tabi ayın başlangıcı ve bitimi de bu tarihlere göre düzenlenmeli.[1]
Kaynaklar
- M. Wellbeing. Mevsim Döngüleri Ve Ritüeller - Miboso Wellbeing. (19 Aralık 2022). Alındığı Tarih: 9 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Miboso Wellbeing | Arşiv Bağlantısı
