Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Serhat İbin
Serhat İbin
34K UP
Üye
10

Dünya Ay'ı bile kendine çekebiliyorken, uzaydaki astronotları neden aynı şiddette kendine çekmiyor?

1,446 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Soner Albayrak
Fizik Doktora Öğrencisi

Dünya Ay'ı da astronotları da aynı şiddette çekiyor (Dünya'dan eşit uzaklıkta olduklarını varsayarsak). Newton fiziği de Einstein fiziği de herhangi bir cismin kendisinden eşit uzaklıktaki diğer bütün cisimleri aynı şiddette çekeceğini söyler.Burada şiddetten kastım kütle başına düşen çekme kuvveti. Yani Dünya'dan Ay kadar uzakta bulunan bir astronot da Ay da kütleleri başına eşit miktarda bir kuvvetle çekiliyorlar. Pratikte astronotlar Dünya'ya Ay'dan daha yakın olduklarından Ay'a kıyasla çok daha fazla bir şiddetle çekiliyorlar!

Sanırım sormak istediğin Ay 'ın Dünya'nın çekimi yüzünden Dünya etrafında dönmesine rağmen astronotların dönmemesi idi. Bunun sebebi açısal momentumun korunumu. Ay'ın halihazırda bir dönme momentumu var, bu momentumun korunumundan ve Dünya'nın çekiminden dolayı Dünya etrafında dönüyor. Eğer bu tarz bir momentumla astronotu fırlatırsan o da döner (nitekim fırlatılan uydular bu şekilde dönüyor). Ki Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki astronotlar da bu şekilde Dünya etrafında dönüyorlar, çünkü belirli bir açısal momentumları var.

Tüm Reklamları Kapat

Bir açısal momentum verilmeden doğrusal bir şekilde uzaya fırlatılan bir cisim ise (örneğin bir astronot) sırf Dünya'nın çekimi yüzünden Dünya etrafında dönmeye başlayamaz. Bunun sebebi kütle çekiminin doğrusal bir kuvvet olmasıdır, açısal momentumu değiştirmez. Bu sebeple dümdüz uzaya fırlatılan bir astronot ya Dünya'nın çekiminden dolayı yere geri düşer ya da başka bir gök cisminin çekim alanına girene kadar uzayda düz bir şekilde ilerler.

536 görüntülenme
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır.
13
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Burçin Kaymak
Burçin Kaymak
1,305 UP
Mühendis

Formül üzerinden anlatmak zannediyorum en basit yöntem olacak. Öncelikle çekim kuvvetinin formülünü yazalım;

F= G(m1xm2)/d^2

Tüm Reklamları Kapat

görüldüğü gibi çekim kuvveti(F) iki kütlenin (m1,m2) kütlelerinin büyüklüğü ile doğru orantılı olarak artar veya azalır. Dünyanın kütlesini(m1), Ay ‘ın kütlesini de(m2) olarak kabul ettiğimizde ortaya çıkan çekim kuvveti(F1) dünya-ay arasındaki kuvveti bize verir. Ay yerine bir astronotun kütlesini (m3 olarak kabul edelim) yerleştirdiğimizde (formülde m2 yerine m3 ü koyarsak) ortaya çıkan çekim kuvveti (F2) bize dünya-astronot arasındaki çekim kuvvetini verir. Dünya-Ay ile Dünya-Astronot arası uzaklığı aynı kabul edersek, F2 kuvveti F1 kuvvetinden 10 üzeri 21 kat daha küçüktür. Çünkü Astronotun kütlesi Ay ‘ın kütlesinden bu değer kadar küçüktür. Yani burada bilinmesi gereken kritik ifade şudur; “dünyanın çekim kuvveti şu değerdedir” diye ifade edilebilecek sabit bir çekim kuvvet değeri yoktur. Çekim kuvveti iki kütle arasında oluşur ve o iki kütlenin herbirinin büyüklükleri ile doğru orantılı olarak artar veya azalır.

Bu durumda “Dünya, uzaydaki astronotları neden aynı şiddette kendine çekmiyor” sorunuzun cevabı en kısa şekliyle şudur; “Çünkü astronotların kütlesi Ay ‘ın kütlesinden çok daha küçüktür”

Tüm Reklamları Kapat

Newtonun kütle çekim kuvveti formülünde görüleceği gibi çekim kuvveti değeri aynı zamanda iki cisim arasındaki mesafenin karesi (d^2) ile de ters orantılı olarak değişir. Yukarıdaki açıklamalarda astronot ve Ay ‘ın dünyaya aynı uzaklıkta olduğu kabul edilmişti. Ay ‘ın ve Astronotun Dünyaya olan uzaklıkları değiştikçe aralarındaki çekim kuvveti değerleri de değişir elbette. Hatta öyle bir nokta vardır ki Dünya-Ay arası çekim kuvveti(F1) ile Dünya-Astronot arası çekim kuvveti(F2) birbirine tam tamına eşit olur. Siz de formülasyonu kullanarak dünya ile bir astronot arasındaki çekim kuvvetinin(F2) hangi uzaklıkta dünya ile Ay arasındaki çekim kuvveti(F1) ile aynı olacağını bulabilirsiniz.

m2/(d1^2)= m3/(d2^2)

eşitliğinde m2=ay ‘ın kütlesi, d1=dünya-ay arası uzaklık (google ‘dan rahatlıkla bu değerleri bulabilirsiniz) ve m3=astronotun kütlesi (100 kg farzedin) değerlerini formüle yazarsanız, formülde bilinmeyen olarak kalan d2 ‘nin değerini bulabilirsiniz . Yani astronotla dünya arasında ne kadar bir uzaklık(d2) olursa, astronotun dünya-ay arasında olan çekim kuvvetine eşit miktarda bir çekim kuvveti hissedeceğini bulabilirsiniz. Bir astronot bulduğunuz bu d2 mesafesini aşıp dünyadan uzaklaştıkça dünya ile kendisi arasındaki çekim kuvveti sürekli olarak daha da azalır.

323 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close