Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
0

Dolanık elektronun kopyasına yapılan bir diğer müdehale diğer elektronda belirsizlik ilkesindeki olasılıkları teke mi düşürüyor?

diyelimki elektronun yönünü değiştik ve diğeri de bundan etkilendi. belirsizlik ilkesine göre ölçüm yapılmadığında aynı anda tüm olası dönüşler gerçekleşiyor. soru şu biz diğerine bir müdehalede bulunduk, yani sonucu biliyoruz. yine de belirsizlik ilkesi geçerli olur mu burada?
297 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Gökhan Kahraman
Bilim ve felsefe sevdalısı

Merhabalar, heisenberg belirsizlik ilkesi bize elektronun momentum ve konumunun aynı anda tam doğrulukta bilinemez olduğunu söyler. Öyle ki bir parçacığın konumunu ölçerek yerini tespit edebiliriz. Ancak, bunun için parçacığa foton ve elektron gibi başka parçacıklar göndermemiz lazım ki görmek istediğimiz parçacıktan sekip detektörlerimize yansısınlar. Biz de böylece konumunu görelim.

Oysa parçacığın konumunu ölçmeye kalktığınızda onunla fiziksel etkileşime giriyor ve haliyle momentumunu değiştiriyoruz. Bu da konum ölçümünün isabetliliğine ters orantılıdır; yani bir parçacığın konumunu ne kadar kesin bilirseniz momentumunu o kadar az bilirsiniz; çünkü ölçüm esnasında hızını istemeden de olsa değiştiriyorsunuz. Belirsizlik budur. Diyeceklerimi daha iyi anlaman için öncelikle çift yarık deneyini bilmemiz lazım. Bunu özetleyecek olursak, yarıklara demir bilyeler fırlatılıyor diğer tarafta(duvarda) çıkan izdüşüm 2 tane düz bir çizgi. Daha sonra dalgalar yarıklardan geciyor yarıklardan geçtikten sonra ise birbirleriyle etkileşime girip duvarda girişim deseni oluşturuyor. Sonra tek bir yarıktan elektron geçiyor ve duvarda düz bir çizgi oluşturuyor bunu çift yarıklarla deniyoruz ve gördüğümüz ise girişim deseni oluyor.

Elektronların hangi yarıktan geçmesini bilmemiz için gözlemci koyduk elektronun hangi yarıktan geçtiğini öğrendik fakat bu sefer girişim deseni yerine 2 düz parça elde ettik yani çift yarık deneyinde elektronu izlediğiniz zaman parçacık izlemediğiniz zaman ise girişim deseni oluşturuyordu. Bu Fizikçiler için akılalmaz birşeydi ancak sonuç gözler önündeydi elektronlar sanki bilinçleri varmış gibi hareket ediyordu(böyle bir durum söz konusu olamaz çünkü bilinç için sinir hücreleri gerekmekte.) Bu deneyin sonuçlarına yönelik birden fazla yorum var ancak kopenhang yorumuna özellikle değineceğim

Tüm Reklamları Kapat

Kopehang yorumu

Bu yorum çift yarık deneyinin sonuçlarına, Niels Bohr ve öğrencisi Heisenberg tarafından yapılan bir yorumdur. Bu yorum bu sonucu dalga fonksiyonunun çökmesiyle açıklar. Yani bir gözlemci gözlem yaptığı zaman duvarda iki çift çizgi yapmadığı zamanda duvarda girişim deseni sonucunu alıyordu, gözlemci gözlem yaptığı zaman kuantum olasılıkları olarak var olan dalga fonksiyonları tek bir olasılığa iner ve böylece olasılıklar dağılımı, tek bir olasılığın gerçek olması haline gelir.

Ölçüm problemi: özetle aynı deneyde elektronlar izlenmediği zaman dalga gibi davranıyor izlendiği zaman ise parçacık gibi davranıyor ölçüm yaptığımız zaman elektronlar haraket değiştiriyor işte bu probleme de ölçüm problemi adı verilmiştir.

dolanık parçacıkların çevrelerindeki diğer parçacıklarla doğal etkileşimi de "dekoherans" denen bir olaya ve dolayısıyla dolanıklığın bozulmasına neden olabilir. Zaten başlangıçta "uzak mesafelerde de belirsizliğin korunabilmesi için özel şartların sağlanması gerekir" deme nedenimiz de budur. Eğer ortamda çok sayıda diğer parçacık varsa, kuantum durumu belirsiz olan parçacık, bu diğer parçacıklardan biriyle etkileşerek dekoheransa uğrayacaktır ve dalga fonksiyonu çökecektir.

Cevabın özetine gelecek olursak ünlü schordingerin kedi deneyi ile açıklamakta fayda var kutu içine radyasyon ve kedi koyuluyor o kutuyu kapatıp bekliyorlar açmadan önce, kedi ya ölü ya diridir burda birden fazla olasılık vardır ancak açtığımız zaman kedinin diri yada ölü olduğu net bir şekilde gösteriliyor. Gözlem sayesinde birden fazla olan olasılık tek bir olasılığa indirgeniyor. Yani ölçüm/gözlem yapmak kuantum süperpozisyonunu bozuyor.

Kaynaklar

  1. Marianne. (2022). Çift Yarık Deneyi. .. | Arşiv Bağlantısı
  2. Sean Carroll. (2019). Kuantum Olasılıkları. .. | Arşiv Bağlantısı
  3. Kozan Demircan. (2019). Belirsizlik Ilkesi Yanlış Mı. .. | Arşiv Bağlantısı
  4. Çağrı Mert Bakırcı. (2022). Kuantum Dolanıklığı Nedir? - Evrim Ağacı Soru Cevap. .. | Arşiv Bağlantısı
  5. Çağrı Mert Bakırcı. (2021). Kuantum Yorumları. .. | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close