Doğada madde döngüleriyle yaşamın devamlılığını sağlayan bir hareketlilik vardır. Su döngüsü de oksijen döngüsü, karbon döngüsü, azot döngüsü gibi bu hareketliliğin bir parçasıdır.
Suyun yerküre, suküre ve atmosfer arasında buharlaşma, yoğunlaşma, yağış, akış gibi aşamalardan geçerek sürekli bir döngü halinde bulunma durumuna Su Döngüsü denir. Aynı zamanda hidrolojik döngü adıyla da bilinen su döngüsü, iklimsel olayları ve yaşamın sürekliliğini belirleyen temel etmenlerden biridir.
Su katı, sıvı ve gaz olmak üzere Dünya’da 3 farklı fiziksel halde bulunur. Donmuş buzullar, denizler, okyanuslar, tatlı sular, su buharı, bulut gibi formlarda bulunan su; yer altı, yeryüzü ve atmosfer arasında sürekli bir dolaşım halindedir.
Yeryüzünde sıvı halde bulunan suyun buharlaşma yoluyla gaz haline geçerek atmosfere karışması, atmosferde yoğunlaşıp yağış olarak yeryüzüne düşmesi, bir kısmı yer altı sularına karışan suyun akarak hareket edip tekrar yeryüzüne çıkması şeklinde devamlı bir döngü vardır. Bitkiler de terleme yoluyla gaz haline geçen suyu atmosfere iletir ve su döngüsüne katkıda bulunurlar.
Suyun buharlaşma miktarı mevsimlere göre değişiklik gösterir. Bu da döngü içindeki kaynakların su seviyelerini değiştirecektir. Yaz mevsiminde buharlaşma fazla olduğu için yüzey sularının miktarı azalır, ilkbaharda ise karların erimesi ve artan yağmurlarla akarsu ve akarsuların döküldüğü göller, denizler ve okyanusların su seviyeleri yükselir.
Toplam Su Miktarı Sabit Kalır
Dünya’da bulunan toplam su miktarı zamanla değişmez. Su döngüsü kapalı bir sistemdir. Su, hal değiştirir, sürekli hareket halindedir ve bulunduğu bölgelerdeki seviyesi devamlı değişir. Ancak miktarı artmaz veya azalmaz. Volkanik püskürme ve meteorlar tarafından atmosfere eklenen küçük su miktarları dışında Dünya’nın toplam su miktarı değişmez. Aslında Dünya bugün, milyonlarca yıl öncesinde de var olan suyu kullanır. Aynı su; denizler ve okyanuslardan atmosfere, oradan yeryüzüne ve altına, oradan tekrar atmosfere sonsuz bir çevrim içerisindedir.
Su Döngüsü Nasıl Gerçekleşir?
Su döngüsünü oluşturan iki temel etken bulunur. Bunlar,
Güneş enerjisi ve
Yer çekimi kuvvetidir.
Suyun hareketliliği bu iki etki sayesinde gerçekleşir. Aynı zamanda suyun akışkan olması ve su buharının hareket edebilmesi, yer değiştirmelerine olanak verir.
Su, Güneş enerjisi sayesinde yeryüzünden buharlaşma ve terleme yoluyla atmosferin üst katlarına çıkarak bulutları oluşturur, bulutlar soğuk hava nedeniyle yoğunlaşır ve havanın sıcaklığına göre yağmur, kar, dolu gibi formlarda, yer çekiminin etkisiyle yeryüzüne geri iner. Bu sayede doğanın su dengesi korunur.
Bu süreç boyunca su döngüsü; sızmalarla beraber toprağın nemlenmesi, suların yeraltında hareket etmesi, bitkilerin terlemeyle su bırakması gibi birçok aşamadan geçer.
[1]
Umarım yardımcı olabilmişimdir iyi günler.
Kaynaklar
- Semtrio. Semtrio Sustainability | Be Present, Think Forward. Alındığı Tarih: 16 Kasım 2022. Alındığı Yer: Semtrio | Arşiv Bağlantısı
